Με ποιον τρόπο έγινε η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ – Τι αποκαλύπτει επικεφαλής των Σύρων ανταρτών

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας The Guardian, οι Σύροι αντάρτες ξεκίνησαν να σχεδιάζουν τη στρατιωτική επίθεση που οδήγησε στην ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ πριν από έναν χρόνο.

Η επιχείρηση χαρακτηρίζεται από εξαιρετική πειθαρχία και περιλάμβανε τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, με στενό συντονισμό μεταξύ των αντιπολιτευόμενων ομάδων σε όλη τη χώρα.

Η επιχείρηση αυτή είχε αρχίσει να προετοιμάζεται εδώ και καιρό, με στόχο την ανατροπή του Άσαντ. Ο Αμπού Χασάν αλ-Χάμγουι, ανώτατος στρατιωτικός διοικητής της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), αποκάλυψε σε συνέντευξή του πως η ομάδα του, που είχε έδρα στα βόρεια, συντονιζόταν με αντάρτες στον νότο για να δημιουργήσει ένα ενιαίο κέντρο επιχειρήσεων και να περικυκλώσει τη Δαμασκό από δύο κατευθύνσεις.

Ο σχεδιασμός της επιχείρησης, γνωστής ως «αποτροπή της επιθετικότητας», ξεκίνησε πέρυσι, αλλά η προετοιμασία είχε ξεκινήσει χρόνια νωρίτερα.

Από το 2019, η HTS ανέπτυξε ένα στρατιωτικό δόγμα που χρησιμοποίησε για να μετατρέψει μαχητές από διάφορες ανομοιογενείς και ανοργάνωτες ομάδες της αντιπολίτευσης και των τζιχαντιστών σε μια πειθαρχημένη στρατιωτική δύναμη.

«Μετά την τελευταία εκστρατεία [τον Αύγουστο του 2019], κατά την οποία χάσαμε σημαντικά εδάφη, όλες οι επαναστατικές παρατάξεις συνειδητοποίησαν τον κρίσιμο κίνδυνο – το θεμελιώδες πρόβλημα ήταν η απουσία ενιαίας ηγεσίας και ελέγχου της μάχης», δήλωσε ο 40χρονος αλ-Χάμγουι, ο οποίος επιβλέπει τη στρατιωτική πτέρυγα εδώ και πέντε χρόνια, κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στο Jableh, μια πρώην περιοχή του καθεστώτος.

Το συριακό καθεστώς ξεκίνησε επιχείρηση κατά των δυνάμεων της αντιπολίτευσης στη βορειοδυτική Συρία το 2019, καταφέρνοντας να απομακρύνει τις χαλαρά συνδεδεμένες φατρίες στην επαρχία Ιντλίμπ.

Μετά από μια τελική μάχη, η Τουρκία διαπραγματεύτηκε κατάπαυση του πυρός εκ μέρους των δυνάμεων της αντιπολίτευσης την άνοιξη του 2020, περιορίζοντας τους αντάρτες σε έναν μικρό θύλακα στη βορειοδυτική Συρία, όπου παρέμειναν σε αδιέξοδο με τις δυνάμεις του καθεστώτος μέχρι αυτόν τον μήνα.

Αν η HTS ήλπιζε να νικήσει το καθεστώς, συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να επιβάλει τάξη στη συμμαχία των παρατάξεων της αντιπολίτευσης που είχαν απωθηθεί στην Ιντλίμπ. Πρότεινε σε άλλες ομάδες να συγχωνευθούν υπό την αιγίδα της και όταν αυτές αρνήθηκαν, τις έβαλε σε πειθαρχία.

Πολέμησε εναντίον ομάδων όπως η θυγατρική της Αλ Κάιντα Hurras al-Din, η οποία αντιτάχθηκε στην προσέγγιση της HTS. Σύντομα, η HTS έγινε η κυρίαρχη δύναμη στη βορειοδυτική Συρία.

Με την πολιτική διοίκηση να ενοποιείται σταδιακά, ο αλ-Χάμγουι ξεκίνησε να εστιάζει στην εκπαίδευση των μαχητών της ομάδας του και στην ανάπτυξη ενός συνεκτικού στρατιωτικού δόγματος.

Ο αλ-Χάμγουι δήλωσε: «Μελετήσαμε διεξοδικά τον εχθρό, αναλύοντας τις τακτικές του, τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα, και χρησιμοποιήσαμε αυτές τις γνώσεις για να αναπτύξουμε τις δικές μας δυνάμεις».

Η HTS άρχισε επίσης να παράγει τα δικά της όπλα, οχήματα και πυρομαχικά. Αν και το καθεστώς Άσαντ υπερείχε, διαθέτοντας πολεμική αεροπορία και τη στήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, η ομάδα συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να γίνει ευρηματική για να αξιοποιήσει στο μέγιστο τους περιορισμένους πόρους της.

Η HTS δημιούργησε μια μονάδα μη επανδρωμένων αεροσκαφών, στην οποία συμμετείχαν μηχανικοί και χημικοί. «Ενοποιήσαμε τις γνώσεις τους και θέσαμε σαφείς στόχους: χρειαζόμασταν μη επανδρωμένα αεροσκάφη αναγνώρισης, μη επανδρωμένα αεροσκάφη επίθεσης και μη επανδρωμένα αεροσκάφη αυτοκτονίας, με έμφαση στην εμβέλεια και την αντοχή», δήλωσε ο αλ-Χάμγουι, προσθέτοντας ότι η παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών ξεκίνησε το 2019.

Το ενιαίο κέντρο επιχειρήσεων

Η ομάδα έστειλε μηνύματα στους αντάρτες στον νότο πριν από έναν χρόνο και άρχισε να τους συμβουλεύει πώς να δημιουργήσουν ένα ενιαίο κέντρο επιχειρήσεων. Η νότια Συρία βρισκόταν υπό τον έλεγχο του καθεστώτος από το 2018 και παρά τις μάχες που έδιναν και έπαιρναν, οι ομάδες των ανταρτών αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.

Μεγάλο μέρος της στρατιωτικής ηγεσίας της νότιας αντιπολίτευσης βρισκόταν στην εξορία στην Ιορδανία, όπου διατηρούσαν επαφή με τις αντίστοιχες ομάδες τους.

Με τη βοήθεια του HTS, ιδρύθηκε ένα κέντρο επιχειρήσεων, το οποίο συγκέντρωσε τους διοικητές περίπου 25 επαναστατικών ομάδων στον νότο, οι οποίοι θα συντόνιζαν τις κινήσεις των μαχητών τους μεταξύ τους και με την HTS στον βορρά.

Ο στόχος ήταν η HTS και οι σύμμαχοί της να προσεγγίζουν από τον βορρά και το κέντρο επιχειρήσεων του νότου από το νότο, ενώ και οι δύο θα συναντιόντουσαν στην πρωτεύουσα.

Στα τέλη Νοεμβρίου, η ομάδα αποφάσισε ότι ο χρόνος ήταν κατάλληλος.

Η ομάδα ήθελε πρωτίστως να σταματήσει την τάση των περιφερειακών δυνάμεων, με επικεφαλής χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το καθεστώς Άσαντ μετά από χρόνια διπλωματικής απομόνωσης.

Ήθελε επίσης να σταματήσει την εντατικοποίηση των αεροπορικών επιθέσεων στη βορειοδυτική Συρία και τους κατοίκους της. Τέλος, η HTS είδε ότι οι διεθνείς σύμμαχοι του Άσαντ ήταν απασχολημένοι, δημιουργώντας ένα στρατηγικό άνοιγμα.

Η Ρωσία, η οποία παρείχε την πλειονότητα της εναέριας υποστήριξης, ήταν καθηλωμένη στην Ουκρανία. Το Ιράν και η Χεζμπολάχ, των οποίων οι μαχητές αποτελούσαν τα πιο σκληρά χερσαία στρατεύματα του Άσαντ, ήταν απασχολημένη με τη μάχη τους με το Ισραήλ.

Η HTS ξεκίνησε την επιχείρηση, εισερχόμενη στο Χαλέπι στις 29 Νοεμβρίου. Οι μαχητές της Χεζμπολάχ προσπάθησαν να υπερασπιστούν την πόλη, αλλά σύντομα υποχώρησαν.

Η ταχεία πτώση της πόλης, της δεύτερης μεγαλύτερης στη Συρία, που χρειάστηκε τέσσερα χρόνια για να αποσπάσει το καθεστώς Άσαντ από τον έλεγχο των ανταρτών το 2016, εξέπληξε την ομάδα.

«Είχαμε την πεποίθηση, υποστηριζόμενη από το ιστορικό προηγούμενο, ότι η Δαμασκός δεν μπορεί να πέσει μέχρι να πέσει το Χαλέπι. Η δύναμη της συριακής επανάστασης ήταν συγκεντρωμένη στο βορρά και πιστεύαμε ότι μόλις απελευθερωθεί το Χαλέπι, θα μπορούσαμε να κινηθούμε νότια προς τη Δαμασκό», δήλωσε ο αλ-Χάμγουι.

Η πτώση του Άσαντ

Μετά την πτώση του Χαλεπιού, η προέλαση των ανταρτών στον βορρά φαινόταν ασταμάτητη. Τέσσερις ημέρες αργότερα, η αντιπολίτευση κατέλαβε τη Χάμα και, στις 7 Δεκεμβρίου, οι αντάρτες ξεκίνησαν την επίθεσή τους στη Χομς, καταλαμβάνοντάς την μέσα σε λίγες ώρες.

Στον νότο, οι αντάρτες επρόκειτο να περιμένουν την πτώση της Χομς πριν ξεκινήσουν την εξέγερση τους, σύμφωνα με τον Αμπού Χαμζέχ, ηγέτη της αίθουσας επιχειρήσεων για την απελευθέρωση της Δαμασκού, αλλά, παρακινημένοι από ενθουσιασμό, άρχισαν νωρίτερα. Κατάφεραν να εκτοπίσουν γρήγορα τον συριακό στρατό από τη Νταράα και έφτασαν στη Δαμασκό πριν την HTS.

Στις 8 Δεκεμβρίου, ο Μπασάρ αλ Άσαντ εγκατέλειψε τη χώρα.

Ο αλ-Χάμγουι, ο οποίος ήταν αρχικά γεωργικός μηχανικός και αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Δαμασκού, εκτοπίστηκε από το καθεστώς Άσαντ μαζί με την οικογένειά του στην Ιντλίμπ. Δήλωσε ότι θα αναλάμβανε έναν ρόλο στη νέα πολιτική κυβέρνηση.

Ωστόσο, η προοπτική για την οικοδόμηση μιας νέας χώρας είναι εξαιρετικά δύσκολη, κάτι που αναγνώρισε ο αλ-Χάμγουι. Υπάρχουν ανησυχίες από τις θρησκευτικές μειονότητες για το ενδεχόμενο η ισλαμιστική ομάδα να επιβάλει το δικό της δόγμα.

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις