Σοβαρές αντιδράσεις για το αμφιλεγόμενο σχέδιο ειρήνης του Τραμπ για την Ουκρανία
Η πρόταση 28 σημείων προκαλεί πολιτικές τριβές στην Ουάσινγκτον και ανησυχίες για τις γεωπολιτικές επιπτώσεις
Μια «ιστορικά κακή συμφωνία» χαρακτήρισε το σχέδιο 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία ο Αμερικανός γερουσιαστής Μαρκ Γουόρνερ, εκφράζοντας την ανησυχία ότι η αποδοχή του θα μπορούσε να ενθαρρύνει τον ηγέτη της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, να κινηθεί στρατιωτικά κατά της Ταϊβάν. Ο Γουόρνερ, εκπρόσωπος των Δημοκρατικών στην Επιτροπή Πληροφοριών της Γερουσίας, μιλώντας στο Fox News, υποστήριξε ότι το σχέδιο συνιστά «πλήρη υποχώρηση της Ουκρανίας» και το συνέκρινε με την «υποχωρητικότητα του Νέβιλ Τσάμπερλεν απέναντι στον Χίτλερ πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ο Γουόρνερ επεσήμανε ότι αρχικά το σχέδιο είχε μόνο ρωσική συμβολή και καθόλου ουκρανική, ενώ πλέον υπάρχει ουκρανική συμβολή, παρόλο που ο πρόεδρος αλλάζει θέση ως προς το αν αποτελεί τελική πρόταση. Τόνισε, επιπλέον, ότι ενώ όλοι επιθυμούν την ειρήνη, δεν είναι αποδεκτή μια ειρήνη που ανταμείβει τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το σχέδιο, που αποκαλύφθηκε αρχικά από το Axios, προβλέπει την παραχώρηση της περιοχής του Ντονμπάς στη Ρωσία και τη θέσπιση περιορισμών στο μέγεθος των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Ο Γουόρνερ εξέφρασε αμφιβολίες για την πολιτική επιβίωση του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εντός της κυβέρνησής του, εάν αποδεχόταν μια τέτοια συμφωνία.
Το σχέδιο έχει προκαλέσει αντιδράσεις και σε κορυφαία στελέχη των Ρεπουμπλικανών που τηρούν σκληρή στάση έναντι της Μόσχας. Οι γερουσιαστές Λίντσεϊ Γκρέιαμ, Μιτς ΜακΚόνελ και Ρότζερ Γουίκερ ζήτησαν από την κυβέρνηση Τραμπ να το επανεξετάσει. Ο ΜακΚόνελ έγραψε στο X ότι όσοι πιστεύουν ότι η πίεση στο θύμα και η κατευναστική στάση απέναντι στον επιτιθέμενο θα φέρουν ειρήνη, «κοροϊδεύουν τον εαυτό τους».
Ωστόσο, άλλοι Ρεπουμπλικανοί υποστηρίζουν την κυβέρνηση. Ο γερουσιαστής Έρικ Σμιτ, σε εμφάνισή του στο Fox News, κάλεσε σε αυτοσυγκράτηση τους επικριτές του σχεδίου, επισημαίνοντας ότι κρίσιμες λεπτομέρειες, όπως οι εγγυήσεις ασφαλείας και οι εδαφικές ρυθμίσεις, παραμένουν υπό διαπραγμάτευση. «Ο πρόεδρος Τραμπ προσεγγίζει το θέμα ως ρεαλιστής», είπε, υποστηρίζοντας ότι «οι Ουκρανοί χάνουν εδώ και πολύ καιρό».
Καμία από τις αντιμαχόμενες πλευρές δεν έχει σχολιάσει επίσημα το σχέδιο. Η προεδρία της Ουκρανίας ανέφερε την Πέμπτη ότι παραμένει «έτοιμη, όπως και πριν, να εργαστεί εποικοδομητικά με την αμερικανική πλευρά και τους Ευρωπαίους εταίρους ώστε το αποτέλεσμα να είναι η ειρήνη». Η πρέσβης της Ουκρανίας στις ΗΠΑ, Όλγα Στεφανίσινα, σε δηλώσεις της στο CBS, περιορίστηκε να πει ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται και ότι το σχέδιο «δεν αφορά τη δικαιοσύνη» από ουκρανικής σκοπιάς.
Ο Ζελένσκι επανέλαβε την Κυριακή ότι «η ουσία της διπλωματικής πραγματικότητας είναι πως η Ρωσία —και μόνο η Ρωσία— ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο και είναι η Ρωσία που αρνείται να τον σταματήσει σε όλη τη διάρκεια της πλήρους εισβολής». Κάλεσε επίσης σε μια «αξιοπρεπή» ειρήνη «ώστε ο πόλεμος να τελειώσει πραγματικά και να μην επαναληφθεί».
Ο Γουόρνερ, μιλώντας και στο ABC, ανέφερε ότι το σχέδιο «θα έκανε ακόμη και τον Τσάμπερλεν να φαίνεται ισχυρός», παραπέμποντας στη Συμφωνία του Μονάχου το 1938, με την οποία ο Τσάμπερλεν επέτρεψε στη Γερμανία την προσάρτηση περιοχών της Τσεχοσλοβακίας, μια επιλογή που ιστορικά θεωρείται καθοριστική για την εισβολή του Χίτλερ στην Πολωνία.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, υπερασπίστηκε το σχέδιο, δηλώνοντας στο Politico ότι «διαμορφώθηκε με βάση τις πραγματικότητες μετά από χρόνια καταστροφικού πολέμου, ώστε να βρεθεί το καλύτερο δυνατό σενάριο στο οποίο και οι δύο πλευρές θα κερδίσουν περισσότερα από όσα δίνουν». Επανέλαβε επίσης ότι κάθε ενδεχόμενη συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας, μέτρα αποτροπής και δυνατότητες ανοικοδόμησης για την Ουκρανία, καθώς και δρόμο για τη Ρωσία να επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία.
Σύμφωνα με το σχέδιο, τυχόν μελλοντική ρωσική επίθεση σε ουκρανικό έδαφος θα επέφερε «αποφασιστική, συντονισμένη στρατιωτική απάντηση», χωρίς να προσδιορίζεται το περιεχόμενό της. Παράλληλα, επιτρέπει στην Ουκρανία να διαπραγματευτεί την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και προβλέπει τη διάθεση περίπου 100 δισ. δολαρίων από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και άλλων 100 δισ. δολαρίων από ευρωπαϊκούς πόρους για την ανοικοδόμηση της χώρας.