Η Τουρκία στρέφεται στα Eurofighter – Η Ελλάδα έχει το πάνω χέρι στο Αιγαίο!

Σε λίγα 24ωρα, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς θα φτάσει στην Άγκυρα για να επισφραγίσει επισήμως την αγορά Eurofighter Typhoon από την Τουρκία, τόσο μεταχειρισμένων όσο και καινούριων. Η συμφωνία σηματοδοτεί μια νέα σελίδα στις σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας, με αμοιβαία οφέλη: η Άγκυρα ενισχύει την Πολεμική της Αεροπορία, ενώ οι χώρες του κονσόρτιουμ Eurofighter διασώζουν ένα πρόγραμμα που βρισκόταν σε κρίση λόγω της προτίμησης των περισσότερων πελατών στο F-35. Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της συμφωνίας διαδραμάτισε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος επισκέφθηκε την Τουρκία, όπου υποδέχθηκε θερμά ο Ταγίπ Ερντογάν, συνοδευόμενος από δύο μαχητικά που προορίζονταν για το Κατάρ. Το deal, ύψους 10,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αφορά την αγορά 20 Eurofighter, ενώ αναμένεται να προστεθούν άλλα 20 μεταχειρισμένα από Κατάρ και Ομάν. Στην ανακοίνωσή του, ο Στάρμερ τόνισε ότι η συμφωνία διασφαλίζει 20.000 θέσεις εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, διατηρεί τις γραμμές παραγωγής στο Εδιμβούργο, το Γουόρτον, το Σάλμεσμπερι και το Μπρίστολ, και χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «σταθμό» για την Τουρκία, επισημαίνοντας τα οφέλη για τους Βρετανούς εργαζόμενους, την αμυντική βιομηχανία και την ασφάλεια του ΝΑΤΟ. Για την Τουρκία, η συμφωνία προσφέρει άμεση λύση στην κρίση της Πολεμικής Αεροπορίας, η οποία αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα λόγω της αποχώρησής της από το πρόγραμμα των F-35, μετά την αγορά των ρωσικών S-400, και της περιορισμένης διαθεσιμότητας των παλαιών F-16. Με την ενίσχυση από τα Eurofighter, η Άγκυρα κατορθώνει να καλύψει το κενό που απειλούσε την επιχειρησιακή ικανότητα της Πολεμικής Αεροπορίας της.

Το πρόβλημα και η λύση

Η Τουρκία αντιμετωπίζει σοβαρό ζήτημα με την αναβάθμιση των F-16 της: μεγάλος αριθμός παραμένει σε επίπεδο Block 30, ενώ τα F-16 Viper που διαθέτει η Ελλάδα η Τουρκία δεν αναμένεται να αποκτήσει πριν το 2030. Παράλληλα, τα ανταλλακτικά για τα μαχητικά δεν απελευθερώνονται από την Ουάσινγκτον. Το αποτέλεσμα είναι ότι η Τουρκία βασίζεται σε αεροσκάφη ηλικίας άνω των 15 ετών, όπως τα F-16, αλλά και τα F-4 Phantom, τα οποία υπηρετούν εδώ και 50 χρόνια, βρίσκονται σε κακή κατάσταση και κατευθύνονται προς άμεση απόσυρση. Το εγχώρια κατασκευασμένο μαχητικό ΚΑΑΝ δεν προσφέρει λύση, αφού δεν υπάρχουν διαθέσιμοι κινητήρες για εισαγωγή. Η λύση προκύπτει μέσω των Eurofighter, που κατασκευάζονται από ένα ευρωπαϊκό κονσόρτιουμ με Βρετανία, Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία, με τη βρετανική BAE Systems να κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο. Τα αεροσκάφη που θα παραλάβει η Τουρκία είναι «αδερφάκια» του Rafale, που ήδη έχει η ελληνική Πολεμική Αεροπορία, αλλά θα είναι Tranche 4 ή Tranche 5, οι πιο σύγχρονες και τεχνολογικά εξελιγμένες εκδόσεις του Eurofighter. Τα πρώτα μαχητικά αναμένονται το 2031, εξοπλισμένα με πυραύλους αέρος-αέρος Meteor. Μέχρι τότε, όμως, η Τουρκία θα αντιμετωπίζει μεγάλο κενό στις διαθεσιμότητές της, ενώ η διαφορά με την Ελλάδα, η οποία θα διαθέτει F-16 Viper, Rafale και ακόμη και F-35, θα παραμένει τεράστια. Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, η Ελλάδα θα έχει ήδη αεροσκάφη 5ης γενιάς, οι ΗΠΑ θα αναπτύσσουν ή θα διαθέτουν 6ης γενιάς, ενώ η Τουρκία θα αποκτά 4ης ή 4,5 γενιάς Eurofighter. Αυτός είναι και ο λόγος που το πρόγραμμα Eurofighter κινδύνευε με κατάργηση, καθώς χώρες όπως η Ιταλία προτιμούσαν τα F-35, ενώ το Κατάρ πούλησε τα Eurofighter μόλις τρία χρόνια μετά την αγορά τους, θεωρώντας τα τεχνολογικά παρωχημένα μπροστά στο F-35. Η προσωρινή λύση του Ερντογάν προκύπτει με την αγορά 20 μεταχειρισμένων Eurofighter από Κατάρ και Ομάν, έκδοσης Tranche 3A. Παρά το γεγονός ότι είναι παλαιότερης γενιάς, διαθέτουν εξαιρετικές δυνατότητες αερομαχίας και παρέχουν άμεση ενίσχυση στην Πολεμική Αεροπορία της Τουρκίας. Η συμφωνία αποτελεί κλασικό παράδειγμα «καζάν-καζάν»: η Τουρκία αποκτά άμεσα μαχητικά, ενώ οι χώρες του Κόλπου απαλλάσσονται από αεροσκάφη με υψηλό κόστος κτήσης, συντήρησης και χρήσης (περίπου τριπλάσιο από ένα F-16V). Έτσι, οι ισορροπίες στον ουρανό του Αιγαίου δεν αλλάζουν σημαντικά, αλλά η Τουρκία εξασφαλίζει τουλάχιστον ότι θα έχει κάτι “να πετάει”.

