Σκρέκας: Δίνουμε εργαλεία για την ενίσχυση της ανακύκλωσης και τον σεβασμό των πόρων

«Μεγάλη μεταρρύθμιση» για την ανακύκλωση και τη διαχείριση αποβλήτων, με την εισαγωγή εργαλείων για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων ανακύκλωσης και τον σεβασμό των πόρων που καταναλώνονται στην καθημερινότητα, χαρακτήρισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας τις διατάξεις του νομοσχεδίου για τις διαχείριση αποβλήτων. Χαρακτηριστικό τής αναγκαιότητας μέτρων είναι ότι στην Ελλάδα η ανακύκλωση απορριμμάτων κινείται στο 20%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κινείται στο 50%. Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι στο ζήτημα της ταφής η Ελλάδα έχει «αρνητικό ρεκόρ» καθώς “θάβεται” το 79% των απορριμμάτων, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κινείται στο 20%. Με αυτά τα δεδομένα, στην κοινοβουλευτική επιτροπή που άρχισε η συζήτηση του νομοσχεδίου, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισήμανε ότι:

• προωθείται η χωριστή διαλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού, μετάλλου και των βιοαποβλήτων. Εισάγεται περιβαλλοντικό τέλος για πλαστικά μπουκάλια με ετικέτα PVC και δίνονται κίνητρα στους παραγωγούς, κατά τη διάρκεια συσκευασίας του προϊόντος τους και κατά τον σχεδιασμό παραγωγής, να ενσωματώνουν πρώτες ύλες που προέρχονται από ανακυκλώσιμα υλικά.

• για την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης, ορίζονται χωριστά ρεύματα διαλογής γυαλιού, πλαστικού, χαρτιού, μετάλλων, μπαταριών και αποβλήτων τροφίμων, από 1.9.2022, στα σχολεία.

• θεσπίζεται η χωριστή συλλογή έως το 2024 κλωστοϋφαντουργικών και επικίνδυνων οικιακών αποβλήτων (πχ προϊόντα για την καταπολέμηση των εντόμων).

• καθιερώνεται υποχρεωτική συλλογή σε νέα ρεύματα αποβλήτων όπως τα γεωργικά πλαστικά (φύλλα θερμοκηπίου, πλαστικοί σωλήνες για τις αγροτικές καλλιέργειες κλπ), όπως τα στρώματα, τα έπιπλα, ο ρουχισμός, τα παιχνίδια, τα φάρμακα.

• για πρώτη φορά τίθεται η υποχρέωση στους παραγωγούς των προαναφερομένων προϊόντων να οργανώσουν και να προωθήσουν προς ανακύκλωση τα προϊόντα, τις συσκευασίες, με την κάλυψη του σχετικού κόστους.

• τίθεται υποχρέωση έως το 2023 της οργάνωσης και λειτουργίας συστημάτων εγγυοδοσίας και στις συσκευασίες ποτών, αναψυκτικών και ροφημάτων από αλουμίνιο και γυαλί μίας χρήσης, πλέον της ήδη θεσπισμένης αντίστοιχης υποχρέωσης για τις πλαστικές φιάλες.

• θεσπίζεται στόχος μείωσης των αποβλήτων τροφίμων κατά 30%, το 2030. Η Ελλάδα παράγει πολύ περισσότερα οργανικά απόβλητα από τον μέσο όρο της ΕΕ. Για την επίτευξη του στόχου αυτού ενθαρρύνεται η χρήση αδιάθετων τροφίμων κατάλληλων για ανθρώπινη κατανάλωση, με την παροχή κινήτρων για τη δωρεά τους ή περαιτέρω με την προώθηση της χρήσης τους ως ζωοτροφής.

• προωθείται η υποχρεωτική αξιοποίηση κτηνοτροφικών αποβλήτων σε μονάδες βιοαερίου ή κομποστοποίησης εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες στην περιοχή.

• προκειμένου να μειωθεί η σπατάλη των τροφίμων εισάγονται υποχρεώσεις για μια σειρά επιχειρήσεων όπως οι μονάδες επεξεργασίας και μεταποίησης τροφίμων, υπεραγορές τροφίμων, ξενοδοχεία, μεγάλα εστιατόρια, να τηρούν την ιεράρχηση τροφίμων. Η τήρηση των υποχρεώσεων θα παρακολουθείται με τη συστηματική καταγραφή των πλεονασμάτων τροφίμων.

• «ισχυροποιείται» το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης, με αυστηρότερο έλεγχο και αύξηση λογοδοσίας

• αναβαθμίζονται οι εγκαταστάσεις των ΚΔΑΥ (Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών) και θεσπίζονται οι προδιαγραφές των ανακτώμενων υλικών ώστε να μπορούν να χρησιμεύσουν για πρώτη ύλη.

• δίνεται η δυνατότητα στους Δήμους να εφαρμόσουν το “Πληρώνω όσο Πετάω”, με χαμηλότερα δημοτικά τέλη σε όσους παράγουν λιγότερα απόβλητα ή και ανακυκλώνουν περισσότερα. Αντίθετα εκείνοι που θα συνεχίσουν να απορρίπτουν περισσότερα απορρίμματα θα πληρώνουν περισσότερα. Το “Πληρώνω όσο πετάω” θα είναι υποχρεωτικό για όλους τους δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων την 1.1.2023 ενώ την 1.1.2028 όλοι οι δήμοι με πληθυσμό 20.000 κατοίκους θα πρέπει να έχουν ενσωματώσει στη λειτουργία τους τον μηχανισμό “Πληρώνω όσο πετάω”.

• επικαιροποιείται η διάταξη για το τέλος ταφής και ορίζεται από 1.1.2022 στα 20 ευρώ/t με σταδιακή αύξηση του στα 35 ευρώ/t έως το 2025, από 1.1.2026 σε 45 ευρώ/t και από 1.1.2027 σε 55 ευρώ/t το οποίο αποδίδεται στον ΕΟΑΝ από τους ΦοΔΣΑ και αξιοποιείται για την ενίσχυση της ανακύκλωσης.

• εκσυγχρονίζονται και αυστηροποιούνται οι διαταξεις για την διαχείριση Αποβλήτων, Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)

• από 1.1.2022 επιβάλλεται η τοποθέτηση GPS σε όλα τα οδικά μέσα μεταφοράς επικίνδυνων αποβλήτων και από 1.1.2023 σε όλα τα οδικά μέσα μεταφοράς ΑΕΚΚ.

• ενδυναμώνεται ο ρυθμιστικός και εποπτικός ρόλος του ΕΟΑΝ με τη θεσμική και οικονομική του ενίσχυση.

Αναφερόμενος στις διατάξεις για την ενέργεια, ο υπουργός επισήμανε ότι δίνεται μεγαλύτερη ευελιξία στον ΔΕΔΔΗΕ να μπορεί να εκσυγχρονίζει τα δίκτυα και για να αυξηθεί η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στηρίζονται οι μικροί παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας σε περιοχές που μέχρι τώρα δεν είχαν δυνατότητα να καταθέσουν αιτήσεις. Θεσπίζεται ο μηχανισμός παρακολούθησης και εποπτείας αγοράς ενέργειας από την ΡΑΕ.

Αναφερόμενος στις αλλαγές στον πολεοδομικό σχεδιασμό, ο κ. Σκρέκας είπε ότι ολοκληρώνεται ένας κύκλος νομοθετικών πρωτοβουλιών για την εκκίνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων που θα βάλουν φρένο στην εκτός σχεδίου δόμηση και θα καθορίσουν χρήσεις γης, όρους δόμησης και περιοχές προστασίας στο σύνολο της Επικράτειας. «Πρόκειται για μια τεράστια μεταρρύθμιση που τολμούμε να κάνουμε», είπε ο κ. Σκρέκας και προσέθεσε ότι οι προκλήσεις είναι πολλές και η δουλειά δεν θα είναι εύκολη αλλά η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει και με το ΤΕΕ για την ανάθεση αυτών των μελετών σε τεχνικούς συμβούλους.