Γάζα: Δύο χρόνια μετά τη σφαγή της Χαμάς στο μουσικό φεστιβάλ «Supernova»

Δύο χρόνια μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, που στοίχισε τη ζωή σε 1.200 ανθρώπους και σηματοδότησε την αρχή ενός από τους πιο καταστροφικούς πολέμους του 21ου αιώνα, η Γάζα παραμένει βυθισμένη στα ερείπια και το Ισραήλ προσπαθεί να ανασυντάξει την εσωτερική του συνοχή.

Στο Ισραήλ οργανώνεται μία κεντρική τελετή μνήμης από τις οικογένειες των θυμάτων και όχι από την κυβέρνηση, γεγονός που αντικατοπτρίζει τις βαθιές διαιρέσεις σχετικά με την ηγεσία του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον οποίο πολλοί κατηγορούν για την αποτυχία να εξασφαλίσει μια εκεχειρία που θα οδηγούσε στην απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων που κρατούνται από τη μαχητική οργάνωση.

Στη Λωρίδα της Γάζας, όπου η ισραηλινή αντεπίθεση έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και έχει ισοπεδώσει ολόκληρες πόλεις και χωριά, όσοι μπορούν εγκαταλείπουν μια ακόμη ισραηλινή εισβολή στη Γάζα, ενώ άλλοι παραμένουν στα καταφύγια. Πολλοί δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν το επίπονο και ακριβό ταξίδι προς τον νότο.

Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που χιλιάδες ένοπλοι της Χαμάς εισέβαλαν στο νότιο Ισραήλ μετά από έναν αιφνιδιαστικό καταιγισμό ρουκετών. Επέδραμαν σε στρατιωτικές βάσεις, αγροτικές κοινότητες και σε ένα υπαίθριο μουσικό φεστιβάλ, σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους — στην πλειονότητά τους αμάχους, ανάμεσά τους γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους.

Απήγαγαν 251 άτομα, τα περισσότερα από τα οποία έχουν από τότε αφεθεί ελεύθερα στο πλαίσιο εκεχειριών ή άλλων συμφωνιών. Σήμερα, 48 παραμένουν στη Γάζα, με το Ισραήλ να πιστεύει πως περίπου 20 είναι ακόμα ζωντανοί. Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι θα τους απελευθερώσει μόνο με αντάλλαγμα μια μόνιμη εκεχειρία και την αποχώρηση του Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου έχει υποσχεθεί να συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι να επιστραφούν όλοι οι όμηροι και να απογυμνωθεί η Χαμάς από τα όπλα της.

Η επίθεση προκάλεσε ένα ντόμινο εξελίξεων που οδήγησε το Ισραήλ σε συγκρούσεις με το Ιράν και τους συμμάχους του σε όλη την περιοχή, περιλαμβανομένης της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η οποία υπέστη βαριές απώλειες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενώθηκαν με το Ισραήλ σε επιθέσεις κατά του ιρανικού στρατού και του πυρηνικού του προγράμματος σε έναν 12ήμερο πόλεμο τον Ιούνιο.

Το Ισραήλ έχει σκοτώσει αρκετούς ανώτατους μαχητές καθώς και Ιρανούς στρατηγούς και πυρηνικούς επιστήμονες, ενώ έχει αποδυναμώσει σημαντικά τις στρατιωτικές δυνατότητες των εχθρών του, καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος της Γάζας καθώς και τμήματα του Λιβάνου και της Συρίας.

Ωστόσο, η αποτυχία επιστροφής των ομήρων έχει αφήσει τη χώρα βαθιά διχασμένη, με μαζικές εβδομαδιαίες διαδηλώσεις κατά του Νετανιάχου. Το Ισραήλ είναι πλέον πιο απομονωμένο διεθνώς απ’ ό,τι έχει υπάρξει εδώ και δεκαετίες.

Σχεδόν 400 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν και δεκάδες απήχθησαν από το μουσικό φεστιβάλ Nova στην κοινότητα Ρεΐμ, κοντά στα σύνορα. Τα τελευταία δύο χρόνια, το σημείο έχει μετατραπεί σε μνημείο, με πορτρέτα απαχθέντων και νεκρών αναρτημένα σε ισραηλινές σημαίες. Οι οικογένειες των θυμάτων σχεδιάζουν να στήσουν μια σουκά — μια εορταστική, προσωρινή καλύβα — προς τιμήν της εβραϊκής γιορτής του Σουκότ, που συμπίπτει με την επέτειο.

Η κύρια τελετή μνήμης θα γίνει στο Τελ Αβίβ, με μουσικές εκδηλώσεις και ομιλίες. Την οργανώνει ο Γιονάταν Σαμρίζ, του οποίου ο αδελφός, Αλόν, ήταν ένας από τους τρεις ομήρους που σκοτώθηκαν κατά λάθος από ισραηλινές δυνάμεις αφού είχαν καταφέρει να δραπετεύσουν από την αιχμαλωσία νωρίς στον πόλεμο.

Το Ισραήλ και η Χαμάς συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ ελ-Σέιχ για να συζητήσουν ένα νέο ειρηνευτικό σχέδιο που πρότεινε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Οι συνομιλίες αναμενόταν να συνεχιστούν την Τρίτη.

Ο πόλεμος έχει ήδη σκοτώσει πάνω από 67.000 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Γάζας, που ελέγχεται από τη Χαμάς, το οποίο δεν διαχωρίζει τον αριθμό αμάχων και μαχητών. Δηλώνει ότι γυναίκες και παιδιά αποτελούν περίπου τους μισούς νεκρούς, και πολλοί ανεξάρτητοι ειδικοί θεωρούν τα στοιχεία αυτά ως την πιο αξιόπιστη εκτίμηση.

Η ισραηλινή επίθεση έχει εκτοπίσει περίπου το 90% του πληθυσμού της Γάζας, δηλαδή σχεδόν 2 εκατομμύρια ανθρώπους, πολλές φορές επανειλημμένα. Οι περιορισμοί στη χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν συμβάλει σε μια σοβαρή κρίση πείνας, με ειδικούς να λένε ότι η Γάζα Σίτι βιώνει πλέον λιμό.

Ειδικοί και μεγάλες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν κατηγορήσει το Ισραήλ για γενοκτονία, ενώ το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει εκδώσει ένταλμα σύλληψης για τον Νετανιάχου και τον πρώην υπουργό Άμυνας του, κατηγορώντας τους για χρήση της πείνας ως μέσο πολέμου.

Το Ισραήλ αρνείται κατηγορηματικά τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι διεξάγει έναν νόμιμο πόλεμο αυτοάμυνας και λαμβάνει εξαιρετικά μέτρα για να αποφύγει να πλήξει αμάχους. Κατηγορεί τη Χαμάς για τον θάνατο και την καταστροφή στη Γάζα, επειδή τα μέλη της της δρουν μέσα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.

Η Χαμάς παρουσίασε την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ως απάντηση σε δεκαετίες ισραηλινών κατασχέσεων γης, εποικιστικής δραστηριότητας και στρατιωτικής κατοχής. Όμως, η επίθεση αυτή έχει επιφέρει καταστροφικό τίμημα στους Παλαιστίνιους, των οποίων το όνειρο για ανεξάρτητο κράτος φαίνεται πιο μακρινό από ποτέ.