Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Υπέρ “στρατιωτικού Σένγκεν” για αντιμετώπιση ρωσικής απειλής
Ζητείται κατάργηση εσωτερικών συνόρων για στρατεύματα και εξοπλισμό, αναβάθμιση υποδομών και αύξηση χρηματοδότησης.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τάσσεται υπέρ της δημιουργίας ενός «στρατιωτικού Σένγκεν», καλώντας για την κατάργηση των εσωτερικών συνόρων της ΕΕ ώστε να διευκολυνθεί η μετακίνηση στρατευμάτων και εξοπλισμού, καθώς και για την αναβάθμιση κρίσιμων υποδομών όπως σιδηρόδρομοι, οδικοί άξονες, σήραγγες και γέφυρες. Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται ως απάντηση στην επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η οποία έχει επαναφέρει στο προσκήνιο την επείγουσα ανάγκη για στρατιωτική κινητικότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι η στρατιωτική κινητικότητα αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα για την κοινή ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα, ιδίως για την προστασία της ανατολικής πτέρυγας της Ένωσης, με έμφαση στις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία.
Στο πλαίσιο αυτό, το Κοινοβούλιο χαιρετίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση του προϋπολογισμού της στρατιωτικής κινητικότητας στα 17 δισ. ευρώ στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό. Καλούνται τα κράτη μέλη να μην προχωρήσουν σε περικοπές, όπως συνέβη στον προϋπολογισμό 2021-2027, όπου τα προτεινόμενα κονδύλια μειώθηκαν κατά 75%. Αναγνωρίζεται ότι η αναβάθμιση 500 «σημείων συμφόρησης» θα απαιτούσε τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ, ενώ ζητείται από την Επιτροπή να απλοποιήσει τις διαδικασίες χρηματοδότησης για έργα διπλής χρήσης.
Παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος, παραμένουν σημαντικά διοικητικά, χρηματοδοτικά και υποδομικά εμπόδια, με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις η μετακίνηση στρατιωτικού εξοπλισμού εντός της ΕΕ να ξεπερνά τον ένα μήνα. Οι ευρωβουλευτές ζητούν περαιτέρω επενδύσεις σε σχετικές υποδομές, την ευρύτερη εφαρμογή ψηφιακών λύσεων και την επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων μέσω υπηρεσιών «μίας στάσης».
Προτείνεται η ΕΕ να δρομολογήσει τη δημιουργία ενός «στρατιωτικού χώρου Σένγκεν», με σχέδιο δράσης από την Επιτροπή, ειδική ομάδα εργασίας και συντονιστή της ΕΕ.
Η στρατιωτική κινητικότητα τονίζεται ως προτεραιότητα για τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ, κρίσιμη για τη μετακίνηση συμμαχικών δυνάμεων. Ζητείται η διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και η διασφάλιση ότι οι δυνάμεις ταχείας αντίδρασης θα μπορούν να διασχίζουν τα εσωτερικά σύνορα της Ένωσης εντός τριών ημερών υπό κανονικές συνθήκες και εντός 24 ωρών σε κατάσταση κρίσης.
Ο Petras Austrevicius (Renew, Λιθουανία) υπογράμμισε την ανάγκη επίδειξης ετοιμότητας και ταχείας ανάπτυξης στρατευμάτων, ενώ ο Roberts Zīle (ECR, Λετονία) τόνισε ότι τα εμπόδια μπορούν να αντιμετωπιστούν γρήγορα, καλώντας σε διατήρηση της δυναμικής και αξιοποίηση άμεσα εφικτών λύσεων, ιδίως υπό το φως του πολέμου στην Ουκρανία.