Το σχέδιο Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου

Το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα παρουσιάζεται ως μια «ιστορική ευκαιρία» για ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Παρ’ όλα αυτά, διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν ότι, όσο φιλόδοξο κι αν φαίνεται, δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα απ’ όσα καταφέρνει να επιλύσει. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξασφάλισε τη Δευτέρα τη στήριξη του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου σε ένα ευρύ σχέδιο ειρήνης για τη Γάζα, με τους δύο ηγέτες να προειδοποιούν ότι το Ισραήλ θα «ολοκληρώσει τη δουλειά» αν η Χαμάς απορρίψει τη συμφωνία. Η Χαμάς δεν είχε ακόμη εκφράσει επίσημη θέση για την πρόταση που παρουσίασε ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο πλάι στον Νετανιάχου, αφήνοντας ανοιχτή την τύχη των 20 σημείων του σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου.

Τα 20 σημεία του σχεδίου του Τραμπ

1. Η Γάζα θα είναι μια αποριζοσπαστικοποιημένη ζώνη χωρίς τρομοκρατία, που δεν θα αποτελεί απειλή για τους γείτονές της.
2. Η Γάζα θα αναπτυχθεί εκ νέου προς όφελος του λαού της Γάζας, που έχει ήδη υποφέρει περισσότερο από αρκετά.
3. Αν και οι δύο πλευρές συμφωνήσουν σε αυτή την πρόταση, ο πόλεμος θα τερματιστεί αμέσως. Οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν στη συμφωνημένη γραμμή για να προετοιμαστούν για την απελευθέρωση ομήρων. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων αεροπορικών βομβαρδισμών και βομβαρδισμών πυροβολικού, θα ανασταλούν, και οι γραμμές μάχης θα παραμείνουν παγωμένες μέχρι να πληρωθούν οι όροι για την πλήρη σταδιακή αποχώρηση.
4. Εντός 72 ωρών από τη δημόσια αποδοχή της συμφωνίας αυτής από το Ισραήλ, όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί, θα επιστραφούν.
5. Μόλις απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι, το Ισραήλ θα αποφυλακίσει 250 ισοβίτες κρατουμένους καθώς και 1.700 Παλαιστίνιους από τη Γάζα που συνελήφθησαν μετά τις 7 Οκτωβρίου 2023, συμπεριλαμβανομένων όλων των γυναικών και παιδιών που κρατήθηκαν σε αυτό το πλαίσιο. Για κάθε Ισραηλινό όμηρο του οποίου επιστρέφονται τα λείψανα, το Ισραήλ θα παραδώσει τα λείψανα 15 νεκρών Παλαιστινίων από τη Γάζα.
6. Μόλις επιστραφούν όλοι οι όμηροι, τα μέλη της Χαμάς που δεσμεύονται σε ειρηνική συνύπαρξη και θα καταθέσουν τα όπλα τους θα λάβουν αμνηστία. Στα μέλη της Χαμάς που επιθυμούν να φύγουν από τη Γάζα θα παρασχεθεί ασφαλής διέλευση σε χώρες που θα τα υποδεχθούν.
7. Με την αποδοχή αυτής της συμφωνίας, θα σταλεί αμέσως πλήρης ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας. Ως ελάχιστο επίπεδο, η βοήθεια θα αντιστοιχεί στις ποσότητες που είχαν περιληφθεί στη συμφωνία της 19ης Ιανουαρίου 2025 για την ανθρωπιστική βοήθεια, περιλαμβάνοντας αποκατάσταση υποδομών (ύδρευση, ηλεκτρισμός, αποχέτευση), αποκατάσταση νοσοκομείων και φούρνων, και την είσοδο αναγκαίου εξοπλισμού για την απομάκρυνση ερειπίων και το άνοιγμα δρόμων.
8. Η είσοδος και διανομή βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας θα πραγματοποιείται χωρίς παρεμβάσεις από τα δύο μέρη, μέσω των Ηνωμένων Εθνών και των υπηρεσιών τους, της Ερυθράς Ημισελήνου, καθώς και άλλων διεθνών θεσμών που δεν σχετίζονται με καμία πλευρά. Το άνοιγμα του περάσματος της Ράφα προς τις δύο κατευθύνσεις θα υπόκειται στον ίδιο μηχανισμό που εφαρμόστηκε στη συμφωνία της 19ης Ιανουαρίου 2025.
9. Η Γάζα θα διοικείται από μια προσωρινή μεταβατική διακυβέρνηση ενός τεχνοκρατικού, απολιτικού παλαιστινιακού επιτροπικού οργάνου, υπεύθυνου για την καθημερινή παροχή δημόσιων υπηρεσιών και τη λειτουργία των δήμων προς όφελος του λαού της Γάζας. Αυτή η επιτροπή θα αποτελείται από εξειδικευμένους Παλαιστίνιους και διεθνείς εμπειρογνώμονες, με εποπτεία από έναν νέο διεθνή μεταβατικό οργανισμό, το «Συμβούλιο Ειρήνης», με πρόεδρο τον πρόεδρο Ντόναλντ Τζ. Τραμπ. Συμμετέχοντα μέλη και αρχηγοί κρατών θα ανακοινωθούν, συμπεριλαμβανομένου του πρώην πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ. Το όργανο αυτό θα θέσει το πλαίσιο και θα διαχειρίζεται τη χρηματοδότηση για την ανασυγκρότηση της Γάζας μέχρι η Παλαιστινιακή Αρχή να ολοκληρώσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεών της, όπως έχει παρουσιαστεί σε διάφορες προτάσεις (π.χ. σχέδιο ειρήνης του Τραμπ το 2020 και η σαουδο-γαλλική πρόταση), και να μπορέσει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα να αναλάβει ξανά τον έλεγχο της Γάζας. Το όργανο θα εφαρμόσει τα καλύτερα διεθνή πρότυπα για σύγχρονη και αποτελεσματική διακυβέρνηση που θα εξυπηρετεί τον λαό της Γάζας και θα προσελκύει επενδύσεις.
10. Ένα οικονομικό αναπτυξιακό σχέδιο Τραμπ για την ανοικοδόμηση και αναζωογόνηση της Γάζας θα δημιουργηθεί μέσω επιτροπής ειδικών που συνέβαλαν στη δημιουργία σύγχρονων, επιτυχημένων πόλεων-θαυμάτων στη Μέση Ανατολή. Πολλές στοχευμένες επενδυτικές προτάσεις και ιδέες ανάπτυξης που έχουν διαμορφωθεί από διεθνείς ομάδες θα ληφθούν υπόψη, ώστε να ενσωματωθούν με τα πλαίσια ασφάλειας και διακυβέρνησης για να προσελκύσουν και να διευκολύνουν επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, ευκαιρίες και ελπίδα για το μέλλον της Γάζας.
11. Θα δημιουργηθεί ειδική οικονομική ζώνη με προτιμησιακούς δασμούς και όρους πρόσβασης που θα διαπραγματευθούν με τις συμμετέχουσες χώρες.
12. Κανείς δεν θα εξαναγκαστεί να φύγει από τη Γάζα, και όσοι επιθυμούν να φύγουν θα είναι ελεύθεροι να το κάνουν και να επιστρέψουν. Θα ενθαρρύνουμε τον κόσμο να μείνει και θα του προσφέρουμε την ευκαιρία να οικοδομήσει μια καλύτερη Γάζα.
13. Η Χαμάς και άλλες παρατάξεις θα συμφωνήσουν να μην έχουν κανένα ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας, άμεσα, έμμεσα ή με οποιαδήποτε μορφή. Όλες οι στρατιωτικές, τρομοκρατικές και επιθετικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων σηράγγων και εργοστασίων παραγωγής όπλων, θα καταστραφούν και δεν θα ξαναχτιστούν. Θα υπάρξει διαδικασία αποστρατιωτικοποίησης της Γάζας υπό την εποπτεία ανεξάρτητων παρατηρητών, που θα περιλαμβάνει τη μόνιμη απόσυρση των όπλων από χρήση, μέσω συμφωνημένης διαδικασίας αποστράτευσης, υποστηριζόμενης από διεθνώς χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα αγοράς και επανένταξης, όλα επαληθευμένα από ανεξάρτητους παρατηρητές. Η Νέα Γάζα θα είναι πλήρως προσηλωμένη στην οικοδόμηση μιας ευημερούσας οικονομίας και στην ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές της.
14. Θα δοθεί εγγύηση από περιφερειακούς εταίρους ώστε να διασφαλιστεί ότι η Χαμάς και οι παρατάξεις θα τηρούν τις υποχρεώσεις τους και ότι η Νέα Γάζα δεν θα αποτελεί απειλή για τους γείτονες ή τον λαό της.
15. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με αραβικούς και διεθνείς εταίρους για να αναπτύξουν μια προσωρινή Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης (ISF), που θα αναπτυχθεί αμέσως στη Γάζα. Η ISF θα εκπαιδεύσει και θα υποστηρίξει διαπιστευμένες παλαιστινιακές αστυνομικές δυνάμεις στη Γάζα, σε συνεργασία με την Ιορδανία και την Αίγυπτο, που έχουν σημαντική εμπειρία στον τομέα αυτό. Η δύναμη αυτή θα αποτελέσει τη μακροπρόθεσμη λύση για την εσωτερική ασφάλεια. Η ISF θα συνεργαστεί με το Ισραήλ και την Αίγυπτο για την ασφάλεια των συνόρων, μαζί με τις νέες παλαιστινιακές αστυνομικές δυνάμεις. Είναι κρίσιμη η αποτροπή εισαγωγής όπλων στη Γάζα και η διευκόλυνση της ταχείας και ασφαλούς ροής αγαθών για την ανοικοδόμηση και αναζωογόνηση της περιοχής. Θα συμφωνηθεί μηχανισμός αποφυγής συγκρούσεων μεταξύ των μερών.
16. Το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ούτε θα προσαρτήσει τη Γάζα. Καθώς η ISF θα εδραιώνει τον έλεγχο και τη σταθερότητα, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) θα αποσύρονται βάσει προτύπων, οροσήμων και χρονοδιαγραμμάτων που θα συμφωνηθούν ανάμεσα σε IDF, ISF, εγγυητές και Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο μια ασφαλή Γάζα που δεν θα απειλεί πλέον το Ισραήλ, την Αίγυπτο ή τους πολίτες τους. Στην πράξη, οι IDF θα παραδίδουν σταδιακά τις περιοχές της Γάζας που κατέχουν στην ISF, σύμφωνα με συμφωνία που θα επιτευχθεί με τη μεταβατική αρχή, μέχρι την πλήρη αποχώρησή τους, εκτός από μια ζώνη ασφαλείας που θα παραμείνει μέχρι η Γάζα να είναι πλήρως ασφαλής από τυχόν επανεμφάνιση τρομοκρατικής απειλής.
17. Σε περίπτωση που η Χαμάς καθυστερήσει ή απορρίψει αυτή την πρόταση, τα παραπάνω, περιλαμβανομένης της ενισχυμένης ανθρωπιστικής επιχείρησης, θα συνεχίσουν να υλοποιούνται στις περιοχές χωρίς τρομοκρατία που θα παραδίδονται από τους IDF στην ISF.
18. Θα δημιουργηθεί διαδικασία διαθρησκειακού διαλόγου, βασισμένη στις αξίες της ανεκτικότητας και της ειρηνικής συνύπαρξης, για να αλλάξει τις νοοτροπίες και τα αφηγήματα Παλαιστινίων και Ισραηλινών, δίνοντας έμφαση στα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από την ειρήνη.
19. Καθώς η ανασυγκρότηση της Γάζας θα προχωρά και το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Παλαιστινιακής Αρχής θα υλοποιείται με συνέπεια, μπορεί τελικά να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια αξιόπιστη πορεία προς την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση και κρατική υπόσταση, την οποία αναγνωρίζουμε ως προσδοκία του παλαιστινιακού λαού.
20. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εγκαινιάσουν διάλογο ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστινίους για να συμφωνηθεί ένας πολιτικός ορίζοντας ειρηνικής και ευημερούσας συνύπαρξης.

