Η άσκηση λιμοκτονεί τα καρκινικά κύτταρα, αποκαλύπτει νέα μελέτη

Μια νέα, συναρπαστική μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο *Proceedings of the National Academy of Sciences* (PNAS), προσφέρει μια απλή, αλλά επαναστατική εξήγηση για την αντικαρκινική δράση της άσκησης. Σύμφωνα με την έρευνα, η άσκηση πυροδοτεί μια μεταβολική μετατόπιση που τροφοδοτεί τα μυϊκά κύτταρα, ενώ ταυτόχρονα στερεί από τα καρκινικά κύτταρα την ενέργεια που χρειάζονται για να αναπτυχθούν.

Αντί να δρα μόνο μέσω του ελέγχου του βάρους και της μείωσης της φλεγμονής, η νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η άσκηση επαναπρογραμματίζει ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο το σώμα κατανέμει την ενέργεια, δημιουργώντας ένα περιβάλλον εχθρικό στην ανάπτυξη του καρκίνου.

**Τι διαπίστωσε η νέα μελέτη**

Η έρευνα εξέτασε πώς η άσκηση μεταβάλλει τον μεταβολισμό ολόκληρου του σώματος, εστιάζοντας στον ανταγωνισμό για ενεργειακά “νομίσματα”, όπως η γλυκόζη και τα λιπίδια. Το κεντρικό τους εύρημα ήταν σαφές: η άσκηση κάνει τους μύες να γίνουν εξαιρετικά αποτελεσματικοί “ενεργειακοί καταναλωτές”, αφήνοντας λιγότερους πόρους διαθέσιμους για τα καρκινικά κύτταρα.

Βασικές παρατηρήσεις:
* Η άσκηση των μυών αυξάνει δραματικά την πρόσληψη γλυκόζης και λιπαρών οξέων.
* Αυτή η μεταβολική απαίτηση επιμένει και μετά την καθαυτή άσκηση.
* Τα καρκινικά κύτταρα, που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην παροχή επαρκούς ενέργειας για να αναπτυχθούν και να διαιρεθούν, μένουν με μειωμένη διαθεσιμότητα “καυσίμων”.

Οι ερευνητές περιγράφουν αυτό ως έναν συστημικό μεταβολικό ανταγωνισμό, όπου οι υγιείς ιστοί υπερτερούν των μη φυσιολογικών κυττάρων στο “κυνήγι” για ενέργεια.

**Πώς η άσκηση αλλάζει τον μεταβολισμό σε κυτταρικό επίπεδο**

1. **Οι μύες γίνονται κυρίαρχοι καταναλωτές ενέργειας:** Κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση, τα σκελετικά μυϊκά κύτταρα αυξάνουν την μιτοχονδριακή δραστηριότητα, βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, ενισχύουν τη μεταφορά γλυκόζης και την οξείδωση του λίπους. Αυτό επιτρέπει στους μύες να καίνε αποτελεσματικά ενεργειακά νομίσματα, τα οποία διαφορετικά θα κυκλοφορούσαν στο αίμα και θα τα εκμεταλλεύονταν τα καρκινικά κύτταρα.

2. **Τα καρκινικά κύτταρα εξαρτώνται από την εύκολη πρόσβαση στην ενέργεια:** Πολλά καρκινικά κύτταρα βασίζονται σε υψηλή διαθεσιμότητα γλυκόζης και γρήγορη ανανέωση ενέργειας. Όταν η κυκλοφορούσα ενέργεια είναι περιορισμένη, τα καρκινικά κύτταρα δυσκολεύονται να διαιρεθούν, να επιβιώσουν και να δημιουργήσουν νέους όγκους. Η μελέτη υποδηλώνει ότι η άσκηση δημιουργεί ένα μεταβολικό εμπόδιο γι’ αυτά τα κύτταρα.

**Γιατί αυτός ο μηχανισμός έχει μεγαλύτερη σημασία από την απώλεια βάρους**

Προηγούμενες εξηγήσεις για την προστατευτική δράση της άσκησης κατά του καρκίνου επικεντρώνονταν στη μειωμένη σωματική λίπους, τη μείωση της φλεγμονής και τη βελτιωμένη ανοσοποιητική επιτήρηση. Αν και εξακολουθούν να είναι σημαντικές, τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι η άσκηση, ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους, μπορεί να αλλάξει άμεσα τον κίνδυνο καρκίνου, μετατοπίζοντας τις μεταβολικές προτεραιότητες του οργανισμού.

Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτή η μεταβολική μετατόπιση παρατηρήθηκε ακόμη και χωρίς δραματικές αλλαγές στο σωματικό βάρος, ενισχύοντας την ιδέα ότι το να παραμένει κανείς δραστήριος έχει σημασία ανεξάρτητα από την ένταση της άσκησης.

**Ποιοι καρκίνοι πλήττονται περισσότερο από την τακτική σωματική άσκηση;**

Τα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν σταθερά ότι η σωματική δραστηριότητα μειώνει τον κίνδυνο για διάφορους καρκίνους, όπως του μαστού, του παχέος εντέρου, του ενδομητρίου και του ήπατος. Οι ερευνητές υποδεικνύουν ότι οι όγκοι που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη διαθεσιμότητα γλυκόζης και λιπιδίων, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στον μεταβολικό ανταγωνισμό που προκαλείται από την άσκηση.

**Πόση άσκηση χρειάζεται για να ενεργοποιηθεί αυτό το φαινόμενο;**

Η μελέτη δεν υποδηλώνει ότι απαιτείται ακραία άσκηση. Αντίθετα, τα μεταβολικά οφέλη συσχετίστηκαν με τακτική, μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα. Οι οδηγίες δημόσιας υγείας γενικά συνιστούν τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας αερόβιας δραστηριότητας την εβδομάδα ή 75 λεπτά έντονης δραστηριότητας την εβδομάδα. Ακόμα και το συνεχές γρήγορο περπάτημα, η ποδηλασία και η κολύμβηση μπορούν να ενεργοποιήσουν τον μυϊκό μεταβολισμό με τρόπους που συμβάλλουν σε αυτό το προστατευτικό αποτέλεσμα.

**Δηλαδή η άσκηση “λιμοκτονεί” τα υπάρχοντα καρκινικά κύτταρα;**

Οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι η άσκηση δεν “θεραπεύει” τον καρκίνο, ούτε πρέπει να αντικαθιστά την ιατρική θεραπεία. Ωστόσο, το μεταβολικό περιβάλλον που δημιουργείται από την τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη του όγκου, να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής και να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα άλλων θεραπειών. Αυτό βοηθά να εξηγηθεί γιατί οι σωματικά δραστήριοι επιζώντες από καρκίνο έχουν συχνά καλύτερα αποτελέσματα.

**Συχνές Ερωτήσεις**

* **Μειώνει η άσκηση τον κίνδυνο καρκίνου ακόμη και αν δεν είμαι υπέρβαρος;** Ναι. Οι μεταβολικές επιδράσεις εμφανίζονται ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους.
* **Είναι απαραίτητη η έντονη άσκηση για να δω οφέλη;** Όχι. Η τακτική μέτρια δραστηριότητα είναι επαρκής, για να μετατοπίσει τον μυϊκό μεταβολισμό.
* **Επηρεάζει η άσκηση άμεσα τα καρκινικά κύτταρα;** Όχι, τα επηρεάζει έμμεσα, περιορίζοντας την ενέργεια που είναι διαθέσιμη για την ανάπτυξή τους.
* **Μπορεί η άσκηση να βοηθήσει μετά από μια διάγνωση καρκίνου;** Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα και να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής, παράλληλα με την τυπική φροντίδα και πάντα με την καθοδήγηση των γιατρών.
* **Είναι ο μεταβολισμός ο μόνος λόγος που η άσκηση βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου;** Όχι. Η ανοσολογική λειτουργία, η ορμονική ρύθμιση και η φλεγμονή παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο.

**Συμπέρασμα**

Η νέα μελέτη παρέχει ισχυρές ενδείξεις ότι η άσκηση μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί την ενέργεια. Μετατρέποντας τους μύες σε ιστούς υψηλής ενεργειακής κατανάλωσης, η σωματική δραστηριότητα δημιουργεί ένα μεταβολικό περιβάλλον που ευνοεί τα υγιή κύτταρα, ενώ παράλληλα δυσκολεύει την ανάπτυξη των καρκινικών. Αυτή η ανακάλυψη ενισχύει ένα απλό αλλά ισχυρό μήνυμα: η τακτική άσκηση δεν είναι μόνο καλή για τη γενική υγεία, αλλά αναδιαμορφώνει ενεργά τη βιολογία του οργανισμού με τρόπους που βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου.