Βουλγαρικό Κοινοβούλιο στο Στόχαστρο: Έρευνα για τον Τζορτζ Σόρος και τα Ιδρύματά του

Το βουλγαρικό κοινοβούλιο έκανε το επόμενο βήμα στην πολυετή προσπάθεια του ολιγάρχη Ντελιάν Πέεφσκι, στοχεύοντας πλέον τις δραστηριότητες του Αμερικανού δισεκατομμυριούχου Τζορτζ Σόρος και των Open Society Foundations (OSF) στη χώρα. Μετά από προσπάθειες ετών, συγκεντρώθηκε η απαραίτητη πλειοψηφία για τη σύσταση μιας Ad-hoc Επιτροπής, η οποία θα ερευνήσει τις σχέσεις και τις χρηματοδοτήσεις που προέρχονται από τον Σόρος και τον γιο του, Αλεξάντερ.

Η επιτροπή, με τον τίτλο «Ad-hoc Επιτροπή για την εξέταση των δραστηριοτήτων των Τζορτζ και Αλεξάντερ Σόρος και των ιδρυμάτων τους στην επικράτεια της Βουλγαρίας», αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα τις εργασίες της. Ο πρωταρχικός της στόχος είναι να χαρτογραφήσει ποια πρόσωπα και οργανώσεις λαμβάνουν υποστήριξη ή χρηματοδότηση από το δίκτυο του Σόρος.

Αν και δεν προβλέπονται άμεσα νομικές κυρώσεις για όσους εμπλέκονται, το βουλγαρικό κοινοβούλιο εξετάζει το ενδεχόμενο υιοθέτησης μέτρων που παραπέμπουν στον ρωσικό «νόμο κατά των ξένων πρακτόρων». Μια παρόμοια προσπάθεια τον Φεβρουάριο του 2025 δεν είχε καρποφορήσει τότε λόγω έλλειψης πλειοψηφίας. Εν αναμονή πιθανών νομικών εξελίξεων, όσοι συνδέονται με τον Σόρος, γνωστοί στη Βουλγαρία ως «Σοροειδείς», αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο του δημόσιου διασυρμού.

Ο Ντελιάν Πέεφσκι, η αμφιλεγόμενη φιγούρα πίσω από την πρωτοβουλία, θεωρείται εδώ και δύο δεκαετίες συνώνυμο της στενής σχέσης μεταξύ οργανωμένου εγκλήματος και πολιτικής στη Βουλγαρία. Παρά τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και η Βρετανία εναντίον του, ο Πέεφσκι διατηρεί σημαντική πολιτική επιρροή στη χώρα.

Η στρατηγική της αντιστροφής κατηγοριών, μετατρέποντας τους επικριτές σε «πράκτορες του Σόρος», δεν είναι νέα. Η αρχική έμπνευση φαίνεται να προέρχεται από την Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν, όπου από το 2013 τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ άρχισαν συστηματικά να καταγράφουν τις χρηματοδοτήσεις του Σόρος σε ανεξάρτητες οργανώσεις και την αντιπολίτευση. Μετά την προσφυγική κρίση του 2015, η κυβέρνηση Όρμπαν εξαπέλυσε εκτεταμένες εκστρατείες κατά του Σόρος, υιοθετώντας ακροδεξιά και αντισημιτικά αφηγήματα. Ο ίδιος ο Σόρος, ουγγρικής και εβραϊκής καταγωγής, κατηγορήθηκε για σχέδια «αντικατάστασης πληθυσμών» και εκπροσώπησης «άπληστου διεθνούς, δηλαδή εβραϊκού, κεφαλαίου».

Οι δαπανηρές καμπάνιες του Όρμπαν κορυφώθηκαν με νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως το «πακέτο Stop-Soros» του 2018, που στόχευαν στην οικονομική καταπίεση ανεξάρτητων οργανώσεων και κριτικών της κυβέρνησης. Αν και αυτές οι ρυθμίσεις κρίθηκαν αργότερα παράνομες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η προπαγανδιστική τους δύναμη παρέμεινε ισχυρή.

Η ιδέα αυτή βρήκε γόνιμο έδαφος και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Η Βόρεια Μακεδονία ήταν μία από τις πρώτες που υιοθέτησαν το ουγγρικό μοντέλο. Στις αρχές του 2017, το κίνημα «Σταματήστε την Επιχείρηση Σόρος», συνδεδεμένο με το εθνικιστικό κόμμα VMRO-DPMNE και τον τότε ηγέτη Νίκολα Γκρουέφσκι, άρχισε να κατηγορεί τους διαδηλωτές εναντίον του ότι «καθοδηγούνται από τον Σόρος».