Αφγανιστάν: Η κρίση βαθαίνει με 9 στα 10 νοικοκυριά σε απόγνωση
Ο μαζικός επαναπατρισμός και οι φυσικές καταστροφές επιδεινώνουν την ανθρωπιστική τραγωδία, ενώ οι γυναίκες σηκώνουν δυσανάλογο βάρος.
Η οικονομική κατάσταση στο Αφγανιστάν επιδεινώνεται ραγδαία, με την πλειονότητα των νοικοκυριών να βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, εννέα στα δέκα αφγανικά νοικοκυριά αναγκάζονται να παραλείπουν γεύματα, να πωλούν τα περιουσιακά τους στοιχεία ή να καταφεύγουν σε δανεισμό για να καταφέρουν να επιβιώσουν. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται περαιτέρω από τον μαζικό επαναπατρισμό Αφγανών, ο οποίος έχει ωθήσει τη χώρα στη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση από την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία.
Μια νέα έκθεση του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) αποκαλύπτει ότι σχεδόν ένας στους δέκα Αφγανούς που ζούσαν στο εξωτερικό έχει αναγκαστεί να επιστρέψει στην πατρίδα του. Περισσότεροι από 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν επιστρέψει από το 2023, κυρίως από το Ιράν και το Πακιστάν, αυξάνοντας τον πληθυσμό κατά 10% και επιβαρύνοντας περαιτέρω τους ήδη εξαντλημένους πόρους.
Οι φυσικές καταστροφές, όπως σεισμοί, πλημμύρες και ξηρασία, έχουν πλήξει σοβαρά τη χώρα, καταστρέφοντας 8.000 σπίτια και ωθώντας τις δημόσιες υπηρεσίες “πέραν των ορίων τους”. Μια έρευνα που διεξήχθη σε πάνω από 48.000 νοικοκυριά έδειξε ότι πάνω από τους μισούς επαναπατρισθέντες Αφγανούς στερούνται ιατρικής περίθαλψης προκειμένου να μπορέσουν να αγοράσουν τρόφιμα. Παράλληλα, το 45% εξαρτάται από πηγάδια για την κάλυψη των αναγκών σε νερό.
Η οικονομική δυσπραγία είναι εμφανής: σχεδόν το 90% των οικογενειών που επέστρεψαν στη χώρα τους είναι χρεωμένες, με τα χρέη να κυμαίνονται από 373 έως 900 δολάρια. Αυτό το ποσό είναι πέντε φορές υψηλότερο από το μέσο μηνιαίο εισόδημα των 100 δολαρίων και σχεδόν το μισό από το ετήσιο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σύμφωνα με το UNDP. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη σε περιοχές με μεγάλο αριθμό επαναπατρισθέντων, όπου ένας εκπαιδευτικός καλείται να εξυπηρετήσει 70 έως 100 μαθητές. Επιπλέον, το 30% των παιδιών εργάζονται, ενώ η ανεργία μεταξύ των επαναπατρισθέντων φτάνει το 95%. Τα ενοίκια έχουν τριπλασιαστεί, αυξάνοντας την οικονομική πίεση.
Το UNDP επισημαίνει την κρισιμότητα της συνέχισης της ανθρωπιστικής βοήθειας, καθώς οι δεσμεύσεις των δωρητών έχουν μειωθεί δραματικά από το 2021, καλύπτοντας μόνο ένα μικρό μέρος των 3,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ζήτησαν τα Ηνωμένα Έθνη για το Αφγανιστάν φέτος. Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν, μετά από έναν φονικό σεισμό που έπληξε το ανατολικό Αφγανιστάν τον Σεπτέμβριο, έχει κάνει έκκληση για διεθνή βοήθεια και έχει εκφράσει την “βαθιά της ανησυχία” για τους μαζικούς διωγμούς Αφγανών υπηκόων από το Πακιστάν.
Η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας έχει υποχωρήσει στο 6%, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις τους καθιστούν σχεδόν αδύνατη την πρόσβασή τους στην εργασία, την εκπαίδευση ή την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ειδικά για τις γυναίκες που είναι επικεφαλής νοικοκυριού. “Σε ορισμένες επαρχίες, ένα στα τέσσερα νοικοκυριά εξαρτάται από τις γυναίκες για να φέρουν χρήματα στο σπίτι”, εξηγεί η Κάνι Γουιγκναράτζα, βοηθός γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. “Όταν οι γυναίκες εμποδίζονται να εργασθούν, ζημιώνονται οικογένειες, κοινότητες, όλη η χώρα”.