Αύξηση εκτελέσεων θανάσιμα καταδικασμένων στις ΗΠΑ, παρά την πτώση της στήριξης
Το 40% των εκτελέσεων προέρχεται μόνο από τη Φλόριντα, ενώ οι νέες θανατικές ποινές παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.
Η φετινή χρονιά σημείωσε διπλάσιο αριθμό εκτελέσεων θανατοποινιτών σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία, ενώ παράλληλα η υποστήριξη των πολιτών στη θανατική ποινή μειώνεται, αν και με αργούς ρυθμούς. Σύμφωνα με το εξειδικευμένο παρατηρητήριο «Κέντρο Πληροφόρησης Θανατικής Ποινής» (DPIC), φέτος πραγματοποιήθηκαν 46 εκτελέσεις, αριθμός που δεν έχει καταγραφεί από το 2010.
Παρόλα αυτά, ο αριθμός των θανατικών ποινών που επιβλήθηκαν από σώματα ενόρκων παραμένει κοντά σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, μόλις 22. Η διευθύντρια του DPIC, Ρόμπιν Μάχερ, επισήμανε ότι η Πολιτεία της Φλόριντας αποτελεί τον κύριο παράγοντα πίσω από την αύξηση των εκτελέσεων, καθώς εκεί έλαβαν χώρα το 40% αυτών. Χωρίς τη Φλόριντα, η φετινή χρονιά δεν παρουσιάζει σημαντικές διαφορές από τις προηγούμενες.
Ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης της Φλόριντας, Ρον ΝτεΣάντις, στον οποίο ανήκει η τελική ευθύνη για την υπογραφή των εντολών εκτέλεσης, δεν παρείχε συγκεκριμένη αιτιολόγηση για την αύξηση, πέραν της αναφοράς στην “ανάγκη απόδοσης δικαιοσύνης στις οικογένειες των θυμάτων”. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο ΝτεΣάντις, ο οποίος διεκδίκησε το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων το 2024, προετοιμάζεται για νέες προεδρικές εκλογές το 2028.
Παρόλο που από το 2021 οι εκτελέσεις αποτελούν αρμοδιότητα των Πολιτειών, η υποστήριξη της θανατικής ποινής από τον Ντόναλντ Τραμπ θεωρείται ότι ενδέχεται να έχει επηρεάσει παράγοντες σε ορισμένες Πολιτείες. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχει μια απόκλιση μεταξύ των αιρετών αρχών και των απόψεων των ψηφοφόρων. Η δυσκολία των ενόρκων να καταλήξουν σε ομοφωνία και η μείωση των καταδικαστικών αποφάσεων αντανακλούν την αυξανόμενη δυσφορία των Αμερικανών απέναντι στη θανατική ποινή, με το ποσοστό υπέρ αυτής να φτάνει στο χαμηλότερο της τελευταίας πεντηκονταετίας, μόλις 52%.
Η θανατική ποινή παρουσιάζει έντονες γεωγραφικές προτιμήσεις, με τις εκτελέσεις να πραγματοποιούνται κυρίως σε 12 Πολιτείες, κυρίως του νότου. Νέες θανατικές καταδίκες εκδόθηκαν μόνο σε οκτώ από αυτές.
Όσον αφορά τις μεθόδους εκτέλεσης, οι περισσότερες (38) έγιναν με ενέσιμο διάλυμα. Οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν με εισπνοή αζώτου, μια μέθοδος που έχει χαρακτηριστεί “μορφή βασανιστηρίου” από τον ΟΗΕ, ή στο εκτελεστικό απόσπασμα, για πρώτη φορά από το 2010.
Στις ΗΠΑ, η θανατική ποινή έχει καταργηθεί σε 23 από τις 50 Πολιτείες, ενώ τρεις (Καλιφόρνια, Όρεγκον, Πενσιλβάνια) έχουν θέσει μορατόριουμ στις εκτελέσεις μέσω αποφάσεων των κυβερνητών τους.
Η χρονιά σημαδεύτηκε από δύο σημαντικές δικαστικές αποφάσεις: τον Οκτώβριο, ένα δικαστήριο του Τέξας ακύρωσε την προγραμματισμένη εκτέλεση του Ρόμπερτ Ρόμπερσον, ο οποίος είναι αυτιστικός και είχε καταδικαστεί για τον θάνατο της κόρης του, ενώ τον Φεβρουάριο, το Ανώτατο Δικαστήριο διέταξε επανάληψη της δίκης του Ρίτσαρντ Γκόσιπ στην Οκλαχόμα, κρίνοντας ότι δεν είχε δίκαιη δίκη.