Συντάξεις χηρείας: Ποιοι θα λάβουν επιστολές για περικοπές

Επιστολές σε 4.500 συνταξιούχους του Δημοσίου, που λαμβάνουν σύνταξη χηρείας μετά τις 13/5/2016, ταχυδρομήθηκαν πρόσφατα από τον ΕΦΚΑ στο πλαίσιο του επανελέγχου των προϋποθέσεων χορήγησής τους μετά την παρέλευση της πρώτης τριετίας και ειδικότερα για την εφαρμογή της περικοπής της σύνταξης χηρείας κατά 50% στην περίπτωση που λαμβάνουν και δεύτερη σύνταξη ή απασχολούνται.

Σύμφωνα με τον “Ελεύθερο Τύπο”, τα ποσά που θα πρέπει να επιστρέψουν οι εν λόγω συνταξιούχοι ανέρχονται κατά μέσο όρο στα 400 ευρώ και θα εξοφληθούν με παρακράτηση κάθε μήνα του 10% (1/10) της σύνταξης χηρείας εφόσον το εναπομείναν ποσό είναι κάτω από 1.000 ευρώ, ενώ αν το εναπομείναν ποσό είναι πάνω από τα 1.000 ευρώ, θα παρακρατείται το 1/10 της σύνταξης ως τα 1.000 ευρώ και το 1/6 του ποσού που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ.

Η πλειονότητα των δικαιούχων παίρνουν κάτω από 1.000 ευρώ, οπότε η παρακράτηση θα είναι με ποσοστό 10% και ελάχιστο ποσό 50 ευρώ το μήνα (σύμφωνα με το άρθρο 53 του Νόμου 4410/2016 που εφαρμόζεται για τις περικοπές των συντάξεων χηρείας του Δημοσίου).

Νόμος Κατρούγκαλου

Η περικοπή των συντάξεων χηρείας μετά την πρώτη τριετία έχει νομοθετηθεί με το Νόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) που όρισε τις συντάξεις χηρείας στο 50% της σύνταξης του θανόντος, ποσοστό που αυξήθηκε στο 70% με το άρθρο 19 του Νόμου 4611/2019.

Ουσιαστικά οι συνταξιούχοι που πήραν αύξηση στις συντάξεις λόγω θανάτου από το 50% στο 70% θα πρέπει να επιστρέψουν ένα μέρος της εφόσον λαμβάνουν και δική τους σύνταξη ή εργάζονται μετά την πρώτη τριετία από το θάνατο του συζύγου τους.

Ελεγχοι

Πριν από τις επιστολές προηγήθηκε έλεγχος από συναρμόδιες υπηρεσίες (ΗΔΙΚΑ, ΕΡΓΑΝΗ, ΕΑΠ, TAXIS) και διαπιστώθηκε ότι οι 4.500 περιπτώσεις συγκαταλέγονται στις κατηγορίες των συνταξιούχων χηρείας για τους οποίους μετά την πρώτη τριετία συντρέχουν λόγοι περιστολής της σύνταξης χηρείας κατά 50% σε σχέση με το ποσό που τους είχε απονεμηθεί. Μετά την περικοπή δηλαδή θα παίρνουν το 35% της σύνταξης του θανόντος αντί του 70%.

Σε δύο από αυτές τις επιστολές που εξασφάλισε ο «Ελεύθερος Τύπος» οι συνταξιούχοι ενημερώνονται σχετικά από τον ΕΦΚΑ για τις περικοπές και τις επιστροφές. Στη μία επιστολή αναφέρεται ότι «έπειτα από διασταύρωση των στοιχείων καταβολής σύνταξης μέσω ΗΔΙΚΑ διαπιστώθηκε η καταβολή και δεύτερης κύριας σύνταξης και θα γίνει περικοπή στη σύνταξη χηρείας κατά 50% από 1ης/11/2021». Στη δεύτερη επιστολή αναφέρεται ότι έπειτα από διασταύρωση στοιχείων μέσω ΗΔΙΚΑ, ΕΑΠ, ΑΠΔ και TAXIS ο συνταξιούχος εντοπίστηκε να λαμβάνει δεύτερη κύρια σύνταξη, αλλά και να απασχολείται έχοντας πάρει αχρεωστήτως ποσά από τη σύνταξη χηρείας για το διάστημα από 1ης/1/2020 μέχρι σήμερα, τα οποία θα επιστρέψει με παρακράτηση της σύνταξης από 1ης/10/2021, ενώ η σύνταξη χηρείας θα μειωθεί κατά 50% από την ίδια ημερομηνία.

