Στη Λιβύη σήμερα ο Γεραπετρίτης: Σε τεντωμένο σκοινί οι ισορροπίες με Άγκυρα και Τρίπολη
Με φόντο το έκνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και την πρόσφατη ρηματική διακοίνωση της κυβέρνησης της Τρίπολης στον ΟΗΕ.
Στην Τρίπολη θα ταξιδέψει σήμερα ο υπουργός εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, με το μεταναστευτικό και τις Θαλάσσιες Ζώνες να κυριαρχούν στην ατζέντα της συζήτησης με την κυβέρνηση της Λιβύης, όπου θα έχει, μεταξύ άλλων, συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίτ Ντιμπεϊμπά.
«Η Ελλάδα απορρίπτει κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας», ανέφεραν διπλωματικές πηγές
Στην ατζέντα του βρίσκονται οι πρόσφατες εντάσεις γύρω από τις θαλάσσιες ζώνες, όπως αυτές καταγράφηκαν και στη Ρηματική Διακοίνωση που απέστειλε η Λιβύη στον ΟΗΕ αμφισβητώντας την ελληνική μέση γραμμή, αλλά και το κρίσιμο θέμα του μεταναστευτικού.
Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, πραγματοποιείται και υπό τις επιπλέον σκιές που δημιουργήθηκαν μετά την κατάθεση της ρηματικής διακοίνωσης από την Τρίπολη στα Ηνωμένα Έθνη, με βάση την οποία η μεταβατική κυβέρνηση αμφισβητεί τη μέση γραμμή ως λογική αφετηρία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών στην Ανατολική Μεσόγειο, υιοθετώντας ουσιαστικά τις παράνομες προβλέψεις του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Μέσω της εν λόγω κίνησης η Λιβύη αμφισβήτησε ουσιαστικά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, αλλά και τη δικαιοδοσία ερευνών στα θαλάσσια τεμάχια Κρήτη- 1 και Κρήτη-2 για το οποία έχει εκφράσει ενδιαφέρον η αμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία Chevron, ενώ διαπιστώνεται ότι η Τρίπολη σύρεται στις θέσεις της Τουρκίας όσον αφορά τη μέθοδο οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, αγνοώντας την ύπαρξη των ελληνικών νησιών και προβάλλοντας τη θέση ότι αυτά δεν διαθέτουν κυριαρχικά δικαιώματα πέραν των χωρικών υδάτων στα 6 ναυτικά μίλια.
Ο κ. Γεραπετρίτης αναμένεται να αναπτύξει στην Τρίπολη τις πάγιες θέσεις της Αθήνας, με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, απορρίπτοντας την ανυπόστατη λογική του τουρκολιβυκού μνημονίου, ενώ θα επαναλάβει, τη διάθεση της ελληνικής πρωτεύουσας για επανέναρξη των συζητήσεων περί οριοθέτησης από το σημείο που είχαν διακοπεί το 2009-10.
Από την πλευρά της κυβέρνησης, και παρά τη ρηματική διακοίνωση, επισημαίνεται ότι η Λιβύη επί του πεδίου έχει δείξει να σέβεται τη μέση γραμμή, όπως τουλάχιστον αποτυπώθηκε στην παραχώρηση θαλάσσιων τεμαχίων προς έρευνα στην τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου, ενώ οι αντιδράσεις της Λιβύης θεωρούνται λογικές από τη στιγμή που η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματά της επί πεδίου.
Η Ελλάδα προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες μεταξύ των δύο πλευρών, καθώς η Τουρκία διευρύνει συνεχώς την επιρροή της. Πρόσφατα, ο αντιστράτηγος Σαντάμ Χάφταρ, γιος του ισχυρού στρατηγού Χάφταρ, συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόξενο για την επαναλειτουργία του τουρκικού προξενείου στη Βεγγάζη, ενώ η κυβέρνηση της Τρίπολης υπέγραψε νέα στρατιωτική συμφωνία με την Άγκυρα.
Η Τουρκία επιδιώκει ταυτόχρονα να διατηρήσει την ισχύ της στην Τρίπολη και να βελτιώσει τις σχέσεις της με τον στρατηγό Χάφταρ, ώστε σε περίπτωση νέας ενιαίας κυβέρνησης να μην χάσει τα κεκτημένα της.
Ωστόσο, αυτή η διπλή στρατηγική έχει δημιουργήσει καχυποψία και στις δύο πλευρές. Ο Χάφταρ δεν ξεχνά ότι το 2019 η τουρκική στρατιωτική επέμβαση εμπόδισε την κατάληψη της Τρίπολης, ενώ οι αρχές της Τρίπολης ανησυχούν για την προσέγγιση του Ερντογάν με τον μεγάλο εσωτερικό τους αντίπαλο.
Στην Τρίπολη, ο υπουργός Εξωτερικών θα επαναφέρει την πρόταση για συγκρότηση τεχνοκρατικών ομάδων που θα εξετάσουν την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, ανοίγοντας τη δυνατότητα μελλοντικής παραπομπής της διαφοράς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αν και η Λιβύη έχει υπογράψει, αλλά δεν έχει κυρώσει, τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, η Ελλάδα θεωρεί ότι μια τέτοια προσφυγή είναι μονόδρομος.
Στο μεταξύ, η Άγκυρα συνεχίζει την «πολιτική προσφορών» για να παγιώσει την επιρροή της, ενώ η Ελλάδα στηρίζεται στα διπλωματικά της ερείσματα, όπως η συμμετοχή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και οι στενές σχέσεις με την Αίγυπτο και άλλες αραβικές χώρες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, αν και η Λιβύη έχει συνυπογράψει το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, δεν έχει προχωρήσει σε κινήσεις στο πεδίο που να αμφισβητούν έμπρακτα την ελληνική μέση γραμμή, καθώς τα οικόπεδα που έχει χαράξει βρίσκονται στα όρια ή νότια αυτής.
Η επίσκεψη Γεραπετρίτη πραγματοποιείται σε μια περίοδο που η Δυτική Λιβύη βρίσκεται σε πολιτική αναταραχή, με πολλούς φυλάρχους και ηγέτες πολιτοφυλακών να ζητούν την παραίτηση του Ντμπεϊμπά.
Εν ολίγοις, ακόμα και αν η Τρίπολη δείξει διάθεση συζήτησης για τις θαλάσσιες ζώνες ουδείς γνωρίζει ποιο θα είναι το μέλλον της μεταβατικής κυβέρνησης ειδικά, αλλά και της χώρας γενικότερα. Παρά το γεγονός αυτό, η Ελλάδα θα αναδείξει τη διάθεσή της για θεσμικό διάλογο με τις υπάρχουσες αρχές της χώρας.
Η Ελλάδα, μέσω της χάραξης των οικοπέδων και της συμμετοχής ενεργειακών κολοσσών όπως η ExxonMobil και πιθανώς η Chevron, έχει δημιουργήσει ισχυρά τετελεσμένα.
Ωστόσο, η κυριαρχία κατοχυρώνεται μόνο μέσω διμερών συμφωνιών ή διεθνών αποφάσεων, και κανείς δεν γνωρίζει πώς θα αντιδράσει η διεθνής κοινότητα, ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, εάν κλιμακωθεί η ένταση σε μια περιοχή όπου δραστηριοποιούνται μεγάλες αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες.
Τέλος, η Αθήνα θα διερευνήσει πιθανές προοπτικές εμπορικής, οικονομικής και επιχειρηματικής συνεργασίας, ενώ στην ατζέντα του κ. Γεραπετρίτη θα βρεθεί και το μεταναστευτικό, παρά το γεγονός ότι από τη δυτική Λιβύη δεν καταγράφονται ροές προς τα νότια ελληνικά παράλια, με τον Έλληνα υπουργό να κομίζει στην Τρίπολη συγκεκριμένες προτάσεις συνεργασίας όπως συνέβη και στις επαφές της Βεγγάζης με τον στρατάρχη Χαφτάρ.
Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις