Έξαρση της γρίπης στην Ευρώπη, προετοιμασία για αυξημένα κρούσματα στην Ελλάδα

Εντυπωσιακή αύξηση των κρουσμάτων εποχικής γρίπης παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη, με τις υγειονομικές αρχές να αναμένουν παρόμοια έξαρση και στην Ελλάδα τις επόμενες ημέρες. Η φετινή περίοδος γρίπης έχει ξεκινήσει περίπου τέσσερις εβδομάδες νωρίτερα σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, γεγονός που αποδίδεται στην επικράτηση του υποκλάδου K του ιού της γρίπης A(H3N2).

«Η επικράτηση στελεχών του ιού της γρίπης Α(H3N2), και ειδικότερα του υποστελέχους Κ, προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς φαίνεται να μεταδίδεται ταχύτερα, οδηγώντας σε αυξημένο αριθμό κρουσμάτων. Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό το νέο υποστέλεχος προκαλεί βαρύτερη νόσο στον γενικό πληθυσμό, η ταχεία διασπορά του αυξάνει σημαντικά το φορτίο στα συστήματα υγείας, όπως καταδεικνύουν πρόσφατες αναλύσεις σε έγκριτα ιατρικά περιοδικά», δήλωσε η καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ).

Αυξημένη πίεση στα συστήματα υγείας
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το συγκεκριμένο στέλεχος έχει καταστεί κυρίαρχο στην ευρωπαϊκή ήπειρο, αντιπροσωπεύοντας έως και το 90% των επιβεβαιωμένων περιστατικών. Η κυκλοφορία του είναι ιδιαίτερα υψηλή σε παιδιά ηλικίας 5-14 ετών, ενώ σε ορισμένες χώρες καταγράφεται αύξηση των νοσηλειών, κυρίως μεταξύ ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω, γεγονός που εντείνει την ανησυχία των υγειονομικών αρχών.

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η εικόνα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) αντιμετωπίζει έντονη πίεση λόγω της ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων γρίπης. Χιλιάδες ασθενείς νοσηλεύονται καθημερινά, με τις εισαγωγές να αυξάνονται κυρίως σε ηλικιωμένους και άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Οι βρετανικές αρχές περιγράφουν την κατάσταση ως ένα από τα πιο επιβαρυμένα χειμερινά κύματα των τελευταίων ετών, καθώς η έξαρση της γρίπης συμπίπτει με την κυκλοφορία και άλλων αναπνευστικών ιών, προκαλώντας καθυστερήσεις στα επείγοντα και έλλειψη διαθέσιμων κλινών. Αυτή η εξέλιξη λειτουργεί ως προειδοποιητικό παράδειγμα για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, όπως επισημαίνει η κ. Ψαλτοπούλου.

Έξαρση γρίπης κατά τις γιορτές
Οι υγειονομικές αρχές βρίσκονται σε αυξημένη επαγρύπνηση, καθώς η Ελλάδα εισέρχεται στην καρδιά του χειμώνα. Ο υποκλάδος K του ιού της γρίπης A(H3N2) που κυκλοφορεί παγκοσμίως, έχει ανιχνευτεί και στη χώρα μας. Οι ειδικοί προειδοποιούν για αναμενόμενη έξαρση της εποχικής γρίπης τις επόμενες εβδομάδες, ιδιαίτερα κατά την εορταστική περίοδο, λόγω των αυξημένων κοινωνικών επαφών.

Όπως εξηγεί η κ. Ψαλτοπούλου, οι συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους, τα ταξίδια και η αυξημένη κινητικότητα που χαρακτηρίζουν τις γιορτές, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για τη μετάδοση των αναπνευστικών ιών, όπως έχουν επισημάνει επανειλημμένα διεθνείς υγειονομικοί οργανισμοί. Η εμπειρία των προηγούμενων ετών δείχνει ότι τέτοιες περίοδοι συχνά συνοδεύονται από απότομη αύξηση των κρουσμάτων, η οποία αποτυπώνεται με καθυστέρηση στις νοσηλείες μετά το τέλος των εορτών.

Ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι η μετάδοση της εποχικής γρίπης γίνεται κυρίως μέσω σταγονιδίων (βήχας, φτέρνισμα, ομιλία) σε κοντινή απόσταση, αλλά και μέσω επαφής με μολυσμένες επιφάνειες, ειδικά σε κλειστούς χώρους με ανεπαρκή αερισμό. Η εορταστική περίοδος, με τις παρατεταμένες κοινωνικές συναναστροφές σε εσωτερικούς χώρους, ενισχύει περαιτέρω αυτή τη δυναμική μετάδοσης.

Ποιοι κινδυνεύουν
Ο ΠΟΥ και άλλοι διεθνείς οργανισμοί συμφωνούν ότι οι πολίτες άνω των 60 ετών, τα άτομα με χρόνια νοσήματα (καρδιαγγειακές, πνευμονικές παθήσεις, διαβήτης, νεφρική ανεπάρκεια), οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς, οι έγκυες γυναίκες και τα μικρά παιδιά έως 5 ετών, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών από τη γρίπη. Για αυτές τις ομάδες, η λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία, επιδείνωση υποκείμενων νοσημάτων και ανάγκη νοσηλείας, όπως αναφέρει και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.

Εμβολιασμός, μάσκες και μέτρα προστασίας
Ο ΠΟΥ τονίζει ότι ο ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός παραμένει το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης. Ακόμη και όταν πραγματοποιείται αργότερα μέσα στη σεζόν, μειώνει ουσιαστικά τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου, ιδίως στις ευπαθείς ομάδες.

Στην Ελλάδα, υπάρχει δωρεάν εμβολιαστική κάλυψη, που περιλαμβάνει ειδικά ανοσοενισχυτικά εμβόλια για τα άτομα τρίτης ηλικίας, καθώς και το ρινικό εμβόλιο για τα παιδιά. Παράλληλα, βασικά μέτρα ατομικής προστασίας, όπως η υγιεινή των χεριών, ο καλός αερισμός, η απομόνωση σε περίπτωση συμπτωμάτων και η χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους με συνωστισμό, συμβάλλουν στον περιορισμό της διασποράς. Σε περίπτωση επιδείνωσης των συμπτωμάτων, απαιτείται ιατρική συμβουλή. Επιπλέον, συνιστάται άμεση έναρξη αντι-ιϊκής αγωγής σε άτομα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές της γρίπης.

Υπάρχει διαθέσιμο ειδικό διαγνωστικό κιτ για τη διαφοροδιάγνωση μεταξύ γρίπης Α ή Β, κορονοϊού και αναπνευστικού συγκυτιακού ιού.

«Η φετινή έξαρση της γρίπης υπενθυμίζει ότι, παρά την εξοικείωση της κοινωνίας με τις εποχικές ιώσεις, ο ιός της γρίπης εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τη δημόσια υγεία», υπογραμμίζει η κ. Ψαλτοπούλου. «Σε μια περίοδο έντονης κοινωνικής δραστηριότητας όπως οι γιορτές, η πρόληψη και η συμμόρφωση με τις διεθνείς οδηγίες μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικές για την προστασία τόσο των ευπαθών ατόμων όσο και της κοινωνίας συνολικά.»