ΕΕ: Όχι δεσμεύσεις στον επιτιθέμενο – Η Ρωσία φέρει ευθύνη για τον πόλεμο
Σύμφωνα με την Ύπατη Εκπρόσωπο Κάγια Κάλλας, η ειρήνη πρέπει να επιβληθεί στη Ρωσία, προστατεύοντας την Ουκρανία από νέες απειλές.
Οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε έκτακτη τηλεδιάσκεψη την Τετάρτη, εστίασαν στις διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου που μαίνεται μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκε η θέση της Ύπατης Εκπροσώπου, Κάγια Κάλλας, η οποία τόνισε ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να επιβάλλει υποχρεώσεις στον επιτιθέμενο και όχι στο θύμα. Παράλληλα, εξέφρασε την ανησυχία ότι η επιβράβευση της ρωσικής επιθετικότητας θα θέσει σε κίνδυνο τα μικρότερα κράτη της Ευρώπης.
Η Κάλλας υπογράμμισε την ανάγκη να εστιάσει η προσοχή στο είδος των παραχωρήσεων που θα προέλθουν από τη ρωσική πλευρά. Μια συμφωνία που θα θέτει όρους στην Ουκρανία, σύμφωνα με την ίδια, θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για νέες εισβολές στο μέλλον. Η τοποθέτησή της έρχεται σε μια στιγμή που μια αμερικανο-ρωσική πρωτοβουλία για κατάρτιση συμφωνίας έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Αιτία στάθηκε η διαρροή προσχεδίου 28 σημείων, το οποίο φέρεται να περιείχε όρους ευνοϊκούς για τη Μόσχα, όπως η εγκατάλειψη της προοπτικής ένταξης στο ΝΑΤΟ, παραχώρηση εδαφών και ο περιορισμός του ουκρανικού στρατού σε 600.000 άτομα.
Αντίθετα, η Κάλλας τόνισε ότι η συζήτηση θα πρέπει να στραφεί προς άλλη κατεύθυνση. Επισήμανε ότι για να αποτραπεί η συνέχιση του πολέμου, είναι απαραίτητος ο περιορισμός του ρωσικού στρατού και του στρατιωτικού προϋπολογισμού. Υπενθύμισε ότι η Ρωσία, τα τελευταία 100 χρόνια, έχει επιτεθεί σε 19 χώρες, μερικές εκ των οποίων περισσότερες από μία φορά, χωρίς ποτέ να έχει δεχθεί επίθεση από αυτές. Κατέληξε δε, ότι η υψηλή αμυντική δαπάνη της Ρωσίας αποτελεί σοβαρή απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Μετά τη διαρροή του αρχικού προσχεδίου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιδόθηκαν σε προσπάθειες υποστήριξης του Κιέβου για τη διαπραγμάτευση ευνοϊκότερων όρων. Στο πλαίσιο συνομιλιών υψηλού επιπέδου στη Γενεύη την Κυριακή, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία συμφώνησαν σε τροποποιημένο κείμενο, το οποίο δεν έχει δημοσιοποιηθεί πλήρως και ήδη αντιμετωπίζει αντιδράσεις από τη ρωσική πλευρά. Τα κρισιμότερα ζητήματα παραμένουν ανοιχτά, εν αναμονή πιθανής προσωπικής συνάντησης μεταξύ των Προέδρων Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ντόναλντ Τραμπ.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ επιμένουν ότι κάθε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να διασφαλίζει το δικαίωμα της Ουκρανίας να οργανώνει ελεύθερα τις ένοπλες δυνάμεις της, οι οποίες εκτιμάται ότι σήμερα ανέρχονται σε 800.000 έως 850.000 στρατιώτες. «Είναι κυριαρχικό δικαίωμα κάθε χώρας να αποφασίζει το μέγεθος του στρατού της», δήλωσε η Κάλλας, χαρακτηρίζοντας τη συζήτηση περί περιορισμού του ουκρανικού στρατού ως «παγίδα που στήνει η Ρωσία».
Η Ύπατη Εκπρόσωπος ανέφερε ότι η Μόσχα συμμετέχει στις διαβουλεύσεις επειδή «ο Πούτιν δεν μπορεί να επιτύχει τους στόχους του στο πεδίο της μάχης». Επιπλέον, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία επιθυμεί εκεχειρία, αφού «δεν μειώνει τη στρατιωτική της δραστηριότητα, αλλά την εντείνει».
Αρκετοί Ευρωπαίοι Υπουργοί Εξωτερικών τόνισαν την ανάγκη για ενίσχυση της οικονομικής, στρατιωτικής και πολιτικής πίεσης προς τη Μόσχα, μέχρις ότου αποδειχθεί η ύπαρξη πραγματικής πρόθεσης για ειρήνη.
Η συνεδρίαση της Τετάρτης εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλέγμα διπλωματικών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού ρόλου στις διαπραγματεύσεις. Την προηγούμενη Δευτέρα, έλαβε χώρα άτυπη σύνοδος κορυφής των ηγετών της ΕΕ, ενώ την Τρίτη συνήλθε διαδικτυακά η «Συμμαχία των Προθύμων». Παράλληλα, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, συμπρόεδρος της συμμαχίας, υποστήριξε την ανάγκη για έναν «ισχυρό» ουκρανικό στρατό «χωρίς περιορισμούς» και επανέλαβε την πρόταση για ανάπτυξη πολυεθνικής δύναμης στην Ουκρανία μετά τον πόλεμο, με σκοπό την παροχή «αδιαπραγμάτευτων εγγυήσεων» για την ασφάλεια του Κιέβου.
Η Κάλλας τόνισε ότι η ΕΕ θα συνεισφέρει σημαντικά στις εγγυήσεις ασφαλείας μέσω χρηματοδότησης, εκπαίδευσης και υποστήριξης της αμυντικής βιομηχανίας. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι «η απειλή παραμένει η Ρωσία» και ότι το ζήτημα άπτεται του συνόλου της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας. Επανέλαβε ότι η επιβράβευση της ρωσικής επιθετικότητας θα αποτελέσει «πρόσκληση για επανάληψη της επιθετικότητας αλλού», επισημαίνοντας ιδιαίτερα ότι η απειλή αφορά τα μικρά κράτη της Ευρώπης.