Αϊτή: Στο δρόμο για εκλογές μετά από εννέα χρόνια, εν μέσω σφοδρής κρίσης

Οι μεταβατικές αρχές της Αϊτής ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να προχωρήσουν σε βουλευτικές και προεδρικές εκλογές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η χώρα, η φτωχότερη του δυτικού ημισφαιρίου, παραμένει βυθισμένη σε βαθιά πολιτική κρίση, ενώ συμμορίες ελέγχουν σχεδόν ολόκληρη την πρωτεύουσα, Πορτ-ο-Πρενς.

Η Αϊτή δεν έχει διεξαγάγει εκλογές εδώ και εννέα χρόνια. Η χώρα παραμένει χωρίς πρόεδρο από τη δολοφονία του Ζοβενέλ Μοΐζ τον Ιούλιο του 2021. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από μεταβατικές αρχές, οι οποίες αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες, μεταξύ άλλων και στον καθορισμό του χρονοδιαγράμματος των εκλογών.

Μετά την υιοθέτηση εκτελεστικού διατάγματος για τη διεξαγωγή εκλογών, ο πρόεδρος του προσωρινού εκλογικού συμβουλίου, Ζακ Ντεροζιέ, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο: «Μπορούμε τώρα να αρχίσουμε να καταρτίζουμε το εκλογικό χρονοδιάγραμμα». Ωστόσο, τόνισε ότι «η αποκατάσταση της ασφάλειας είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη διεξαγωγή του πρώτου γύρου την 30ή Αυγούστου 2026», αναφερόμενος στις βουλευτικές και τις προεδρικές εκλογές.

Η βία των συμμοριών, που μαστίζει την Αϊτή για χρόνια, επιδεινώθηκε δραματικά από τις αρχές του 2024. Ο de facto πρωθυπουργός της εποχής, Αριέλ Ανρί, αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω της δράσης συμμαχίας εγκληματικών οργανώσεων, οι οποίες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ελέγχουν πλέον περίπου το 90% της Πορτ-ο-Πρενς.

Ο επικεφαλής του προεδρικού συμβουλίου μετάβασης (ΠΣΜ), Λοράν Σεν-Σιρ, χαιρέτισε την υιοθέτηση του διατάγματος, τονίζοντας ότι «επιτέλους προσφέρει στους Αϊτινούς τη δυνατότητα να επιλέξουν ελεύθερα και με πλήρη υπευθυνότητα αυτούς και αυτές που θα πρέπει να κυβερνήσουν». Επανέλαβε τη δέσμευση για αποκατάσταση της ασφάλειας και επιστροφή της χώρας στην «δημοκρατική νομιμότητα και τη σταθερότητα».

Οι συμμορίες είναι υπεύθυνες για φόνους, βιασμούς, λεηλασίες και απαγωγές, σε ένα περιβάλλον χρόνιας πολιτικής αστάθειας. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δράση των κακοποιών και να υποστηριχθεί η αϊτινή αστυνομία, ενέκρινε το 2023 τη δημιουργία πολυεθνικής δύναμης. Ωστόσο, η δύναμη αυτή, λόγω υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης, έχει μέχρι στιγμής περιορισμένο αντίκτυπο. Τον Σεπτέμβριο, το ΣΑ έδωσε την έγκρισή του για τη μετατροπή της σε ισχυρότερη αποστολή με στόχο την αντιμετώπιση των συμμοριών.