Νίγηρας: Η στρατιωτική χούντα προαναγγέλλει πώληση ουρανίου της Orano

Το στρατιωτικό καθεστώς του Νίγηρα προχώρησε σε μια κίνηση που αναμένεται να εντείνει τις τριβές με τη Γαλλία, ανακοινώνοντας την πρόθεσή του να διαθέσει στη διεθνή αγορά το ουράνιο που παράγει η Somaïr. Η Somaïr, θυγατρική του γαλλικού κολοσσού Orano, είχε περάσει στον επιχειρησιακό έλεγχο της Νιαμέ τον περασμένο Ιούνιο, μετά από εθνικοποίηση.

Η Somaïr, γνωστή και ως «εταιρεία υπαίθριων μεταλλείων», ανήκε κατά πλειοψηφία στην Orano (63,4%), ενώ το υπόλοιπο 36,6% ανήκε στο κράτος του Νίγηρα. Η εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων ουρανίου της χώρας έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας διαμάχης μεταξύ της στρατιωτικής χούντας, η οποία ανέλαβε την εξουσία μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου 2023, και του γαλλικού ομίλου. Το ζήτημα αυτό είναι κεντρικό και στις σχέσεις μεταξύ της Γαλλίας, ως πρώην αποικιακής δύναμης, και των Νιγηρινών στρατιωτικών, οι οποίοι επιδιώκουν να διευρύνουν τις διεθνείς τους συνεργασίες, εξετάζοντας και νέους εταίρους όπως το Ιράν και η Ρωσία. Η Μόσχα, μάλιστα, είχε εκφράσει τον Ιούλιο την επιθυμία της να ξεκινήσει εξόρυξη ουρανίου στον Νίγηρα.

Ο επικεφαλής της χούντας, στρατηγός Αμπντουραμάν Τσιανί, δήλωσε μέσω κρατικής τηλεόρασης ότι ο Νίγηρας, με «αξιοπρέπεια», αποφάσισε να «διαθέσει στη διεθνή αγορά την παραγωγή του». Σύμφωνα με αναφορές, τόνισε πως αποτελεί «νόμιμο δικαίωμα του Νίγηρα να διαθέτει (προς πώληση) τον φυσικό πλούτο του, να τον διαθέτει σε όποιον θέλει να αγοράσει, με τους κανόνες της αγοράς και με πλήρη ανεξαρτησία».

Η Orano είχε ήδη αντιμετωπίσει την απώλεια του επιχειρησιακού ελέγχου τριών θυγατρικών της στον Νίγηρα τον Δεκέμβριο. Πέραν της Somaïr, πρόκειται για την Cominak (η οποία έχει κλείσει από το 2021) και την εταιρεία που διαχειρίζεται το κοίτασμα Imouraren. Το Imouraren φιλοξενεί ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα ουρανίου παγκοσμίως, με εκτιμώμενα αποθέματα 200.000 τόνων. Η Νιαμέ είχε ήδη αφαιρέσει την άδεια εκμετάλλευσης από την Orano, ενώ τον Ιούνιο η χούντα προχώρησε στην εθνικοποίηση του μεταλλείου Somaïr.

Η Orano, στην οποία το γαλλικό κράτος κατέχει το 90% του μετοχικού κεφαλαίου, έχει κινητοποιήσει διάφορες διαδικασίες διεθνούς επιδιαιτησίας κατά του κράτους του Νίγηρα. Προς το τέλος Σεπτεμβρίου, η γαλλική εταιρεία ανακοίνωσε ότι δικαστήριο είχε αποφανθεί υπέρ της σχετικά με το μεταλλείο Somaïr, διατάσσοντας τις αρχές του Νίγηρα να μην πωλήσουν ουράνιο που παράγεται από την Somaïr. Η εγκατάσταση αυτή διαθέτει περίπου 1.300 τόνους εμπλουτισμένου μεταλλεύματος, με εκτιμώμενη εμπορική αξία 250 εκατομμυρίων ευρώ.