Έτοιμος ο Πετρελαιαγωγός Θεσσαλονίκης-Σκοπίων μετά από 12ετή Αδράνεια
Η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας έδωσε το «πράσινο φως» για την επαναλειτουργία του VARDAX, ανοίγοντας τον δρόμο για ενεργειακή συνεργασία και θωράκιση των Βαλκανίων.
Με μια σημαντική απόφαση που αναμένεται να αναδιαμορφώσει το ενεργειακό τοπίο της ευρύτερης περιοχής, η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας άναψε το πράσινο φως για την καταβολή αντιτίμου για τη χρήση του αγωγού μεταφοράς πετρελαϊκών προϊόντων VARDAX. Η απόφαση αυτή, η οποία δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της χώρας, αίρει τις τελευταίες εκκρεμότητες και ανοίγει τον δρόμο για την επαναλειτουργία του πετρελαιαγωγού Θεσσαλονίκης-Σκοπίων, μετά από δώδεκα ολόκληρα χρόνια σιωπής.
Ο αναβαθμισμένος αγωγός, με συνολικό μήκος 213 χιλιομέτρων (εκ των οποίων τα 70 χλμ. βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος), διαθέτει πλέον τη δυνατότητα να μεταφέρει ετησίως 2,5 εκατομμύρια τόνους αργού πετρελαίου και προϊόντων όπως ντίζελ, κηροζίνη και βενζίνη, με εκτιμώμενη κύρια χρήση για τη μεταφορά ντίζελ.
Η ιστορία του VARDAX ξεκινά από το 2002, όταν κατασκευάστηκε με ιδιοκτήτρια την εταιρεία VARDAX. Στην εταιρεία αυτή, η HELLENiQ ENERGY συμμετέχει με 80% και το Δημόσιο της Βόρειας Μακεδονίας με 20%. Σκοπός του αγωγού ήταν να συνδέσει τα διυλιστήρια της Θεσσαλονίκης με το τότε διυλιστήριο της ΟΚΤΑ στα Σκόπια. Ωστόσο, το 2013, η λειτουργία της ΟΚΤΑ κρίθηκε επιχειρηματικά ασύμφορη, οδηγώντας σε αλλαγή χρήσης των εγκαταστάσεων ως περιφερειακή έδρα εφοδιασμού για τα Δυτικά Βαλκάνια. Παρά τις εκτεταμένες επενδύσεις εκσυγχρονισμού και την τροποποίηση του αγωγού για τη μεταφορά καθαρότερων προϊόντων, η έναρξη λειτουργίας του καθυστέρησε λόγω εκκρεμοτήτων στην αδειοδότηση από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας.
Η επαναλειτουργία του VARDAX αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην ενεργειακή ασφάλεια των Βαλκανίων, μετατρέποντας τη Βόρεια Μακεδονία σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο και ενισχύοντας παράλληλα την οικονομική παρουσία της HELLENiQ ENERGY στην περιοχή.
Ταυτόχρονα, στα «σκαριά» βρίσκεται και ο διασυνδετηριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, η κατασκευή του οποίου έχει ήδη ξεκινήσει. Ο αγωγός αυτός, με συνολικό μήκος 123 χλμ., θα συνδέσει τα δίκτυα μεταφοράς αερίου των δύο χωρών, με αρχική χωρητικότητα 1,5 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως, έχοντας τη δυνατότητα επέκτασης και προσαρμογής για μεταφορά πράσινου υδρογόνου. Η ολοκλήρωσή του αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2027.