Τα αεροσκάφη των Ωνάση και Νιάρχου: Μια ιστορία Ικάρου και Δαίδαλου στους αιθέρες

Μια σύγχρονη εκδοχή του μύθου του Δαίδαλου και του Ικάρου ξεδιπλώνεται στις ιστορίες των ιδιωτικών αεροπλάνων που διατηρούσαν οι Έλληνες εφοπλιστές Αριστοτέλης Ωνάσης και Σταύρος Νιάρχος. Ενώ ο «Ίκαρος» του Αριστοτέλη Ωνάση βρίσκεται πλέον ακίνητος σε ένα πάρκο που δημιουργήθηκε για να τον στεγάσει, ο «Δαίδαλος» του Σταύρου Νιάρχου, ένα Dassault Falcon 20D του 1969, συνεχίζει να ταξιδεύει στους αιθέρες, 56 χρόνια μετά την παραλαβή του.

Το αεροσκάφος, με διακριτικά VR-BDK, που αργότερα απέκτησε αμερικανική ταυτότητα (N724DS) στις ΗΠΑ, παραμένει αξιόπιστο και πραγματοποιεί πτήσεις, με την τελευταία καταγεγραμμένη να έχει γίνει στο Ορλάντο της Φλόριντα. Η ιστορία του ξεκινά από την εταιρεία Dassault Aviation, η οποία στα μέσα της δεκαετίας του 1960 είχε εδραιωθεί ως σημαντικός παραγωγός γρήγορων αεριωθούμενων αεροσκαφών. Με έδρα το Μπορντό, η εταιρεία είχε ξεκινήσει με το μοντέλο Ouragan και προχώρησε στους επιτυχημένους τύπους «Mystere» και «Mirage», καθώς και στο ναυτικό μαχητικό «Etendard».

Η δημοτικότητα του τύπου «Mystere XX», γνωστού και ως Falcon 20, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Sud Aviation, παραμένει ανεπανάληπτη ακόμη και σήμερα. Ιδιώτες, εταιρείες άμυνας και μεταφορών συνεχίζουν να χρησιμοποιούν αυτόν τον τύπο, τον οποίο επέλεξε και ο Σταύρος Νιάρχος το 1969. Το Falcon 20 χαρακτηριζόταν από την κομψή του σχεδίαση, τα χαμηλά πτερύγια που βασίζονταν σε αυτά του μαχητικού «Mystere», τη μεγάλη και άνετη καμπίνα υπό πίεση, καθώς και τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό της εποχής. Διέθετε πίσω τουαλέτα, κουζίνα και ντουλάπι αποσκευών στην μπροστινή καμπίνα, με την είσοδο των επιβατών να γίνεται από πόρτα στην αριστερή μπροστινή πλευρά.

Το πρωτότυπο πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση στις 4 Μαΐου 1963, και μετά από αντικατάσταση των αρχικών κινητήρων, πέταξε ξανά στις 10 Ιουλίου 1964. Ακολούθησαν τροποποιήσεις, όπως η επιμήκυνση της καμπίνας κατά 18 ίντσες και η αύξηση του ανοίγματος των φτερών, για τη μείωση των ταχυτήτων προσέγγισης. Το πρώτο αεροσκάφος παραγωγής πέταξε την 1η Ιανουαρίου 1965, και η παραγωγή επιταχύνθηκε, με ατράκτους κατασκευασμένους από την Sud Aviation.

Το τυπικό Falcon 20 διέθετε εμβέλεια 1900 μιλίων και μέγιστη ταχύτητα 834 χλμ/ώρα. Μεγάλο μέρος των αεροσκαφών προοριζόταν για τη Βόρεια Αμερική, όπου ολοκληρώνονταν η βαφή και η εσωτερική διαμόρφωση. Στους διακεκριμένους πελάτες του περιλαμβάνονταν, εκτός του Σταύρου Νιάρχου, ο Πρίγκιπας Καρίμ Αγά Χαν, ο οποίος είχε τη βάση του αεροσκάφους του (F-BOON) στο Λε Μπουρζέ του Παρισιού, καθώς και η εταιρεία Philips, που παρήγγειλε τέσσερα αεροσκάφη.

Οι πελάτες εκτίμησαν την ποικιλία των διαθέσιμων διαμορφώσεων καμπίνας. Υπήρχε η επιλογή μιας πολυτελούς διάταξης οκτώ θέσεων για στελέχη, ή μιας μικτής διάταξης με τέσσερις executive θέσεις και έναν χώρο χαλάρωσης με δύο επιπλέον θέσεις και έναν τριθέσιο καναπέ που γινόταν κρεβάτι. Οι θέσεις αυτές μπορούσαν να τοποθετηθούν μπροστά ή πίσω, παρέχοντας συνολική χωρητικότητα εννέα επιβατών. Το αεροσκάφος σχεδιάστηκε επίσης για υψηλή πυκνότητα, με καθίσματα για 12 επιβάτες.

Ο τύπος αυτός γνώρισε μεγάλη διάδοση μέσω των 120 αεροσκαφών που αγόρασε η Pan Am, μετονομάζοντας τα σε «Falcon 20». Η πιστοποίηση του πρώτου αεροσκάφους έγινε στις 9 Ιουνίου 1965, και ακολούθησε η παρουσίασή του στην έκθεση του «Εθνικού Συνδέσμου Επιχειρηματικής Αεροπορίας» στην Καλιφόρνια τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Η μέση τιμή για ένα τέτοιο αεροσκάφος, όπως προκύπτει από τις πρώτες παραδόσεις στην Pan Am, έφθανε το 1,4 εκατομμύριο δολάρια ανά μονάδα.