Η συνάντηση Τραμπ-Ζελένσκι: Κρίσιμες διαπραγματεύσεις για ειρήνη στην Ουκρανία

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, υποδέχεται σήμερα στις 20:00 ώρα Ελλάδας, στην πολυτελή έπαυλή του Μαρ-α-Λάγκο στη Φλόριντα, τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Στόχος της συνάντησης είναι η επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, η οποία θα έθετε τέλος στον πόλεμο που διαρκεί σχεδόν τέσσερα χρόνια, την ώρα που η Μόσχα εντείνει τις επιθέσεις στο Κίεβο, αυξάνοντας την πίεση πριν τις διαπραγματεύσεις.

Η συνάντηση των δύο ηγετών θα πραγματοποιηθεί στο Μαρ-α-Λάγκο, την ιδιωτική λέσχη του Αμερικανού προέδρου στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα, όπου ο Τραμπ περνά τις γιορτές. Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι στην ατζέντα περιλαμβάνονται εγγυήσεις ασφάλειας και οικονομικής στήριξης, ενώ σκοπεύει να θέσει και «εδαφικά ζητήματα», καθώς Μόσχα και Κίεβο παραμένουν σε ανοιχτή σύγκρουση για το μέλλον της περιοχής του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία.

Τις ημέρες που προηγήθηκαν της συνάντησης, η Ρωσία κλιμάκωσε τα πλήγματα κατά της ουκρανικής πρωτεύουσας, εξαπολύοντας πυραυλικές και μη επανδρωμένες επιθέσεις εναντίον του Κιέβου, σε μια εμφανή προσπάθεια να αυξήσει την πίεση προς τον Ουκρανό πρόεδρο. «Η Ουκρανία είναι έτοιμη να κάνει ό,τι χρειαστεί για να σταματήσει αυτός ο πόλεμος», είχε γράψει ο Ζελένσκι στο X, προσθέτοντας ότι «πρέπει να είμαστε ισχυροί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων». Αναφερόμενος στις ρωσικές επιθέσεις, τόνισε ότι «εμείς θέλουμε ειρήνη και η Ρωσία δείχνει την επιθυμία της να συνεχίσει τον πόλεμο», υπογραμμίζοντας πως εάν «ολόκληρος ο κόσμος – Ευρώπη και Αμερική – είναι στο πλευρό μας, μαζί θα σταματήσουμε» τον Πούτιν.

Το Σάββατο, στο Χάλιφαξ της Νέας Σκωτίας, ο Ζελένσκι συναντήθηκε με τον Καναδό πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνεϊ, δηλώνοντας ότι το κλειδί για την ειρήνη είναι «η πίεση προς τη Ρωσία και η επαρκής, ισχυρή στήριξη προς την Ουκρανία». Στο πλαίσιο αυτό, ο Κάρνεϊ ανακοίνωσε επιπλέον οικονομική βοήθεια ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων καναδικών δολαρίων για την ανοικοδόμηση της χώρας, καταδικάζοντας τη «βαρβαρότητα» των τελευταίων ρωσικών επιθέσεων και αποδίδοντας τόσο στον Ζελένσκι όσο και στον Τραμπ ρόλο στη δημιουργία συνθηκών για μια «δίκαιη και διαρκή ειρήνη».

Η κατ’ ιδίαν συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι έρχεται να επισφραγίσει την πρόοδο που φέρεται να έχει σημειωθεί τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι δύο πλευρές αντάλλαξαν προσχέδια ειρηνευτικών προτάσεων. Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε την Παρασκευή ότι το σχέδιο των 20 σημείων που συζητείται είναι «έτοιμο κατά 90%», επιβεβαιώνοντας την αισιοδοξία που είχαν εκφράσει Αμερικανοί αξιωματούχοι μετά τις συνομιλίες στο Βερολίνο.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι ΗΠΑ έχουν αποδεχθεί την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία, αντίστοιχων με εκείνες που απολαμβάνουν τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι θα μπορούσε να εγκαταλείψει την επιδίωξη ένταξης της χώρας του στη Συμμαχία, εφόσον εξασφαλιστούν εγγυήσεις τύπου ΝΑΤΟ για την αποτροπή μελλοντικών ρωσικών επιθέσεων.

Ο Τραμπ, ο οποίος έχει καταστήσει τον τερματισμό του πολέμου βασική προτεραιότητα της νέας του θητείας, έχει κατά καιρούς εκφράσει ενόχληση τόσο προς τον Ζελένσκι όσο και προς τον Πούτιν, αναγνωρίζοντας δημόσια τη δυσκολία επίτευξης συμφωνίας. Μετά την επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου στον Λευκό Οίκο τον Οκτώβριο, είχε ζητήσει από τις δύο πλευρές να «σταματήσουν στη γραμμή του μετώπου», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Ρωσία θα μπορούσε να διατηρήσει εδάφη που έχει καταλάβει.

Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι τα βασικά ανοιχτά ζητήματα στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ αφορούν τα εδάφη, τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια και τη χρηματοδότηση της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης, καθώς και τεχνικές λεπτομέρειες σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας και τους μηχανισμούς επιτήρησης. Παράλληλα, έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο απόσυρσης ουκρανικών δυνάμεων από την ανατολική βιομηχανική ζώνη της χώρας, εφόσον υπάρξει αμοιβαία αποχώρηση και δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης υπό διεθνή έλεγχο.

Από την πλευρά της Μόσχας, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι υπάρχει ήδη επικοινωνία με τις ΗΠΑ και ότι «συμφωνήθηκε η συνέχιση του διαλόγου». Ο Πούτιν έχει καταστήσει σαφές ότι απαιτεί την αναγνώριση των εδαφών που κατέλαβαν οι ρωσικές δυνάμεις σε τέσσερις περιοχές, καθώς και της Κριμαίας, ενώ ζητά την εγκατάλειψη της φιλοδοξίας ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, τον περιορισμό του ουκρανικού στρατού και την αναγνώριση της ρωσικής γλώσσας. Το Κίεβο, ωστόσο, έχει απορρίψει κατηγορηματικά τα αιτήματα αυτά.

Σύμφωνα με τον σύμβουλο του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ, ακόμη και σε περίπτωση αποστρατιωτικοποίησης τμημάτων του Ντονμπάς, ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας θα παραμείνουν στην περιοχή, ενώ προειδοποίησε ότι η επίτευξη συμβιβασμού μπορεί να αποδειχθεί χρονοβόρα, κατηγορώντας την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους συμμάχους της ότι «επιδείνωσαν» προτάσεις, που λάμβαναν υπόψη ρωσικές απαιτήσεις.