Ουκρανία: Νέες στρατηγικές επιθέσεις σε ρωσικά πετρελαιοφόρα στη Μαύρη Θάλασσα

Μια νύχτα του Αυγούστου του 2023, ο τότε υπουργός Υποδομών της Ουκρανίας, Ολεξάντρ Κουμπράκοβ, βρισκόταν σε ένα τρένο από το Λβιβ προς το Κίεβο, όταν δέχτηκε ένα κρίσιμο τηλεφώνημα από την κεντρική υπηρεσία πληροφοριών της χώρας, τη SBU. Οι πράκτορες είχαν αναπτύξει ναυτικά drones στη Μαύρη Θάλασσα και είχαν εντοπίσει έναν σημαντικό στόχο: ένα τεράστιο πετρελαιοφόρο κοντά στο ρωσικό λιμάνι του Νοβοροσίσκ. Ζήτησαν άδεια για να το βυθίσουν.

«Τους είπα, “Περιμένετε”», δήλωσε ο Κουμπράκοβ. «“Ποια σημαία έχει;”». Παρότι η κάμερα νυχτερινής όρασης του drone δυσκολευόταν να διακρίνει, φάνηκε ότι η σημαία δεν ήταν ρωσική. «“Αυτός δεν είναι ο στόχος μας”», θυμάται ότι είπε στον αξιωματικό. «“Αυτό θα ήταν πειρατεία. Δεν είναι η τακτική μας. Δεν αγγίζουμε πολιτικά σκάφη, ειδικά όταν φέρουν άλλη σημαία”».

Τα drones ανακλήθηκαν για να συνεχίσουν να κυνηγούν ρωσικά πολεμικά πλοία. Για περισσότερα από δύο χρόνια, οι ουκρανικές δυνάμεις ακολουθούσαν αυτή την αρχή, στοχεύοντας αποκλειστικά ρωσικά ναυτικά πλοία, καταστρέφοντας ή προκαλώντας ζημιές σε δεκάδες από αυτά, συμπεριλαμβανομένου ενός ρωσικού πετρελαιοφόρου που χρησιμοποιούνταν για την εφοδιαστική υποστήριξη του στρατού. Ωστόσο, οι Ουκρανοί απέφευγαν να πλήξουν πολιτικά πλοία, ακόμη και όταν αυτά μετέφεραν ρωσικό πετρέλαιο από ρωσικά λιμάνια για τη χρηματοδότηση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Μόνο τις τελευταίες δύο εβδομάδες, η Ουκρανία παρέκαμψε αυτούς τους κανόνες εμπλοκής. Στο πλαίσιο της νέας αμερικανικής πίεσης για διπλωματική επίλυση του πολέμου, σημειώθηκαν εκρήξεις σε τέσσερα πετρελαιοφόρα μέσα σε διάστημα έξι ημερών. Οι στόχοι αυτοί ανήκαν στον λεγόμενο «σκιώδη στόλο», τον οποίο η Ρωσία χρησιμοποιεί για τη μεταφορά αργού πετρελαίου, παραβιάζοντας τις δυτικές κυρώσεις. Δύο από τις επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν κοντά στις ουκρανικές ακτές στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ άλλες δύο σημειώθηκαν μακρύτερα: μία κοντά στη βόρεια ακτή της Τουρκίας και μία άλλη στη δυτική ακτή της Αφρικής. Η SBU ανέλαβε την ευθύνη για τις δύο πρώτες επιθέσεις, ενώ αρνήθηκε να σχολιάσει τις άλλες δύο.

Αυτές οι επιθέσεις συμπίπτουν με την προσπάθεια της Ουκρανίας να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα για τις δυνατότητές της, εν μέσω του διπλωματικού στρατηγικού παιχνιδιού που διεξάγεται για τον τερματισμό του πολέμου. Οι επιθέσεις στα πετρελαιοφόρα σηματοδοτούν την κλιμάκωση του στρατηγικού σχεδίου, το οποίο ξεκίνησε με τη χρήση drones κατά ρωσικών στρατηγικών υποδομών.

Η Ουκρανία, μέχρι σήμερα, απέφευγε να πλήξει πολιτικά πλοία σε διεθνή ύδατα, λόγω των υψηλών περιβαλλοντικών κινδύνων και των πιθανών επιπτώσεων στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, καθώς και στην εθνική οικονομία. Ωστόσο, οι τελευταίες επιθέσεις υπογραμμίζουν την αποφασιστικότητα του Κιέβου να ασκήσει πίεση και να επιδείξει τις στρατιωτικές του δυνατότητες, ειδικά μετά την πίεση που άσκησε η κυβέρνηση Τραμπ για την υιοθέτηση ενός ειρηνικού σχεδίου που περιλάμβανε σοβαρές ρωσικές απαιτήσεις.

Στα τέλη Νοεμβρίου, η κυβέρνηση Τραμπ πίεσε την Ουκρανία να αποδεχτεί ένα ειρηνικό σχέδιο 28 σημείων, το οποίο περιλάμβανε πολλές από τις πιο σκληρές απαιτήσεις της Ρωσίας. Ο Ζελένσκι αρνήθηκε, και οι εκπρόσωποί του κατάφεραν να «μαλακώσουν» τους όρους κατά τη διάρκεια αρκετών γύρων συνομιλιών με τους Αμερικανούς. Παρόλα αυτά, η διπλωματική πίεση στον Ζελένσκι τον έκανε να επιθυμεί να παρουσιάσει τα στρατιωτικά «χαρτιά» που διαθέτει κατά των Ρώσων.

Εκμεταλλευόμενη την κατάσταση, η Ουκρανία εξαπέλυσε επιθέσεις κατά του «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας. Ταυτόχρονα, έδειξε πώς οι προσπάθειες για ειρηνική επίλυση του ουκρανικού ζητήματος από τον Ντόναλντ Τραμπ μπορούν να πυροδοτήσουν μια σειρά επιθέσεων και αντεπιθέσεων, καθώς και οι δύο πλευρές (Κίεβο και Μόσχα) επιδιώκουν να μεγιστοποιήσουν τη δύναμή τους πριν καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.