Ισορροπίες και προκλήσεις στον εναέριο χώρο του Αιγαίου

Οι Τούρκοι αναλυτές έχουν δίκιο να ανησυχούν: μέχρι η Τουρκία να παραλάβει τα 4,5 γενιάς Eurofighter Typhoon και τα F-16 V, τα ελληνικά Rafale και F-16 Viper θα κυριαρχούν πλήρως στο Αιγαίο. Και όταν τελικά η Τουρκία αποκτήσει τα Eurofighter, η διαφορά με τα F-35 θα είναι αδύνατο να καλυφθεί. Προς το παρόν, η Τουρκία διαθέτει θεωρητικά για επιχειρήσεις 97 F-16 C/D Block 40 TM, 69 C/D Block 50 TM, 29 Block 50+, 35 Block 30 και 13 F-4/E2020. Στην πραγματικότητα, όμως, η εικόνα είναι πολύ χειρότερη. Τα F-4 Phantom βρίσκονται σε τόσο κακή κατάσταση που πιθανότατα θα αποσυρθούν άμεσα, ενώ 35 από τα 230 F-16 δεν είναι σε ενεργή υπηρεσία, υποφέροντας από τη χρόνια έλλειψη ανταλλακτικών λόγω του αμερικανικού εμπάργκο. Η Άγκυρα γνωρίζει ότι η αγορά των Eurofighter, που πριν λίγα χρόνια είχε «αγνοήσει», αποτελεί υποβάθμιση σε σχέση με τα F-35, το όνειρο της οποίας φαίνεται να σβήνει οριστικά – παρά τις επίσημες δηλώσεις της Τουρκίας για το αντίθετο. Επιπλέον, το «πάντα κοντά» στην Ουάσινγκτον Ισραήλ έχει πλέον λόγους να αντιδράσει στην ενδεχόμενη επανεισδοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα του μαχητικού 5ης γενιάς. Με το πρόβλημα αυτό πλέον λυμένο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδέχεται πιο άνετος τον Γερμανό Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς. Το Βερολίνο ενέδωσε στις πιέσεις του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, αποσύροντας το βέτο που σχετιζόταν με τη θέση της Τουρκίας απέναντι στη Χαμάς και επιτρέποντας τελικά την πώληση των Eurofighter. Παράλληλα, δόθηκαν διαβεβαιώσεις στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ότι τα μαχητικά θα χρησιμοποιηθούν αυστηρά στο πλαίσιο των κανόνων του ΝΑΤΟ και «ποτέ εναντίον ενός άλλου μέλους της Συμμαχίας».

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις