Η ιταλική κουζίνα στο δρόμο για την UNESCO: Μια παγκόσμια διάκριση
Επίσημη αναγνώριση ως Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά ετοιμάζεται να λάβει η γαστρονομία της Ιταλίας, ενισχύοντας τον πολιτισμό και τον τουρισμό.
Η φήμη της ιταλικής κουζίνας, ήδη παγκοσμίως αγαπητή, ετοιμάζεται να ενισχυθεί με μια νέα, σημαντική διάκριση: την επίσημη αναγνώρισή της ως πολιτιστικού θησαυρού από την UNESCO. Η υπηρεσία του ΟΗΕ για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό ενέκρινε προκαταρκτικά την ένταξη της ιταλικής γαστρονομίας στους καταλόγους της «Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς», με την τελική απόφαση να αναμένεται σύντομα.
Η υποψηφιότητα, που υποβλήθηκε τον Μάρτιο του 2023 από τα ιταλικά υπουργεία Γεωργίας και Πολιτισμού, παρουσιάζει την ιταλική κουζίνα – από τα αγαπημένα ζυμαρικά και την πίτσα, μέχρι το ριζότο και τα κανόλι – ως μια ζωντανή κοινωνική τελετουργία που ενώνει οικογένειες και κοινότητες. Όπως αναφέρεται, «δεν υπάρχει ενιαία ιταλική κουζίνα, αλλά ένα μωσαϊκό τοπικών εκφραστικών ποικιλομορφιών». Από το οσομπούκο της Λομβαρδίας, που σερβίρεται με γκρεμολάτα, μέχρι τα «ορεκιέτε με φύλλα γογγυλιού» της Απουλίας, κάθε περιοχή αναδεικνύει τη μοναδική βιοποικιλότητα και τη δημιουργικότητα της χώρας.
Η αναγνώριση από την UNESCO αναμένεται να έχει σημαντικό πολιτιστικό και οικονομικό αντίκτυπο. Η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι έχει εκφράσει την ένθερμη υποστήριξή της, χαρακτηρίζοντας την ιταλική κουζίνα ως σύμβολο «πολιτισμού, ταυτότητας, παράδοσης και δύναμης». Εκτιμάται ότι η ένταξη στους καταλόγους θα μπορούσε να ενισχύσει τον τουρισμό έως και 8% εντός δύο ετών, προσθέτοντας 18 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις. Η ιταλική γαστρονομία αποτελεί δεσμό για 59 εκατομμύρια κατοίκους της Ιταλίας, αλλά και για τα 85 εκατομμύρια άτομα ιταλικής καταγωγής παγκοσμίως. Παγκοσμίως, η αγορά εστίασης της Ιταλίας έφτασε τα 251 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024, ποσοστό 19% της παγκόσμιας αγοράς, αν και οι απομιμήσεις κοστίζουν στη χώρα περίπου 120 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ωστόσο, η υποψηφιότητα δεν βρίσκει καθολική υποστήριξη εντός της Ιταλίας. Κάποιοι, όπως ο ιστορικός τροφίμων Αλμπέρτο Γκράντι, έχουν εκφράσει την άποψη ότι πρόκειται απλώς για μια «επιχείρηση μάρκετινγκ», παρά την ήδη υπάρχουσα λίστα της UNESCO που περιλαμβάνει σχεδόν 800 στοιχεία παγκόσμιας αξίας, όπως η ιταλική όπερα και το κυνήγι τρούφας.