Νέα δεδομένα ΦΠΑ στα νησιά: Πότε εφαρμόζονται οι μειωμένοι συντελεστές

Από την 1η Ιανουαρίου 2026, μπαίνουν σε εφαρμογή οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε μια σειρά από νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, καθώς και σε περιοχές όπως ο Έβρος (Σαμοθράκη) και ο νομός Δωδεκανήσου, εφόσον πληρούν την προϋπόθεση του πληθυσμού έως 20.000 κατοίκους, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Όπως ανακοίνωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η εν λόγω μείωση αφορά τόσο αγαθά όσο και υπηρεσίες, για τα οποία συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις του Κώδικα ΦΠΑ.

Παράλληλα, υπενθυμίζεται ότι εξακολουθεί να ισχύει η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ κατά 30% στα νησιά Λέσβο, Κω, Σάμο και Χίο. Ωστόσο, από τη μείωση εξαιρούνται τα καπνοβιομηχανικά προϊόντα και τα μεταφορικά μέσα. Η μείωση των συντελεστών, που μεταφράζεται σε αλλαγή από 24% σε 17%, 13% σε 9%, 6% σε 4% και 4% σε 3%, αφορά 19 νησιά με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους.

Με βάση τις νέες ρυθμίσεις, μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ θα ισχύουν πλέον σε νησιά όπως το Αγαθονήσι, ο Άγιος Ευστράτιος, η Αστυπάλαια, η Ικαρία, η Κάλυμνος, η Κάρπαθος, η Κάσος, οι Λειψοί, η Λέρος, η Λέσβος, η Λήμνος, η Μεγίστη, η Νίσυρος, οι Ονούσσες, η Πάτμος, η Σαμοθράκη, η Σάμος, η Σύμη, ο Τήλος, οι Φούρνοι, η Χάλκη, η Χίος και τα Ψαρά. Επιπλέον, η ρύθμιση επεκτείνεται και σε πλειάδα νησίδων.

Με σχετική εγκύκλιο, ο διοικητής της ΑΑΔΕ παρέχει διευκρινίσεις για την πρακτική εφαρμογή της μείωσης ΦΠΑ, εστιάζοντας στις πωλήσεις αγαθών που πραγματοποιούνται από τα νησιά αυτά. Για να εφαρμοστούν οι μειωμένοι συντελεστές, τα αγαθά πρέπει να βρίσκονται στα συγκεκριμένα νησιά κατά τον χρόνο που γεννάται η φορολογική υποχρέωση, ενώ η παράδοση πρέπει να γίνεται από επιχείρηση με επαγγελματική εγκατάσταση στα νησιά, ανεξάρτητα από τον τόπο προορισμού ή την έδρα του αγοραστή.

Αντίστοιχα, για παραδόσεις αγαθών από τη λοιπή Ελλάδα προς τα νησιά με μειωμένο ΦΠΑ, η μείωση θα εφαρμόζεται εφόσον ο αγοραστής είναι υποκείμενος στο φόρο με μόνιμη εγκατάσταση στα νησιά, διατηρεί υποκατάστημα εκεί, ή είναι μη υποκείμενο νομικό πρόσωπο (π.χ. δημόσια υπηρεσία). Ο πωλητής φέρει την ευθύνη να αποδεικνύει τον προορισμό των αγαθών και την εγκατάσταση του αγοραστή στα νησιά.

Όσον αφορά τις παροχές υπηρεσιών, αυτές υπάγονται στους μειωμένους συντελεστές μόνο εφόσον εκτελούνται «υλικά» στα νησιά που ισχύουν οι μειώσεις. Εάν ο πάροχος δεν είναι εγκατεστημένος στο νησί, ή εάν η υπηρεσία δεν εκτελείται υλικά εκεί, ο μειωμένος συντελεστής δεν εφαρμόζεται, εκτός αν υπάρχει εργοτάξιο για τεχνικά έργα.

Στις εισαγωγές αγαθών στα νησιά αυτά, οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ εφαρμόζονται εφόσον ο εισαγωγέας (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) είναι εγκατεστημένος ή έχει την κατοικία του στα εν λόγω νησιά. Για υποκείμενους στον ΦΠΑ, απαιτείται η επιβεβαίωση από την ΑΑΔΕ της επαγγελματικής τους εγκατάστασης, ενώ για ιδιώτες απαιτείται η προσκόμιση στοιχείων που αποδεικνύουν τη μόνιμη εγκατάστασή τους.