Αδυναμίες στην καταπολέμηση της απάτης στην ΕΕ: Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου
Χαμηλή ανταλλαγή πληροφοριών και ασαφής παρακολούθηση ανακτήσεων, σύμφωνα με το ΕΕΣ
Νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) αναδεικνύει σημαντικές αδυναμίες στην αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της απάτης, εστιάζοντας κυρίως στην ανεπαρκή ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων οργάνων.
Από το 2022 έως το 2024, υποβλήθηκαν 27.000 καταγγελίες για απάτη στα όργανα της ΕΕ, εκ των οποίων το ένα τρίτο κρίθηκε σκόπιμο να ερευνηθεί. Οι καταγγελίες αυτές διερευνώνται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ή από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) για διοικητικές έρευνες. Οι δύο αυτές υπηρεσίες, μαζί με τον Οργανισμό της ΕΕ για τη Συνεργασία στον Τομέα της Ποινικής Δικαιοσύνης (Eurojust), τον Οργανισμό της ΕΕ για τη Συνεργασία στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (Europol) και τις εθνικές αρχές, αποτελούν τον πυρήνα της ευρωπαϊκής αντιμετώπισης της απάτης.
Παρά τις σαφώς καθορισμένες νομικές εντολές τους, το ΕΕΣ διαπιστώνει ότι η συνεργασία μεταξύ OLAF, EPPO, Eurojust και Europol, αν και υφίσταται, οδηγεί σε σχετικά μικρό αριθμό αλληλοϋποστηριζόμενων υποθέσεων τα τελευταία χρόνια.
Επιπλέον, η έκθεση τονίζει ότι, παρόλο που οι έρευνες της OLAF και της EPPO έχουν οδηγήσει στην ανάκτηση εκατομμυρίων ευρώ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν διαθέτει σαφή εικόνα για το εάν όλα τα χρήματα που οφείλονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ έχουν όντως επιστραφεί. Το ΕΕΣ καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τις αιτίες τέτοιων αποκλίσεων και να εξετάσει τις περιπτώσεις με εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα καταγγελιών.
Στο πλαίσιο των ερευνών της, η OLAF συνέστησε επιστροφές ύψους 615 εκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό της ΕΕ, με 23 εκατομμύρια ευρώ να έχουν ανακτηθεί έως το τέλος του 2024. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, κατά την ίδια περίοδο, δέσμευσε περιουσιακά στοιχεία αξίας 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ δικαστικές αποφάσεις το 2024 υπαγόρευσαν στις εθνικές αρχές την ανάκτηση 232 εκατομμυρίων ευρώ από παράνομες δραστηριότητες.
Το ΕΕΣ επισημαίνει, ωστόσο, ότι η Επιτροπή στερείται ενός μηχανισμού παρακολούθησης της εκτέλεσης των ανακτήσεων που διατάσσονται από τα δικαστήρια, καθώς και της πλήρους επιστροφής των ποσών που οφείλονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ως εκ τούτου, κρίνεται απαραίτητη η ενίσχυση της εποπτείας της Επιτροπής στις έρευνες περιπτώσεων απάτης.