Νέα παράταση για τον έλεγχο πλοίων ανοιχτά της Λιβύης

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ψήφισε και υιοθέτησε ψήφισμα, που συνέταξαν από κοινού η Γαλλία και η Ελλάδα, για την ανανέωση της εξουσιοδότησης προς τα κράτη-μέλη να επιθεωρούν πλοία στην ανοιχτή θάλασσα ανοιχτά της Λιβύης, εφόσον υπάρχουν “εύλογες υποψίες” για παραβίαση του εμπάργκο όπλων. Ο μηχανισμός αυτός, που θεσπίστηκε αρχικά με το Ψήφισμα 2292 (2016) για την ενίσχυση του εμπάργκο του 2011, παρατάθηκε για άλλους έξι μήνες.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Γενικού Γραμματέα, η ευρωπαϊκή ναυτική επιχείρηση EUNAVFOR Med IRINI είναι η μόνη περιφερειακή οργάνωση που πραγματοποιεί επιθεωρήσεις. Κατά την περίοδο από 15 Απριλίου έως 14 Οκτωβρίου, η IRINI πραγματοποίησε 2.079 επικοινωνίες με πλοία (hailings), 52 φιλικές προσεγγίσεις και δύο επιθεωρήσεις, χωρίς να αναφερθούν κατασχέσεις απαγορευμένων αντικειμένων.

Μέχρι το 2022, το Συμβούλιο ανανέωνε ομόφωνα τις σχετικές διατάξεις. Ωστόσο, η Ρωσία έχει αρχίσει να απέχει συστηματικά, αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και την επιλεκτικότητα των ελέγχων της IRINI. Πέρυσι, η ετήσια ανανέωση εγκρίθηκε με εννέα ψήφους υπέρ και έξι αποχές, ενώ η πρόσφατη ανανέωση του Μαΐου 2025 συγκέντρωσε 13 ψήφους υπέρ και δύο αποχές από την Κίνα και τη Ρωσία.

Κατά τις τελευταίες διαπραγματεύσεις, η Ρωσία επανέλαβε τις αντιρρήσεις της σχετικά με τη βιωσιμότητα της εξουσιοδότησης, χωρίς όμως να προτείνει τροποποιήσεις. Η Κίνα εξέφρασε παρόμοιες ανησυχίες. Η Γαλλία και η Ελλάδα, ως συντάκτριες του σχεδίου ψηφίσματος, το έθεσαν προς ψήφιση την 21η Νοεμβρίου, προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία στο ΣΑ του ΟΗΕ.