Αν η Χαμάς το απορρίψει το σχέδιο, το Ισραήλ θα ολοκληρώσει μόνο του τη δουλειά, λέει ο Νετανιάχου «Υποστηρίζω το σχέδιό σας, το οποίο ικανοποιεί τους πολεμικούς μας στόχους», δήλωσε ο Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου. «Αν η Χαμάς απορρίψει το σχέδιο ή προσποιηθεί πως το αποδέχεται ενώ στην πράξη το υπονομεύει, τότε το Ισραήλ θα ολοκληρώσει μόνο του τη δουλειά». Ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι σε μια τέτοια περίπτωση, το Ισραήλ θα έχει την «πλήρη υποστήριξή του», ενώ περιέγραψε την παρουσίαση του σχεδίου ως «μία από τις σημαντικότερες ημέρες στην ιστορία του πολιτισμού». Ο Τραμπ επανέλαβε ότι το Ισραήλ θα έχει την «πλήρη υποστήριξή του» σε μια τέτοια περίπτωση, ενώ χαρακτήρισε την ανακοίνωση του σχεδίου ως «πιθανώς μία από τις μεγαλύτερες ημέρες στην ιστορία του πολιτισμού» και δήλωσε ότι η ειρήνη στη Μέση Ανατολή είναι «πιο κοντά από ποτέ». Ο ρόλος του Τόνι Μπλερ Ο Βρετανός πρώην πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, ο οποίος προορίζεται να διαδραματίσει ρόλο-κλειδί σε μια επιτροπή που θα επιβλέπει τη μεταβατική περίοδο στη Λωρίδα της Γάζας, χαιρέτισε το σχέδιο Τραμπ ως «τολμηρό και ευφυές». Αυτό το σχέδιο «μας προσφέρει την καλύτερη ευκαιρία για τον τερματισμό του πολέμου» που μαίνεται εδώ και δύο χρόνια, δήλωσε. Πολλές χώρες ανά τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και αραβικά και μουσουλμανικά κράτη, εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσίασε τη Δευτέρα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με σκοπό τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας. Αραβικές και μουσουλμανικές χώρες Η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Τουρκία, η Ινδονησία και το Πακιστάν χαιρέτισαν «τον ρόλο του Αμερικανού προέδρου και τις ειλικρινείς προσπάθειές του με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα». Παράλληλα, επιβεβαίωσαν «τη βούλησή τους να συνεργαστούν με θετικό και εποικοδομητικό τρόπο με τις ΗΠΑ και τα ενδιαφερόμενα μέρη για την οριστικοποίηση της συμφωνίας και τη διασφάλιση της εφαρμογής της». Στην Ευρώπη Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα κάλεσε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη «να αδράξουν αυτήν την στιγμή για να δώσουν μια πραγματική ευκαιρία στην ειρήνη». Όπως αναφέρει σε μήνυμά του στην πλατφόρμα Χ, «η κατάσταση στη Γάζα είναι αφόρητη. Οι εχθροπραξίες πρέπει να σταματήσουν και όλοι οι όμηροι πρέπει να απελευθερωθούν αμέσως». Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαιρέτισε τη δέσμευση του Ντόναλντ Τραμπ με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την απελευθέρωση όλων των ομήρων. Εκφράζοντας την ελπίδα πως και το Ισραήλ θα αναλάβει τις δεσμεύσεις που του αναλογούν, ο Μακρόν υπογράμμισε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ πως «η Χαμάς δεν έχει άλλη επιλογή από το να απελευθερώσει άμεσα όλους τους ομήρους και να ακολουθήσει αυτό το σχέδιο». Το Λονδίνο «υποστηρίζει σθεναρά» τις προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ με στόχο «τον τερματισμό των εχθροπραξιών, την απελευθέρωση των ομήρων και τη διασφάλιση της παροχής επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας στον πληθυσμό της Γάζας», τόνισε ο βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ. Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία έκανε λόγο για «ένα φιλόδοξο σχέδιο για σταθεροποίηση, την ανοικοδόμηση και την ανάπτυξη της Λωρίδας της Γάζας», θεωρώντας πως πρόκειται για «σημείο καμπής» στη σύγκρουση. Η Ρώμη προέτρεψε τα εμπλεκόμενα μέρη «να αξιοποιήσουν αυτήν την ευκαιρία και να αποδεχθούν το σχέδιο». Από την πλευρά του, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ δήλωσε ότι «επιτέλους, οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι μπορούν να ελπίζουν ότι αυτός ο πόλεμος θα τελειώσει σύντομα». «Αυτή η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί. Η Χαμάς πρέπει να την εκμεταλλευθεί. Προτρέπω όλους εκείνους που μπορούν να επηρεάσουν τη Χαμάς, να το κάνουν τώρα», τόνισε ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας. Παλαιστινιακές αντιδράσεις Η Παλαιστινιακή Αρχή χαιρέτισε τις «ειλικρινείς και αποφασιστικές προσπάθειες» του Ντόναλντ Τραμπ, εκφράζοντας «εμπιστοσύνη στην ικανότητα» του Αμερικανού προέδρου να βρει τον «δρόμο προς την ειρήνη». Αντιθέτως, ο Παλαιστινιακός Ισλαμικός Τζιχάντ, σύμμαχος της Χαμάς, κατήγγειλε πως το σχέδιο που παρουσίασε ο Τραμπ ισοδυναμεί με «συνταγή για τη συνέχιση της επιθετικότητας εναντίον του παλαιστινιακού λαού και για την ανάφλεξη της περιοχής». Σε ανακοίνωση που εξέδωσε, υπογραμμίζει πως το Ισραήλ επιδιώκει να επιβάλει μέσω των ΗΠΑ όσα δεν κατάφερε να πετύχει με τον πόλεμο. Επικαλούμενο διπλωματική πηγή, το δίκτυο Al Jazeera μετέδωσε νωρίτερα πως το Κατάρ και η Αίγυπτος παρέδωσαν το σχέδιο Τραμπ στη διαπραγματευτική ομάδα της Χαμάς, η οποία ενημέρωσε πως θα το μελετήσει προσεκτικά. Αβεβαιότητα στην περιοχή Το σχέδιο προκάλεσε αντιδράσεις και στο εσωτερικό της περιοχής. Ανώτατο στέλεχος της Χαμάς δήλωσε στο AFP ότι η οργάνωση «θα απαντήσει όταν λάβει επισήμως την πρόταση». Καταριανοί και Αιγύπτιοι μεσολαβητές φέρονται να διαβίβασαν το σχέδιο στην ηγεσία της Χαμάς. Στη βομβαρδισμένη Γάζα, πολλοί κάτοικοι εμφανίστηκαν δύσπιστοι. «Εμείς ως λαός δεν θα αποδεχτούμε αυτή τη φάρσα», δήλωσε ο Άμπου Μαζέν Νασάρ, 52 ετών, ένας από τους 1,9 εκατομμύρια εκτοπισμένους. Η Παλαιστινιακή Αρχή, με έδρα τη Δυτική Όχθη και πιθανό ρόλο στη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Γάζας, χαιρέτισε τις «ειλικρινείς και αποφασιστικές προσπάθειες» του Τραμπ. Ωστόσο, το σχέδιο εμπεριέχει κινδύνους για όλες τις πλευρές. Για τη Χαμάς, απαιτεί πλήρη αφοπλισμό και αποκλεισμό από οποιοδήποτε μελλοντικό κυβερνητικό ρόλο — με την υπόσχεση αμνηστίας για όποιον αποδεχτεί την ειρηνική συνύπαρξη. Ο Νετανιάχου, από την πλευρά του, ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με αντιδράσεις από την ακροδεξιά πτέρυγα της κυβέρνησής του. Τόνισε πάντως ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα διατηρήσουν την ευθύνη για την ασφάλεια στη Γάζα «για το προβλέψιμο μέλλον» και εξέφρασε επιφυλάξεις για τον ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής. Ανθρωπιστικό κόστος Ο πόλεμος στη Γάζα ξέσπασε με την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, που προκάλεσε τον θάνατο 1.219 ανθρώπων στο Ισραήλ, κυρίως αμάχων, σύμφωνα με επίσημες ισραηλινές πηγές. Η ισραηλινή αντεπίθεση έχει μετατρέψει τη Γάζα σε ερείπια και έχει προκαλέσει τον θάνατο 66.055 Παλαιστινίων — επίσης κυρίως αμάχων — σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, τα οποία ο ΟΗΕ θεωρεί αξιόπιστα.

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις