Επιστήμονες ανακάλυψαν πιθανή αιτία της νόσου του Αλτσχάιμερ
«Περίπου το 20% των ανθρώπων έχουν τις πλάκες, αλλά δεν εμφανίζουν σημάδια άνοιας», δήλωσε ο καθηγητής Χημείας του UCR Ράιαν Τζούλιαν. «Αυτό αποδεικνύει ότι οι πλάκες δεν είναι η αιτία».
Οι επικρατούσες θεωρίες συνδέουν τη συσσώρευση πλακών β αμυλοειδούς στον εγκέφαλο με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Μια νέα έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Riverside (UCR), ωστόσο, ισχυρίζεται ότι η επιβράδυνση της κυτταρικής αυτοφαγίας ίσως είναι η αιτία της ανθυγιεινής συσσώρευσης στον εγκέφαλο.
Μαζί με τα σημάδια άνοιας, οι γιατροί κάνουν οριστική διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ αν βρουν έναν συνδυασμό δύο πραγμάτων στον εγκέφαλο: πλάκες αμυλοειδούς και νευροϊνιδιακές δεσμίδες. Οι πλάκες είναι μια συσσώρευση αμυλοειδών πεπτιδίων και οι δεσμίδες αποτελούνται κυρίως από μια πρωτεΐνη που ονομάζεται TAU.
«Περίπου το 20% των ανθρώπων έχουν τις πλάκες, αλλά δεν εμφανίζουν σημάδια άνοιας», δήλωσε ο καθηγητής Χημείας του UCR Ράιαν Τζούλιαν. «Αυτό αποδεικνύει ότι οι πλάκες δεν είναι η αιτία».
Για το λόγο αυτό, ο Τζούλιαν και οι συνάδελφοί του διερεύνησαν τις άγνωστες πτυχές της πρωτεΐνης TAU. Ήθελαν να καταλάβουν αν μια προσεκτική εξέταση της συγκεκριμένης πρωτεΐνης θα αποκάλυπτε περισσότερα για τον μηχανισμό που κρύβεται πίσω από τις πλάκες. Μια βασική αλλά δύσκολα ανιχνεύσιμη διαφορά στη μορφή της TAU επέτρεψε στους επιστήμονες να ξεχωρίσουν τα άτομα που δεν εμφάνιζαν σημάδια άνοιας από εκείνα που εμφάνιζαν. Τα ευρήματα αυτά δημοσιεύθηκαν στο «Journal of Proteome Research».
Το εργαστήριο του Τζούλιαν επικεντρώνεται στα ισομερή τα οποία είναι μόρια που έχουν τον ίδιο χημικό τύπο, αλλά διαφορετική γεωμετρία και ως εκ τούτου, διαφορετικές ιδιότητες.
«Ένα ισομερές είναι το ίδιο μόριο με διαφορετικό προσανατολισμό από το πρωτότυπο, εξήγησε ο επιστήμονας. «Ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι τα χέρια. Τα χέρια είναι ισομερή το ένα του άλλου, είναι δηλαδή είδωλα αλλά όχι ακριβή αντίγραφα».
Τα αμινοξέα που συνθέτουν τις πρωτεΐνες μπορούν να είναι δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα ισομερή. Κανονικά, είπε ο Τζούλιαν, οι πρωτεΐνες στα έμβια όντα αποτελούνται από όλα τα «αριστερόχειρα» αμινοξέα.
Για την έρευνα αυτή, οι ερευνητές σάρωσαν όλες τις πρωτεΐνες σε δείγματα εγκεφάλου που δόθηκαν από δωρητές. Όσοι είχαν συσσωρεύσεις στον εγκέφαλο, αλλά δεν είχαν άνοια, είχαν φυσιολογικά επίπεδα της συγκεκριμένης πρωτεΐνης, ενώ μια διαφορετική μορφή της, ανιχνεύθηκε σε όσους εμφάνισαν πλάκες ή συσσωρεύσεις καθώς και άνοια.
Οι περισσότερες πρωτεΐνες στο σώμα έχουν χρόνο ημιζωής λιγότερο από 48 ώρες. Ωστόσο, εάν η πρωτεΐνη παραμείνει για πολύ καιρό στον οργανισμό, τότε κάποια αμινοξέα μπορούν να μετατραπούν στο αντίθετο ισομερές.
«Αν προσπαθήσετε να βάλετε ένα δεξιόχειρο γάντι στο αριστερό σας χέρι, βλέπετε ότι δεν ταιριάζει και τόσο καλά. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στη βιολογία. Τα μόρια δεν λειτουργούν όπως πρέπει, επειδή ένα αριστερόχειρο γάντι μπορεί στην πραγματικότητα να μετατραπεί σε δεξιόχειρο», εξήγησε ο ερευνητής.
Σε γενικές γραμμές η αυτοφαγία– η διαδικασία δηλαδή των κυττάρων του οργανισμού να ανακυκλώνουν κατεστραμμένα κύτταρα «τρώγοντας» ένα κομμάτι του εαυτού τους- επιβραδύνεται στους ανθρώπους άνω των 65 ετών. Η ομάδα του Τζούλιαν σχεδιάζει να διερευνήσει γιατί συμβαίνει αυτό.
Ήδη επιστήμονες δοκιμάζουν φάρμακα για τη βελτίωση της αυτοφαγίας και ορισμένα από αυτά έχουν ήδη εγκριθεί για καρδιαγγειακές παθήσεις και άλλες καταστάσεις. Η αυτοφαγία μπορεί να προκληθεί με νηστεία. Όταν τα κύτταρα έχουν έλλειψη πρωτεϊνών από τη διατροφή ενός ατόμου, γεμίζουν το κενό ανακυκλώνοντας πρωτεΐνες που υπάρχουν ήδη στα κύτταρα. Η σωματική άσκηση αυξάνει επίσης την αυτοφαγία.
Αυτά τα μέτρα, καθώς και οι φαρμακευτικές θεραπείες, μπορεί τελικά να βοηθήσουν στην πρόληψη της νόσου. «Εάν η επιβράδυνση της αυτοφαγίας είναι η υποκείμενη αιτία, τα πράγματα που την αυξάνουν θα πρέπει να έχουν το ευεργετικό, αντίθετο αποτέλεσμα», δήλωσε ο Τζούλιαν.
ΠΗΓΗ: Medicalxpress