ΗΠΑ: Σταθερή η στάση για τα F-35, η Τουρκία εκτός προγράμματος
Αμετακίνητη η Ουάσινγκτον στην εφαρμογή του νόμου CAATSA, αποκλείει την Άγκυρα από τα αμερικανικά μαχητικά λόγω των ρωσικών S-400.
Η αμερικανική κυβέρνηση παραμένει αμετακίνητη στην απόφασή της να μην επανεντάξει την Τουρκία στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35. Το γραφείο Νομοθετικών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη δέσμευση των ΗΠΑ στην εφαρμογή του νόμου CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων), ο οποίος απαγορεύει στην Τουρκία την απόκτηση των προηγμένων μαχητικών, λόγω της κατοχής του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400.
«Η θέση των ΗΠΑ σχετικά με την απόκτηση και τη συνεχιζόμενη κατοχή από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 δεν έχει αλλάξει. Οι απαιτήσεις για την Τουρκία προκειμένου να αποκτήσει αεροσκάφη F-35 των ΗΠΑ είναι σαφείς και πλήρως συνεπείς με το Άρθρο 1245 του Νομοσχεδίου για τον Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDA) του 2020», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πολ Γκουαγλιανόνε, ανώτερος αξιωματούχος του Γραφείου Νομοθετικών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η δήλωση αυτή έρχεται ως απάντηση σε επιστολή που είχαν αποστείλει στις 25 Σεπτεμβρίου ο βουλευτής Κρις Πάπας, μαζί με 19 ακόμη συναδέλφους του, προς τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. Η εν λόγω επιστολή υποβλήθηκε εν μέσω δημοσιευμάτων που έκαναν λόγο για προχωρημένες συνομιλίες μεταξύ της αμερικανικής κυβέρνησης και της Τουρκίας σχετικά με την πιθανή επανένταξη της τελευταίας στο πρόγραμμα των F-35. Στην επιστολή τους, οι βουλευτές εξέφραζαν τις σοβαρές ενστάσεις και τις ανησυχίες τους για μια ενδεχόμενη πώληση μαχητικών F-35, αλλά και F-16, προς την Άγκυρα.
Στην απαντητική της επιστολή, η αμερικανική πλευρά ξεκαθάρισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη ενημερώσει επίσημα την τουρκική κυβέρνηση για το ισχύον νομικό και πολιτικό πλαίσιο που διέπει την απόκτηση ρωσικού αμυντικού εξοπλισμού και τις αναπόφευκτες συνέπειες που αυτό επιφέρει στη δυνατότητα προμήθειας των F-35. Παράλληλα, τονίζεται η σαφής δυσαρέσκεια της Ουάσινγκτον για την προμήθεια των S-400 από την Άγκυρα, καθώς και για τις δεσμευτικές νομικές υποχρεώσεις που προκύπτουν από την τροπολογία του νομοσχεδίου για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) και τον νόμο CAATSA.
Η αμερικανική κυβέρνηση, εκφράζοντας τον σεβασμό της στον εποπτικό ρόλο του Κογκρέσου όσον αφορά τις μεταφορές οπλικών συστημάτων, χαιρετίζει τη συνέχιση του διαλόγου με στόχο την εξισορρόπηση της ετοιμότητας του ΝΑΤΟ με τους περιορισμούς που επιβάλλονται από την αμερικανική νομοθεσία και πολιτική.
Όσον αφορά την πιθανή πώληση F-16, η επιστολή αναφέρει ότι, σύμφωνα με τον Νόμο περί Ελέγχου Εξαγωγών Όπλων, η σχετική κοινοποίηση προς το Κογκρέσο έγινε τον Ιανουάριο του 2024, με την περίοδο εξέτασης να ολοκληρώνεται εντός του ίδιου μήνα. Επισημαίνεται, δε, ότι η Τουρκία, διαθέτοντας τον δεύτερο μεγαλύτερο στόλο F-16 στο ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην αεράμυνα της συμμαχίας, με την πώληση των αεροσκαφών να αποσκοπεί στη διατήρηση της συμβολής της στη συλλογική ασφάλεια. Η αμυντική σχέση ΗΠΑ–Τουρκίας χαρακτηρίζεται ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα ασφαλείας και των δύο χωρών, καθώς και για το ΝΑΤΟ. Η επιστολή υπογραμμίζει, τέλος, ότι η Τουρκία παραμένει σημαντικός σύμμαχος της Συμμαχίας, συμβάλλοντας, μεταξύ άλλων, με την ανάπτυξη μαχητικών F-16 για την υποστήριξη της αεροπορικής επιτήρησης του ΝΑΤΟ στις Βαλτικές χώρες και τουρκικού αεροσκάφους AWACS στη Λιθουανία, ως μέρος των μέτρων διασφάλισης μετά την παραβίαση του λιθουανικού εναέριου χώρου από τη Ρωσία τον Σεπτέμβριο.