Μια Τεχνητή Μήτρα Επανεπαναπροσδιορίζει τη Φροντίδα των Πρόωρων Βρεφών

Μια πρωτοποριακή εφεύρεση, με την ονομασία AquaWomb, αναμένεται να αλλάξει ριζικά το μέλλον της φροντίδας των νεογνών. Ερευνητική ομάδα στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Αϊντχόφεν (TU/e) στην Ολλανδία ανέπτυξε ένα σύστημα περιγεννητικής υποστήριξης ζωής, ουσιαστικά μια τεχνητή μήτρα γεμάτη με υγρό, σχεδιασμένο για να βοηθά τα εξαιρετικά πρόωρα βρέφη να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν με ασφάλεια εκτός του σώματος της μητέρας τους.

Το σύστημα AquaWomb, που βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, επιχειρεί να αναπαραγάγει το περιβάλλον της πραγματικής μήτρας. Με αυτόν τον τρόπο, τα πρόωρα νεογνά μπορούν να συνεχίσουν την ανάπτυξή τους σε μια προστατευτική, γεμάτη υγρό θερμοκοιτίδα, υποστηρίζοντας ζωτικά όργανα όπως οι πνεύμονες, η καρδιά και ο εγκέφαλος. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η τεχνολογία αυτή μπορεί να φέρει επανάσταση στις μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών, μειώνοντας δραστικά τις επιπλοκές που συνδέονται με την ακραία προωρότητα.

Η AquaWomb λειτουργεί ως «γέφυρα» μεταξύ της μήτρας της μητέρας και των συμβατικών θερμοκοιτίδων. Στοχεύει στην αναπαραγωγή των κρίσιμων τελευταίων εβδομάδων κύησης για βρέφη που γεννιούνται από την 22η έως την 24η εβδομάδα, περίοδο όπου τα ποσοστά επιβίωσης και τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα χαμηλά και επισφαλή.

Η καινοτομία αυτή αναπτύχθηκε από τη νεοσύστατη εταιρεία AquaWomb, spin-off του TU/e, η οποία ιδρύθηκε από τον καθηγητή βιοϊατρικής μηχανικής Guid Oei και την ερευνήτρια Femke Nijboer. Βασίζεται σε πάνω από μία δεκαετία έρευνας στη φυσιολογία του εμβρύου, τη νεογνική ιατρική και τα τεχνητά συστήματα υποστήριξης οργάνων. Όπως αναφέρεται, στόχος της ομάδας είναι «να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που να παρέχει σε αυτά τα πρόωρα μωρά την ίδια προστασία, διατροφή και συνθήκες ανάπτυξης που θα είχαν μέσα στην μήτρα της μητέρας τους».

Στην «καρδιά» του συστήματος βρίσκεται μια βιομιμητική θερμοκοιτίδα. Εδώ, το πρόωρο βρέφος βυθίζεται σε ένα υγρό περιβάλλον ελεγχόμενης θερμοκρασίας, το οποίο μιμείται το αμνιακό υγρό. Αυτό το τεχνητό αμνιακό υγρό, ένα αποστειρωμένο και πλούσιο σε οξυγόνο διάλυμα, περιβάλλει το σώμα του μωρού, αφαιρώντας την άμεση ανάγκη για αναπνοή και επιτρέποντας στα όργανα να αναπτυχθούν φυσιολογικά. Το σύστημα ενσωματώνει προηγμένα ιατρικά και μηχανικά εξαρτήματα για τη διατήρηση της φυσιολογικής σταθερότητας.

Κύρια στοιχεία και μηχανισμοί του AquaWomb περιλαμβάνουν:
* **Θάλαμο:** Γεμάτο με συνθετικό αμνιακό υγρό, προστατεύει το δέρμα του μωρού και υποστηρίζει την εμβρυϊκή κίνηση.
* **Ομφαλική σύνδεση:** Συνδέεται με εξωτερικό μηχάνημα για παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος.
* **Εξωτερικό σύστημα πλακούντα:** Αντικαθιστά την ανταλλαγή μητρικού αίματος, αφαιρώντας το διοξείδιο του άνθρακα και παρέχοντας ελεγχόμενη οξυγόνωση.
* **Φυσιολογικοί αισθητήρες:** Παρακολουθούν τον καρδιακό ρυθμό, τα επίπεδα οξυγόνου, τη θερμοκρασία και τη σύνθεση των υγρών, διασφαλίζοντας παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο.
* **Ρύθμιση περιβάλλοντος με υπολογιστή:** Διατηρεί αυτόματα βέλτιστες συνθήκες, προσομοιώνοντας το σταθερό ενδομήτριο περιβάλλον.

Η ομφαλική σύνδεση αποτελεί μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες, καθώς συνδέει τον ομφάλιο λώρο του μωρού με ένα σύστημα που εκτελεί τις λειτουργίες του πλακούντα, επιτρέποντας την ανταλλαγή αερίων και την παροχή θρεπτικών συστατικών, χωρίς την ανάγκη μηχανικού αερισμού που μπορεί να βλάψει τους ανώριμους πνεύμονες.

Η ακραία προωρότητα αποτελεί μια από τις δυσκολότερες προκλήσεις της νεογνικής ιατρικής. Τα μωρά που γεννιούνται πριν από τις 26 εβδομάδες κύησης αντιμετωπίζουν συχνά σοβαρές επιπλοκές, όπως χρόνια πνευμονοπάθεια, εγκεφαλική αιμορραγία, τύφλωση και μακροχρόνιες αναπτυξιακές καθυστερήσεις. Η AquaWomb στοχεύει στην αποτροπή αυτών των δυσμενών συνεπειών, προστατεύοντας τα ευαίσθητα όργανα από το εξωτερικό στρες, παρέχοντας συνεχή θρέψη μέσω ενός συνθετικού πλακούντα και ομφάλιας σύνδεσης, επιτρέποντας τη φυσική ωρίμανση των οργάνων και μειώνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.

Οι δημιουργοί του έργου οραματίζονται την επέκταση της εμβρυϊκής ανάπτυξης εκτός του σώματος, ώστε τα όργανα ενός πρόωρου μωρού να μπορούν να αναπτύσσονται «εν ειρήνη», αντί να αγωνίζονται για επιβίωση σε μια θερμοκοιτίδα.

Ο καθηγητής Guid Oei ανέφερε χαρακτηριστικά: «Δεν προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε τη μητέρα. Προσπαθούμε να παρέχουμε ένα περιβάλλον που δίνει την ίδια προστασία και αναπτυξιακή υποστήριξη που προόριζε η φύση». Η Femke Nijboer, συνιδρύτρια και επικεφαλής τεχνολογίας, πρόσθεσε ότι ένα υγρό σύστημα επιτρέπει στα όργανα να αναπτύσσονται υπό ήπια, φυσική πίεση, μιμούμενο τον αμνιακό σάκο.

Παρότι η επιστήμη πίσω από την AquaWomb είναι πρωτοποριακή, εγείρονται ηθικά και ιατρικά ερωτήματα. Οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι το σύστημα σχεδιάστηκε για ήδη πρόωρα γεννημένα μωρά και όχι για την ανάπτυξη εμβρύων εξ ολοκλήρου εκτός σώματος. Οι κλινικές δοκιμές θα επικεντρωθούν στην αξιολόγηση της ασφάλειας, του ελέγχου λοιμώξεων, της ρύθμισης οξυγόνου και των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων.

Το έργο έχει λάβει υποστήριξη από την ολλανδική κυβέρνηση και επιχορηγήσεις καινοτομίας