Προθεσμία

Οι 4.500 συνταξιούχοι είναι οι πρώτοι που πήραν τέτοιες ειδοποιήσεις από τα μέσα Ιουλίου και τους δόθηκε προθεσμία να εκθέσουν τυχόν αντιρρήσεις ή να καταθέσουν ενστάσεις και δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν για παράδειγμα ότι δεν απασχολούνται και ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος περικοπής της σύνταξης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ελάχιστοι από όσους πήραν επιστολή επέλεξαν να κάνουν ένσταση στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, που σημαίνει ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία τους δεν αμφισβήτησαν τους διασταυρωτικούς ελέγχους που όπως αποδείχτηκε ήταν καταλυτικοί ώστε να αποφευχθούν οι αιφνίδιες περικοπές σαν αυτές που είχαν γίνει τον Μάιο σε περίπου 5.500 συντάξεις χηρείας από Ταμεία του ιδιωτικού τομέα, χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος. Οι 5.500 συντάξεις επαναχορηγήθηκαν άμεσα και τώρα θα ακολουθήσει και για αυτές η ίδια διαδικασία με αυτή που εφαρμόστηκε από τον ΕΦΚΑ-Δημοσίου, δηλαδή πρώτα έλεγχος για το αν υπάρχει δεύτερη σύνταξη ή απασχόληση και κατόπιν ειδοποίηση για μείωση του ποσού της σύνταξης χηρείας κατά 50% σε σχέση με το καταβαλλόμενο ποσό.

Ποιους αφορούν

Προσοχή: Οι περικοπές δεν αφορούν σε παλιές συντάξεις χηρείας, αλλά σε όλες όσες εκδόθηκαν με ημερομηνία θανάτου μετά τις 13 Μαΐου 2016 και έχουν περάσει 3 χρόνια από τον επόμενο μήνα της ημερομηνίας θανάτου και μετά.

Οι έλεγχοι στις συντάξεις χηρείας είναι πλέον συστηματικοί και κάθε μήνα όπου εντοπίζονται τριετίες συντάξεων λόγω θανάτου που έληξαν θα εξακριβώνονται τα απαιτούμενα στοιχεία περί καταβολής δεύτερης σύνταξης ή περί δηλωμένης απασχόλησης και, αφού προηγηθεί η ενημέρωση των συνταξιούχων, θα ακολουθεί η περικοπή της σύνταξης χηρείας κατά 50%, δηλαδή από το 70% στο 35% της σύνταξης του θανόντος.

Σημειώνεται ότι το κατώτατο ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου είναι στα 360 ευρώ, που σημαίνει ότι αν ένας συνταξιούχος λαμβάνει 500 ευρώ από σύνταξη χηρείας, θα πάρει μετά την τριετία σε περίπτωση εργασίας ή δικής του σύνταξης το κατώτατο ποσό από τη σύνταξη χηρείας, δηλαδή τα 360 ευρώ και όχι τα 250 ευρώ που αντιστοιχούν στη μείωση κατά 50%.

Μόνιμη μείωση

Στις περιπτώσεις που καταβάλλεται δεύτερη σύνταξη, η μείωση στη σύνταξη χηρείας θα είναι μόνιμη, ενώ σε περίπτωση που ο συνταξιούχος δεν έχει πάρει τη δική του σύνταξη, αλλά απασχολείται, τότε η περικοπή στη σύνταξη χηρείας θα διαρκέσει όσο διάστημα διαρκεί και η απασχόληση και θα επανέλθει από το 35% στο 70% μόλις ο συνταξιούχος δηλώσει στον ΕΦΚΑ ότι δεν έχει απασχόληση.

Υπενθυμίζεται ότι αν ο επιζών συνταξιούχος κατά την ημερομηνία του θανάτου έχει αναπηρία με ποσοστό πάνω από 67%, εξαιρείται όλων των περικοπών και λαμβάνει όσο είναι ανάπηρος ολόκληρη τη σύνταξη του θανόντος.