Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Βραβείο Ζαχάρωφ σε φυλακισμένους δημοσιογράφους
Τιμήθηκαν Αντρέι Πότσμπουτ από τη Λευκορωσία και Μζία Αμαγκλομπέλι από τη Γεωργία, που κρατούνται για την επαγγελματική τους δράση.
Σε μια τελετή με έντονο πολιτικό μήνυμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απένειμε σήμερα στο Στρασβούργο το Βραβείο Ζαχάρωφ 2025 για την Ελευθερία της Σκέψης σε δύο δημοσιογράφους που βρίσκονται έγκλειστοι λόγω της δουλειάς τους. Οι φετινοί βραβευθέντες, ο Λευκορώσος Αντρέι Πότσμπουτ και η Γεωργιανή Μζία Αμαγκλομπέλι, δεν μπόρεσαν να παραστούν στην τελετή, αφήνοντας τις άδειες θέσεις τους να μιλούν από μόνες τους για την αξία της τιμής που τους αποδόθηκε.
Ο Αντρέι Πότσμπουτ, δημοσιογράφος και μέλος της πολωνικής μειονότητας στη Λευκορωσία, συνελήφθη το 2021. Έπειτα από μια δίκη που δέχθηκε διεθνείς επικρίσεις ως πολιτικά υποκινούμενη, καταδικάστηκε το 2023 σε οκτώ χρόνια φυλάκισης. Οι κατηγορίες για «υποκίνηση κοινωνικού μίσους» και «ενέργειες κατά της κρατικής ασφάλειας», σύμφωνα με ευρωπαϊκούς θεσμούς και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συνδέονται άμεσα με την κριτική του προς το καθεστώς Λουκασένκο και τη δημοσιογραφική του δράση. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα αναδείξει την περίπτωσή του ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ποινικοποίησης της ελευθερίας του Τύπου.
Η Μζία Αμαγκλομπέλι, η δεύτερη βραβευμένη, δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης της Γεωργίας. Η σύλληψή της το 2025, σε μια περίοδο αυξημένης πίεσης προς δημοσιογράφους και επικριτικές φωνές, συνοδεύτηκε από την καταδίκη της σε φυλάκιση δύο ετών με κατηγορίες όπως «αντίσταση σε αστυνομικές αρχές» και «διατάραξη δημόσιας τάξης». Διεθνείς οργανώσεις και παρατηρητές υποστηρίζουν ότι η δίωξή της αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου μοτίβου περιορισμού της ανεξάρτητης ενημέρωσης και εργαλειοποίησης της δικαιοσύνης.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέσω των αναφορών στους δύο δημοσιογράφους, έστειλε ένα σαφές πολιτικό μήνυμα: η φυλάκιση δημοσιογράφων για το περιεχόμενο της δουλειάς τους δεν είναι εσωτερική υπόθεση κρατών, αλλά ευθεία παραβίαση θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών. Το Βραβείο Ζαχάρωφ, υπό το παρόν πρίσμα, λειτουργεί όχι μόνο ως τιμητική διάκριση, αλλά και ως θεσμικό εργαλείο πολιτικής πίεσης, υπενθυμίζοντας ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας παραμένουν αδιαπραγμάτευτες για την Ευρώπη.