Τι γιορτάζουμε το Ψυχοσάββατο

Το Ψυχοσάββατο εορτάζεται το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής, που είναι αφιερωμένα στη μνήμη των ψυχών.

Μάλιστα το ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής χρησιμοποιούσαν στην Θράκη καρυδόφυλλα για να κλείνουν τα μάτια τους, να μην τα δουν οι ψυχές των νεκρών, αναγνωρίσουν τους δικούς τους και δεν μπορούν μετά να τους αποχωριστούν.

Ωστόσο, ιδιαίτερης σημασίας είναι το έθιμο που μας έρχεται από τον Πόντο. Η ψυχική επαφή με τους νεκρούς γινόταν σε τακτές μέρες. Τα ψυχοσάββατα, την παραμονή ή ανήμερα της Κυριακής του Θωμά, τα Σάββατα, τη Μεγάλη Παρασκευή, τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος και την παραμονή των Θεοφανείων. Την παραμονή των μνημοσύνων, μαζεύονταν στο σπίτι των πενθούντων γυναίκες και συζητούσαν γύρω από την προσωπικότητα του μακαρίτη. Το στόλισμα των κολλύβων (το στόλισμαν τη σινί’) ήταν δουλειά λίγων ειδικών στο χωριό.

Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεως έχει το εξής νόημα: Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή.

Γιά το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.

Με το δεύτερο Ψυχοσάββατο διατρανώνεται η πίστη μας για την καθολικότητα της Εκκλησίας, της οποίας την ίδρυση και τα γενέθλια (επί γης) γιορτάζουμε κατά την Πεντηκοστή. Μέσα στη μία Εκκλησία περιλαμβάνεται η στρατευομένη εδώ στη γη και η θριαμβεύουσα στους ουρανούς. Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου».