Στη Βρετανία, αυστηρότερο πλαίσιο για το άσυλο με 20ετή αναμονή και τεχνητή νοημοσύνη

Η κυβέρνηση των Εργατικών, υπό την ηγεσία του Κιρ Στάρμερ, προχωρά σε μια εκτεταμένη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου της Βρετανίας, την πιο ουσιαστική των τελευταίων δεκαετιών. Μεταξύ των βασικών αλλαγών, το καθεστώς του πρόσφυγα καθίσταται πλέον προσωρινό, επιτρέποντας την επιστροφή τους στις χώρες καταγωγής τους εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν. Παράλληλα, η περίοδος αναμονής για μόνιμη εγκατάσταση τετραπλασιάζεται, φτάνοντας τα 20 χρόνια από τα πέντε που ισχύουν σήμερα.

Μια καινοτόμος προσθήκη στο σύστημα είναι η χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την εκτίμηση της ηλικίας των αιτούντων. Στόχος είναι η αντιμετώπιση του φαινομένου ενήλικων ατόμων που δηλώνουν ψευδώς ότι είναι ανήλικοι. “Έχουμε ένα σύστημα που είναι εκτός ελέγχου”, δήλωσε χαρακτηριστικά η υπουργός Εσωτερικών, Σαμπάνα Μαχμούντ, αναφερόμενη στην ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις.

Οι προτάσεις αυτές έρχονται μετά από ένα διάστημα έντονων αντιδράσεων, συμπεριλαμβανομένων διαμαρτυριών έξω από ξενοδοχεία που φιλοξενούν αιτούντες άσυλο, μιας μεγάλης αντι-μεταναστευτικής διαδήλωσης στο Λονδίνο και συνεχών επικρίσεων από το ακροδεξιό κόμμα Reform UK. Η υπουργός Μαχμούντ ανακοίνωσε σχέδια για τον περιορισμό των παράνομων διαβάσεων από τη Γαλλία μέσω μικρών σκαφών και την επιτάχυνση των διαδικασιών επιστροφής των προσφύγων στις χώρες τους, όταν αυτό κρίνεται ασφαλές.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το Reuters, στο 12μηνο Μαρτίου 2024-Μαρτίου 2025, οι αιτήσεις για άσυλο στη Βρετανία ανήλθαν στις 109.343, σημειώνοντας αύξηση 17% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Παρόλα αυτά, ο αριθμός παραμένει χαμηλότερος σε σύγκριση με χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία ή η Ισπανία, λαμβάνοντας υπόψη την πληθυσμιακή τους σύσταση.

Ταυτόχρονα, παρατηρείται δραματική μείωση στις νόμιμες μεταναστευτικές ροές. Στο 12μηνο Ιούνιος 2022-Ιούνιος 2023, είχαν φτάσει στη χώρα 906.000 άνθρωποι, ενώ τον επόμενο 12μηνο ο αριθμός έπεσε στους 431.000, αποτέλεσμα και των αυστηρότερων κανονισμών.

Οι βασικοί άξονες της νέας πολιτικής περιλαμβάνουν, πρώτον, τον τερματισμό της “αυτόματης πορείας” προς την απόκτηση μόνιμου καθεστώτος μετά από πέντε χρόνια. Σύμφωνα με τις αλλαγές, το καθεστώς ενός πρόσφυγα θα επανεξετάζεται κάθε 2,5 χρόνια κατά τη διάρκεια μιας 20ετούς περιόδου, πριν του δοθεί η δυνατότητα να υποβάλει αίτηση για μόνιμη εγκατάσταση. Το μέτρο αυτό, που αφορά τις νέες αφίξεις, αναμένεται να ανατρέψει την παραδοχή ετών ότι η παροχή ασύλου οδηγεί γρήγορα σε μόνιμη κατοικία και τα συναφή δικαιώματα.

Δεύτερο βασικό σημείο είναι η κατάργηση των επιδομάτων στέγασης και των εβδομαδιαίων επιδομάτων για όσους, παρότι έχουν δικαίωμα εργασίας και μπορούν να αυτοσυντηρηθούν, επιλέγουν να μην εργαστούν. Οι παραβάτες του νόμου θα στερούνται επίσης των επιδομάτων. “Δεν είναι δίκαιο οι Βρετανοί πολίτες και οι μακροχρόνιοι κάτοικοι να ακολουθούν κανόνες, ενώ μια άλλη ομάδα ανθρώπων – που έχουν δικαίωμα εργασίας – να τη γλιτώνουν χωρίς να συμμορφώνονται”, είχε δηλώσει η υπουργός.