Ισημερινός: Κρίσιμο δημοψήφισμα για στρατιωτικές βάσεις και νέο Σύνταγμα
Οι πολίτες καλούνται να αποφασίσουν για την επιστροφή ξένων βάσεων, νέο συνταγματικό χάρτη και αλλαγές στα πολιτικά κόμματα, εν μέσω έντονης βίας και γεωπολιτικών εντάσεων.
Την ερχόμενη Κυριακή, οι πολίτες του Ισημερινού θα κληθούν να προσέλθουν στις κάλπες για να αποφασίσουν σε ένα κρίσιμο δημοψήφισμα που χαρακτηρίζεται καθοριστικό για την πολιτική του προέδρου Ντανιέλ Νομπόα. Το κεντρικό ερώτημα αφορά την πιθανή επανεκκίνηση ξένων στρατιωτικών βάσεων στην επικράτεια, ενώ παράλληλα τίθεται προς έγκριση η δημιουργία ενός νέου Συντάγματος. Ο πρόεδρος Νομπόα, σύμμαχος των ΗΠΑ, έχει εντείνει τον αγώνα κατά της διακίνησης ναρκωτικών, με τη διαδικασία να λαμβάνει χώρα σε ένα περιβάλλον πρωτοφανούς βίας και αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων στη Λατινική Αμερική.
Το δημοψήφισμα λαμβάνει χώρα υπό τη σκιά ενός κύματος βίας που έχει πλήξει σφοδρά τη χώρα, άλλοτε γνωστή για την ηρεμία της. Ο δείκτης ανθρωποκτονιών έχει εκτοξευθεί, κατατάσσοντας τον Ισημερινό ανάμεσα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά στη Λατινική Αμερική. Ειδικότερα, το πρώτο εξάμηνο του 2025 κατεγράφησαν πάνω από 4.600 δολοφονίες, ο υψηλότερος αριθμός στη σύγχρονη ιστορία του κράτους, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο του Οργανωμένου Εγκλήματος.
Ο πρόεδρος Νομπόα, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από τον Νοέμβριο του 2023, επιδιώκει να ενισχύσει τη λαϊκή στήριξη στην αδιάλλακτη πολιτική του έναντι του οργανωμένου εγκλήματος. Έχει κηρύξει “πόλεμο” κατά των συμμοριών, αναπτύσσοντας τον στρατό στους δρόμους και τα σωφρονιστικά ιδρύματα, εξαπολύοντας εντυπωσιακές επιχειρήσεις και κηρύσσοντας συχνά καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ωστόσο, η δικαιοσύνη έχει αναστείλει πολλές από τις πρωτοβουλίες του, κρίνοντας ότι παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα, ενώ οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επικρίνουν την αυστηρότητα των μέτρων.
Σχεδόν 14 εκατομμύρια πολίτες καλούνται να απαντήσουν “ναι” ή “όχι” σε τέσσερα ερωτήματα, καθώς η συμμετοχή είναι υποχρεωτική. Εκτός από την επιστροφή ξένων στρατιωτικών βάσεων, που είχαν απαγορευτεί το 2018, και τη θέσπιση νέου Συντάγματος, οι πολίτες θα κληθούν να αποφασίσουν επίσης για τον τερματισμό της κρατικής χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων και τη μείωση του αριθμού των βουλευτών.
Ο 37χρονος πρόεδρος, εκατομμυριούχος και ενεργός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει υιοθετήσει μια επικοινωνιακή στρατηγική που θυμίζει τον πρόεδρο του Ελ Σαλβαδόρ, Ναγίμπ Μπουκέλε, δημοσιεύοντας εικόνες κρατουμένων με χαρακτηριστική εμφάνιση. Η προσέγγιση αυτή, αν και έχει θετικές απόψεις στο 56%, αντιμετωπίζει κριτική, με πολίτες όπως η φοιτήτρια Λους Κίσι να υποστηρίζουν ότι γίνονται “μεγάλες περικοπές” στις κοινωνικές δαπάνες “με πρόσχημα την ασφάλεια”, χωρίς όμως να έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος.