Η Ιστορία των 10 Μαρτύρων της Κρήτης και ο Άγιος Νήφων
Γνωρίστε το εορτολόγιο της 23ης Δεκεμβρίου, με έμφαση στους Αγίους Δέκα Μάρτυρες και στον Επίσκοπο Κωνσταντιανής, Νήφωνα.
Σήμερα, Τρίτη 23 Δεκεμβρίου, το εορτολόγιο τιμά τη μνήμη των εν Κρήτη 10 μαρτύρων, καθώς και του Οσίου Νήφωνος, επισκόπου Κωνσταντιανής. Το όνομα που γιορτάζει σήμερα είναι το Νήφων.
Οι Άγιοι Δέκα Μάρτυρες υπέστησαν μαρτύριο στην Κρήτη κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ., υπό την αυτοκρατορία του Δέκιου. Από αυτούς, οι Θεόδουλος, Σατορνίνος, Εύπορος, Γελάσιος και Ευνικιανός κατάγονταν από τη Γορτυνία της Κρήτης. Ο Ζωτικός ήταν από την Κνωσό, ο Αγαθόπους από το λιμένα Πανούρμου, ο Βασιλειάδης (ή Βασιλείδης) από την Κυδωνιά, ενώ ο Ευάρεστος και ο Μόβιος (ή Πόμπιος, ή Πόντιος) από το Ηράκλειο. Οι δέκα αυτοί άνδρες εργάζονταν με ζήλο για τη διάδοση του Ευαγγελίου στο νησί.
Η δράση τους καταγγέλθηκε στον έπαρχο Κρήτης, ο οποίος έφερε επίσης το όνομα Δέκιος. Παρατηρώντας τη νεότητά τους και το σθένος τους, ο έπαρχος επιχείρησε αρχικά να τους παρασύρει με υποσχέσεις εγκόσμιων απολαύσεων. Όταν οι προσπάθειές του απέβησαν άκαρπες, διέταξε να τους μαστιγώσουν και στη συνέχεια τους λιθοβόλησαν.
Οι γενναίοι μάρτυρες του Χριστού υπέμειναν ηρωικά τα βασανιστήρια, αντλώντας δύναμη από τα λόγια του ψαλμωδού: «Ἀνδρίζεσθε καὶ κραταιούσθω ἡ καρδία ὑμῶν, πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπὶ Κύριον», που σημαίνει να έχουν ανδρείο φρόνημα και η καρδιά τους να παραμένει δυνατή και ατρόμητη, για όσους ελπίζουν στον Κύριο. Τελικά, με διαταγή του έπαρχου, οι στρατιώτες αποκεφάλισαν τους δέκα Χριστιανούς Αγίους.