Λοιπές διατάξεις του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου
Στο νέο νομοσχέδιο «Ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά» του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που κατατέθηκε στη Βουλή ενσωματώθηκαν ρυθμίσεις για το ΑΜΚΑ, τους Τίτλους Κτήσης και τους Ενιαίους Κανόνες για την απονομή παροχών σε χρήμα.
Συγκεκριμένα, αναμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο του ΑΜΚΑ, προβλέπεται ο τρόπος ασφαλιστικής αντιμετώπισης των αμειβομένων με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (πρώην Τίτλους Κτήσης), θεσπίζονται ενιαίοι κανόνες για την απονομή παροχών σε χρήμα (επίδομα ασθένειας και μητρότητας) για όλους τους φορείς του e-ΕΦΚΑ και αίρεται η εκκρεμότητα για εκατοντάδες μεταβιβάσεις σύνταξης λόγω θανάτου στο Ν.Α.Τ. Επίσης, στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, συστήνεται μονάδα Εμπειρογνωμόνων που θα στελεχωθεί από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, στα πρότυπα του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Οικονομικών.
Ειδικότερα, με τη νέα ρύθμιση αναμορφώνεται το πλαίσιο του Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ), που έχει μείνει αμετάβλητο από το 2008. Στόχος είναι να τεθούν τα θεμέλια για ψηφιακό εκσυγχρονισμό. Έτσι, κωδικοποιούνται οι δικαιούχοι, οι προϋποθέσεις και τα στάδια έκδοσης, ενεργοποίησης, απενεργοποίησης και αδρανοποίησης του ΑΜΚΑ, κατά τρόπο ώστε να διευκολύνεται η διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων και η αυτοματοποίηση όλης της διαδικασίας.
Με βάση τη νέα νομοθεσία, θα καθοριστούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα οποία θα εστιάζουν στην ταυτοποίηση του αιτούντος, στη νομιμότητα της παραμονής του στη χώρα και στο δικαίωμα υπαγωγής στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα. Επιπλέον, δημιουργώντας ένα σαφές πλαίσιο δικαιούχων, εξασφαλίζεται η αποφυγή φαινομένων που παρατηρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, δηλαδή έκδοσης ΑΜΚΑ από μη δικαιούχους, προσκόμισης πλαστών δικαιολογητικών ή και συνέχισης της χρήσης του ΑΜΚΑ από μη δικαιούχους για δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή και λήψη προνοιακών παροχών. Δηλαδή, με τη ψήφιση του νομοσχεδίου εισάγεται στάδιο αδρανοποίησης του αριθμού σε περίπτωση που ο κάτοχος ΑΜΚΑ πάψει να πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου.
Ταυτόχρονα, στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε το βράδυ της Παρασκευής 23 Ιουλίου προβλέπεται η ασφαλιστική αντιμετώπιση των αμειβομένων με Παραστατικά Παρεχομένων Υπηρεσιών.
Πιο συγκεκριμένα: καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του χρόνου ασφάλισης που προκύπτει από τις καταβληθείσες εισφορές και προβλέπεται ότι ο χρόνος αυτός δεν μπορεί να ξεπερνάει τον ένα (1) μήνα ανά παραστατικό, αποσυνδέοντας στην ουσία το ύψος του παραστατικού από τον ασφαλιστικό χρόνο με τον οποίο αντιστοιχίζεται.
Σε συνδυασμό με την αντίστοιχη νομοθεσία του υπουργείου Οικονομικών, προκύπτει ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης από Π.Π.Υ. δεν μπορεί να υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες ανά έτος. Αποσαφηνίζεται ότι το Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών δεν υποκαθιστά την υπαγωγή στην ασφάλιση με βάση τις διατάξεις των ενταγμένων στων e-ΕΦΚΑ φορέων. Παραδείγματος χάρη, εάν κάποιος παρέχει εξαρτημένη εργασία σε μαγαζί λιανικής, οφείλει να ασφαλιστεί ως μισθωτός με βάση τις διατάξεις του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, και όχι με τίτλο κτήσης, για την απασχόλησή του αυτή.
Επιπλέον, ορίζεται ότι υπόχρεος παρακράτησης και απόδοσης των εισφορών είναι ο εκδότης του Π.Π.Υ και τίθεται ανώτατο όριο στο ποσό της παρακρατούμενης εισφοράς ίσο με την πρώτη μηνιαία ασφαλιστική κατηγορία των μη-μισθωτών, δηλαδή ίσο με 186 ευρώ για κύρια ασφάλισης και 55 ευρώ για υγειονομική περίθαλψη ανά ΠΠΥ.
Η ρύθμιση αυτή στοχεύει στον περιορισμό της υπέρμετρης παρακράτησης εισφορών από ΠΠΥ, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνει πρόσωπα με παραστατικά χαμηλής αξίας να δημιουργήσουν χρόνο ασφάλισης. Οι νέες ρυθμίσεις αφορούν παραστατικά που εκδίδονται από 1η Ιανουαρίου 2020.
Η εκκαθάριση των εισφορών από παραστατικά που έχουν εκδοθεί το διάστημα από 01.02.2019 έως 31.12.2019 θα πραγματοποιηθεί με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, καθώς ο νόμος του 2017 δεν εφαρμόστηκε. Με αυτό τον τρόπο, τακτοποιείται η εκκρεμότητα που υπήρχε για χιλιάδες ασφαλισμένους που είχαν κάνει χρήση τίτλων κτήσης τα τελευταία δύο χρόνια.
Επιπλέον, το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο προβλέπει ενιαίους κανόνες για τις άδειες ασθενείας και μητρότητας για όλους τους φορείς που έχουν ενταχθεί στον e-ΕΦΚΑ. Το προτεινόμενο άρθρο προβλέπει πλέον ενιαία διαδικασία πιστοποίησης της ανικανότητας για εργασία ή της πιθανής ημερομηνίας τοκετού, ορίζοντας τα αρμόδια Υγειονομικά Όργανα για όλους τους ασφαλισμένους του e-Ε.Φ.Κ.Α. Με βάση αυτόο θεσπίζονται ενιαίοι κανόνες παραπομπής των ιατρικών γνωματεύσεων στις Υγειονομικές Επιτροπές, μέχρι τη θέσπιση Ενιαίου Κανονισμού Παροχών σε χρήμα.
Ταυτόχρονα, με το νομοσχέδιο ρυθμίζεται η διαδικασία εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών μέσω εργοσήμου του πρώην ΟΓΑ με βάση το καθεστώς των ασφαλιστικών κλάσεων που ισχύει από 1η Ιανουαρίου 2020. Παράλληλα, αίρεται η εκκρεμότητα για τις χήρες συνταξιούχων του Ν.Α.Τ.
Η νέα ρύθμιση ανοίγει το δρόμο για τη χορήγηση εκατοντάδων εκκρεμών συντάξεων χηρείας στο Ν.Α.Τ., οι οποίες «σκόνταφταν» στην αδυναμία υπολογισμού λόγω απουσίας στοιχείων για τις συντάξιμες αποδοχές των θανόντων συνταξιούχων.
Επίσης, τροποποιείται η έναρξη και η λήξη της υπαγωγής στην ασφάλιση ορισμένων κατηγοριών ασφαλισμένων του πρώην Τομέα Ασφάλισης Ναυτικών και Τουριστικών πρακτόρων (Τ.Α.Ν.Τ.Π.). Η ρύθμιση θα διευκολύνει την αυτόματη άντληση στοιχείων από την ΔΟΥ τόσο κατά την έναρξη όσο και κατά τη λήξη της ασφάλισης και θα αποσυνδέσει την ασφάλιση από τη διοικητική διαδικασία της άδειας λειτουργίας.
Τέλος, συστήνεται Μονάδα Εμπειρογνωμόνων Απασχόλησης, Κοινωνικής Ασφάλισης, Πρόνοιας και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΜΕΚΥ). Σκοπός είναι η υποστήριξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των πολιτικών αρμοδιότητας του Υπουργείου από μία ευέλικτη κεντρική δομή με επιτελικό χαρακτήρα.
Η ΜΕΚΥ θα στελεχωθεί με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και επιδιώκεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη συνδιαμόρφωση των πολιτικών στο πεδίο των κοινωνικών υποθέσεων, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Υπουργείου.