Εμφανίζονται νέες ένοπλες ομάδες στη Γάζα, περιπλέκοντας το μέλλον του θύλακα

Την περασμένη εβδομάδα, η περιοχή της Ράφα στη Λωρίδα της Γάζας, που τελεί υπό ισραηλινό έλεγχο, έγινε το σκηνικό της δολοφονίας του Γιάσερ Αμπού Σαμπάμπ, του πανίσχυρου αρχηγού της ένοπλης πολιτοφυλακής Λαϊκές Δυνάμεις. Η οργάνωση αυτή, όπως και πολλές άλλες που αντιτίθενται στη Χαμάς, διεκδικεί ρόλο στο μέλλον του παλαιστινιακού θύλακα.

Από τον Οκτώβριο, οπότε τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός, νέες δυνάμεις εντάσσονται στις τάξεις αυτών των ομάδων. Αυτό αναμένεται να εντείνει τις πιέσεις προς τη Χαμάς και να περιπλέξει περαιτέρω τις προσπάθειες για σταθεροποίηση και ενοποίηση της κατεστραμμένης Λωρίδας της Γάζας. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε παραδεχθεί τον Ιούνιο ότι το Ισραήλ υποστηρίζει οργανώσεις που δρουν κατά της Χαμάς, χωρίς, ωστόσο, να παρέχει επιπλέον λεπτομέρειες.

Μετά τον θάνατο του Αμπού Σαμπάμπ, οι Λαϊκές Δυνάμεις ανακοίνωσαν ότι ο αρχηγός τους σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια διαμεσολάβησης σε οικογενειακή διαμάχη. Η ταυτότητα του δράστη παραμένει άγνωστη. Τη θέση του ανέλαβε ο υπαρχηγός, Γάσαν Ντουχίν, ο οποίος υποσχέθηκε να συνεχίσει την ίδια πολιτική.

Η Χαμάς, που διοικεί τη Λωρίδα της Γάζας από το 2007, έχει αρνηθεί να αφοπλισθεί, όπως ορίζει η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Χαρακτηρίζει τις αντίπαλες παλαιστινιακές οργανώσεις ως συνεργάτες του Ισραήλ, μια άποψη που συμμερίζεται και ο τοπικός πληθυσμός. Αμέσως μετά την εκεχειρία, η Χαμάς προχώρησε σε συλλήψεις και συνοπτικές εκτελέσεις Παλαιστινίων που φέρονταν να αψήφησαν την εξουσία της ή να συνεργάστηκαν με το Ισραήλ.

Σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός των 2 εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας ζει σε περιοχές εκτός του ελέγχου της Χαμάς. Παρότι η οργάνωση επανέρχεται και εδραιώνει τη θέση της, διαθέτει χιλιάδες μαχητές, παρά τις απώλειες που υπέστη στον πόλεμο.

Εν τω μεταξύ, οι ισραηλινές δυνάμεις διατηρούν τον έλεγχο σχεδόν του μισού εδάφους της Λωρίδας, σε ζώνες όπου δρουν οργανώσεις αντίπαλες της Χαμάς, εκτός της εμβέλειας της τελευταίας. Με το «σχέδιο Τραμπ» να έχει βαλτώσει, δεν διαφαίνεται άμεση προοπτική ισραηλινής αποχώρησης.

Αιγυπτιακές πηγές ασφαλείας, τις οποίες επικαλείται το Reuters, αναφέρουν ότι οι υποστηριζόμενες από το Ισραήλ παλαιστινιακές οργανώσεις έχουν ενισχύσει τις δραστηριότητές τους, διαθέτοντας πλέον περίπου 1.000 μαχητές, εκ των οποίων οι 400 προστέθηκαν μετά την εκεχειρία. Αναμένεται να αυξήσουν περαιτέρω την δράση τους, όσο δεν υπάρχει συνολική συμφωνία για το μέλλον της Γάζας.

Αν και οι οργανώσεις αυτές στερούνται λαϊκής υποστήριξης, η εμφάνισή τους εγείρει ανησυχίες για την σταθερότητα, ενισχύοντας τον κίνδυνο ενδοπαλαιστινιακής σύγκρουσης. Μετά τον θάνατο του Αμπού Σαμπάμπ, αναρτήθηκαν βίντεο που δείχνουν μαχητές να επαινούν τον νεκρό αρχηγό και να ορκίζονται συνέχιση του αγώνα. Ο νέος αρχηγός των Λαϊκών Δυνάμεων, Γάσαν Ντουχίν, δήλωσε ότι θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, με ακόμη μεγαλύτερη δύναμη.

Το Reuters επιβεβαίωσε ότι η συγκέντρωση έγινε στην Περιφέρεια της Ράφα, υπό ισραηλινό έλεγχο, μέσω ανάλυσης τοίχων και δέντρων που φαίνονται στο βίντεο και ταυτίζονται με δορυφορικές εικόνες. Στις 7 Δεκεμβρίου, ο Ντουχίν ανακοίνωσε την εκτέλεση δύο ανδρών, που χαρακτήρισε μαχητές της Χαμάς, οι οποίοι φέρονταν να σκότωσαν μέλος της δικής του οργάνωσης.

Ο Χούσαμ Αλαστάλ, αρχηγός άλλης οργάνωσης που αντιτίθεται στη Χαμάς, δήλωσε ότι ο ίδιος και ο Ντουχίν συμφώνησαν να συνεχίσουν τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» και ότι το σχέδιο για τη «νέα Γάζα» θα προχωρήσει. Είχε δηλώσει προηγουμένως στο Reuters ότι η οργάνωσή του λαμβάνει βοήθεια από «διεθνείς φίλους», αρνούμενος ισραηλινή στρατιωτική υποστήριξη, αλλά παραδεχόμενος επαφές για συντονισμό εισόδου πόρων.

Το Ισραήλ στοχεύει στον αφοπλισμό της Χαμάς και στην εξάλειψη της παρουσίας της στη διακυβέρνηση της Γάζας. «Δεν υπάρχει έλλειψη Παλαιστινίων που θέλουν να πολεμήσουν και να απελευθερωθούν από την καταπίεση και την τυραννία της Χαμάς», δήλωσε ισραηλινός αξιωματούχος.

Η Χαμάς σχολίασε ότι ο θάνατος του Αμπού Σαμπάμπ είναι «η αναπόφευκτη μοίρα όλων όσοι πρόδωσαν τον λαό και την πατρίδα τους», αν και αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή στη δολοφονία. Ο εκπρόσωπος της Χαμάς, Χαζέμ Κάσεμ, δήλωσε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας θα καταδιώξουν τους συνεργάτες «μέχρι την εκρίζωση του φαινομένου», επισημαίνοντας όμως ότι προστατεύονται από τον «στρατό κατοχής» στις περιοχές που ελέγχουν οι ισραηλινές δυνάμεις.

Το «σχέδιο Τραμπ», πέραν του αφοπλισμού της Χαμάς, προβλέπει μεταβατική διοίκηση, πολυεθνική δύναμη και ανοικοδόμηση. Ωστόσο, η εφαρμογή του έχει βαλτώσει, δημιουργώντας κίνδυνο de facto διαίρεσης της Γάζας. Ο αρχηγός του ισραηλινού στρατού, Εϊάλ Ζαμίρ, δήλωσε ότι το Ισραήλ ελέγχει μεγάλα τμήματα της Λωρίδας και θα παραμείνει εντός αυτών των αμυντικών γραμμών.

Οι στόχοι των αντι-Χαμάς οργανώσεων περιλαμβάνουν τη δημιουργία ασφαλών περιοχών για τους εκτοπισμένους κατοίκους. Οι ΗΠΑ συνεργάζονται με εταίρους για την παροχή στέγης και άλλων υπηρεσιών, αν και δεν έχουν επίσημες επαφές ή χρηματοδότηση προς τις αντι-Χαμάς οργανώσεις.

Κάποιοι Παλαιστίνιοι πανηγύρισαν τον θάνατο του Αμπού Σαμπάμπ, αλλά αναλυτές εκτιμούν ότι οι αντι-Χαμάς οργανώσεις δεν έχουν μέλλον, καθώς θεωρούνται από τους Παλαιστίνιους συνεργάτες του Ισραήλ, το οποίο τις χρησιμοποιεί τακτικά για την αποσταθεροποίηση της εξουσίας της Χαμάς. Ο εκπρόσωπος του Μαχμούντ Αμπάς δήλωσε ότι απορρίπτει κάθε ένοπλη παλαιστινιακή οργάνωση που υποστηρίζεται από το Ισραήλ.