ΚΕΔΕ: Η Αλεξανδρούπολη Υιοθετεί Ψήφισμα Διεκδικήσεων για Ισχυρή Αυτοδιοίκηση

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το ετήσιο τακτικό συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στην Αλεξανδρούπολη, από τις 6 έως τις 8 Νοεμβρίου 2025. Με τη συμμετοχή πλήθους αιρετών και παρατηρητών, ο κεντρικός πολιτικός άξονας του συνεδρίου ήταν το σύνθημα “Επιτέλους Αυτοδιοίκηση. Ισχυροί Δήμοι, κάθε μέρα δίπλα στον πολίτη”.

Μέσα από έναν γόνιμο διάλογο, οι συμμετέχοντες ανέδειξαν τις θέσεις τους για την Αυτοδιοίκηση που επιθυμούν: μία ουσιαστική διοικητική μεταρρύθμιση που θα ενισχύσει την αυτοτέλεια των Δήμων, σύμφωνα με τις συνταγματικές προβλέψεις. Ζητήθηκε ένα νέο, αποκεντρωμένο μοντέλο λειτουργίας του κράτους, που θα επιτρέπει στους Δήμους να επιλύουν άμεσα και αποτελεσματικά τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών, απελευθερώνοντάς τους από τον ρόλο του απλού διαχειριστή.

Η ΚΕΔΕ τόνισε την ανάγκη για πραγματική Αυτοδιοίκηση, όχι “ετεροδιοίκηση”, που θα χαρακτηρίζεται από ικανούς, ισχυρούς και ανεξάρτητους Δήμους. Αυτό προϋποθέτει την ουσιαστική μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων, ώστε οι Δήμοι να μπορούν να παράγουν έργο προς όφελος των πολιτών. Επισημάνθηκε η δυσχερής οικονομική κατάσταση, με αύξηση των λειτουργικών δαπανών άνω του 1,5 δισ. ευρώ από το 2019, χωρίς αντίστοιχη επαρκή χρηματοδότηση.

Η Αυτοδιοίκηση του 21ου αιώνα απαιτεί τα κατάλληλα οικονομικά και θεσμικά εργαλεία για να δράσει, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Οι Δήμοι δεν φοβούνται τις ευθύνες, αλλά αρνούνται να λογοδοτούν για λάθη άλλων, όταν δεν έχουν τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων. Η επιθυμία είναι η άσκηση αναπτυξιακών πολιτικών, η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και ο πρωταγωνιστικός ρόλος στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας και των έργων προτεραιότητας των πόλεών τους.

Η ΚΕΔΕ δήλωσε αποφασισμένη να μην παραμείνει θεατής των αποφάσεων του κεντρικού κράτους, υπερασπιζόμενη με αποφασιστικότητα και ευθύνη την αυτοτέλεια, τους πόρους και το κύρος της Αυτοδιοίκησης, χωρίς λαϊκισμούς.

Σημειώθηκε πως η ενότητα της ΚΕΔΕ έχει επιφέρει θετικά αποτελέσματα τα προηγούμενα χρόνια, καθιστώντας τους Δήμους ισχυρότερους. Επιτυχίες όπως η αλλαγή του εκλογικού συστήματος που διασφάλισε την κυβερνησιμότητα των Δήμων, η εφαρμογή νέου συστήματος κατανομής των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) από 1.1.2024, και η αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων όπως το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, αναφέρθηκαν ως σημαντικά βήματα.

Ωστόσο, παραμένει προτεραιότητα η αύξηση των ΚΑΠ για την αντιμετώπιση του αυξημένου λειτουργικού κόστους. Ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προχωρούν, ενώ η αύξηση των πόρων από ΚΑΠ κατά 35% την περίοδο 2020-2025, εξανεμίστηκε από το αυξημένο λειτουργικό κόστος.

Εξασφαλίστηκαν έκτακτες χρηματοδοτήσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων, ενώ η διαχείριση του πόσιμου ύδατος παραμένει στους Δήμους, με οικονομική ενίσχυση των ΔΕΥΑ. Θετικό βήμα χαρακτηρίστηκε η ενίσχυση των Δήμων για το τέλος ταφής. Για πρώτη φορά, η αυτοδιοίκηση αποκτά κοινό κώδικα.

Παρά τις επιτυχίες, οι πόροι των Δήμων υπολείπονται κατά 5 δισ. ευρώ των διεκδικούμενων. Η ΚΕΔΕ παρουσίασε ένα σχέδιο 20 μεγάλων προτεραιοτήτων για μια ισχυρή και αποτελεσματική Αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού, με στόχο την υλοποίηση των συνταγματικών επιταγών και ρεαλιστικές προτάσεις πολιτικής, αξιοποιώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Οι διεκδικήσεις περιλαμβάνουν επαρκή χρηματοδότηση, κατάργηση μνημονιακών περιορισμών, μηχανισμό αυτόματης αναπροσαρμογής ΚΑΠ, κάλυψη ενεργειακού κόστους, επιστροφή παρακρατηθέντων πόρων, δημιουργία αναπτυξιακού προγράμματος, στοχευμένη στήριξη σε μικρούς δήμους, δίκαιη κατανομή εσόδων από τέλος ανθεκτικότητας, επέκταση προγραμμάτων, απόδοση προστίμων ΚΟΚ, έκτακτη χρηματοδότηση, κατάργηση τέλους ταφής, στήριξη αγροτικής παραγωγής, επέκταση μείωσης ΦΠΑ, ακύρωση διακοπής λειτουργίας ΕΛΤΑ, αναθεώρηση πλαισίου ναυαγοσωστικής και αδέσποτων, απόδοση εσόδων τέλους ταφής.

Στον θεσμικό εκσυγχρονισμό, ζητείται η ολοκλήρωση και ψήφιση του Νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, έναρξη εθνικού διαλόγου για αποκεντρωμένη διακυβέρνηση, ξεκάθαρους ρόλους και ευθύνες, και ενίσχυση των Δήμων με αναγκαίο προσωπικό, μέσω εκτεταμένου προγράμματος προσλήψεων και απλούστευσης διαδικασιών.

Επίσης, προωθείται η σύνταξη νέου Κώδικα Δημοτικών Υπαλλήλων, η κατάρτιση νέου Αναπτυξιακού Προγράμματος για την αναβάθμιση τοπικών υποδομών, ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποστήριξης μικρών ορεινών και νησιωτικών Δήμων, μείωση ΦΠΑ σε όλα τα νησιά, χρηματοδότηση έργων ύδρευσης και διαχείρισης αποβλήτων, δημιουργία ειδικού ταμείου νησιωτικότητας, και αναβαθμισμένος ρόλος στους δήμους για χωροταξικό σχεδιασμό ΑΠΕ.

Στις προτεραιότητες περιλαμβάνονται η ισότιμη συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού σε ευρωπαϊκά προγράμματα, η δημιουργία και αναβάθμιση σχολικών μονάδων, η αύξηση χρηματοδότησης για λειτουργικές δαπάνες σχολείων, και η προώθηση ψηφιακής εκπαίδευσης.

Επιπλέον, ζητείται εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδάτων με διατήρηση του νερού ως δημόσιο αγαθό, παραμονή των ΔΕΥΑ υπό τον έλεγχο των Δήμων, υλοποίηση έργων για ενίσχυση αποθεμάτων νερού.