Ελληνική Πραγματικότητα: Πού Πάμε με Ξένα Έθιμα και Ξεχασμένη Ιστορία;
Ενώ οι ξένες γιορτές κυριαρχούν, σημαντικές εθνικές επετείους παραγκωνίζονται, δημιουργώντας προβληματισμό για την πολιτιστική ταυτότητα και τη γνώση της ιστορίας.
Η Ελλάδα βιώνει μια ολοένα και μεγαλύτερη «επένδυση» σε ξένα έθιμα, με την πορτοκαλί λάμψη του Halloween, τη μυρωδιά της γαλοπούλας την ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving) και το κόκκινο της ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου να έχουν επικρατήσει στις τελευταίες νύχτες του Οκτωβρίου, στην τελευταία Πέμπτη του Νοεμβρίου και στις 14 Φεβρουαρίου, αντίστοιχα. Αντίθετα, εθνικές επετείους που αφορούν άμεσα την ταυτότητα της χώρας, όπως η 17η Νοεμβρίου, αντιμετωπίζονται με αδιαφορία από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, νέων και ενηλίκων.
Ο ενστερνισμός ξένων εθίμων δεν οφείλεται αποκλειστικά στην παγκοσμιοποίηση, αλλά αποτελεί και μια ευκαιρία για την τόνωση της αγοράς, την κοινωνικοποίηση και τη διασκέδαση. Παλαιότερα αμερικανικά έθιμα, όπως το Halloween, όπου τα παιδιά ντύνονται, ζητούν γλυκά και αναρωτιούνται “trick or treat”, έχουν εισχωρήσει στην ελληνική πραγματικότητα. Ακολουθεί το Thanksgiving, όπου η γαλοπούλα έχει την τιμητική της, συχνά χωρίς πλήρη κατανόηση της ιστορικής του προέλευσης. Ωστόσο, η εικόνα των οικογενειακών τραπεζιών έχει συνδεθεί με την ελληνική κουλτούρα, καθιστώντας το Thanksgiving μια γιορτή οικεία. Παρομοίως, η “ημέρα της αγάπης” έχει αγκαλιαστεί σθεναρά, με τα καταστήματα να πλημμυρίζουν από καρδιές και τα εστιατόρια να προσφέρουν ειδικά μενού.
Η παγκοσμιοποίηση, ως φαινόμενο κατάργησης συνόρων, έχει φέρει στην Ελλάδα ανθρώπους, χρήματα, ιδέες και, μαζί τους, τα ήθη και έθιμα άλλων χωρών. Πολλοί αλλοδαποί, ιδίως Αμερικανοί, που έχουν εγκατασταθεί στη χώρα, έφεραν μαζί τους τις παραδόσεις τους. Σχολεία, κυρίως ιδιωτικά και αγγλόφωνα, ενσωματώνουν αυτές τις κουλτούρες, ενώ οι έμποροι εκμεταλλεύονται τη νέα αυτή μόδα για να αυξήσουν τις πωλήσεις τους. Μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις προσαρμόζουν τα προϊόντα τους στις ξένες γιορτές, με αποτέλεσμα τα παιδιά να ενθουσιάζονται, οι τζίροι να αυξάνονται και οι γονείς να ξοδεύουν περισσότερα. Τα πάρτι προσφέρουν στους νέους ευκαιρίες διασκέδασης και κοινωνικοποίησης.
Αντίθετα, εθνικές επετείους όπως η 28η Οκτωβρίου, η 17η Νοεμβρίου και η 25η Μαρτίου, ημέρες μνήμης και εθνικής σημασίας, δεν φαίνεται να προκαλούν το ίδιο ενδιαφέρον, ειδικά στους νεότερους. Το φαινόμενο αυτό δεν αφορά μόνο τους νέους, καθώς και πολλοί ενήλικες παρασύρονται από την έλξη των ξένων εθίμων. Η πλειοψηφία του πληθυσμού αγνοεί τη σημασία αυτών των επετείων. Είναι χαρακτηριστικά τα τηλεοπτικά γκάλοπ με τις “επικές” απαντήσεις νέων και όχι μόνο, που αποκαλύπτουν την έλλειψη γνώσης για το “ΟΧΙ” του Μεταξά, την επέτειο του Πολυτεχνείου ή την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η Ελλάδα έχει φτάσει στο σημείο να βάλει όρια στην παγκοσμιοποίηση και να ανακτήσει το ενδιαφέρον για την ιστορία της. Η ξεχασμένη ιστορία, άλλωστε, οδηγεί στην επανάληψη των λαθών του παρελθόντος.