Οδηγός Ασφαλείας Τροφίμων για Γιορτές: Συμβουλές από τον ΕΦΕΤ

Η περίοδος των Χριστουγέννων και των εορτών συνδέεται άρρηκτα με γιορτινά τραπέζια, συναντήσεις με αγαπημένα πρόσωπα και αυξημένη κατανάλωση τροφίμων, όπως κρέατα, πουλερικά και γλυκά. Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΦΕΤ), σε ανακοίνωσή του, επισημαίνει ότι αυτή η αυξημένη κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερα περιστατικά τροφιμογενών νοσημάτων, αλλά και σε σημαντική σπατάλη τροφίμων. Για τον λόγο αυτό, ο ΕΦΕΤ παρέχει αναλυτικές οδηγίες και συμβουλές στους καταναλωτές, με στόχο την ασφαλή απόλαυση των γευμάτων, την προστασία από παραπλανητικές πρακτικές και τη μείωση της σπατάλης.

**Πριν την αγορά:**
Ο προγραμματισμός της λίστας αγορών είναι κλειδί για την ελαχιστοποίηση των αυθόρμητων αγορών. Επιπλέον, είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε επαρκείς τσάντες, διαχωρίζοντας τα ωμά τρόφιμα που χρειάζονται μαγείρεμα (όπως το κρέας) από τα έτοιμα προς κατανάλωση, ώστε να αποφευχθεί η διασταυρούμενη μικροβιακή επιμόλυνση.

**Κατά την προμήθεια:**
Προτιμήστε ελεγχόμενα σημεία πώλησης και αποφύγετε πλανόδιους πωλητές. Δώστε προσοχή στην υγιεινή του προσωπικού και του χώρου, καθώς και στις ενδείξεις των ετικετών, ιδιαίτερα στην ημερομηνία λήξης. Τα τρόφιμα που χρειάζονται ψύξη ή κατάψυξη πρέπει να αγοράζονται τελευταία και να τοποθετούνται άμεσα στο ψυγείο.

**Συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων:**

* **Κρέατα (βοοειδή, χοίροι, αιγοπρόβατα, πουλερικά):** Πρέπει να διατίθενται νωπά ή κατεψυγμένα, ποτέ εκτός ψύξης. Ελέγξτε τις πινακίδες για την καταγωγή και την ημερομηνία ανάλωσης. Οι συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης και ημερομηνία ανάλωσης, ενώ τα σφάγια πρέπει να έχουν σήμα καταλληλότητας από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες.
* **Κρέας θηραμάτων:** Τα ολόκληρα θηράματα πρέπει να φέρουν σήμα καταλληλότητας, ενώ τα τυποποιημένα (εισαγόμενα ή εγχώρια) σήμα αναγνώρισης και ημερομηνία ανάλωσης.
* **Αυγά:** Όλα τα αυγά πρέπει να έχουν ευδιάκριτο κωδικό παραγωγού στο κέλυφος. Οι συσκευασίες τυποποιημένων αυγών αναγράφουν επιπλέον τον κωδικό ωοσκοπικού κέντρου, την κατηγορία και την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας. Συντηρήστε τα σε σκιερό, δροσερό χώρο ή στο ψυγείο. Μην τα πλένετε, μην τα καταναλώνετε ωμά και μην χρησιμοποιείτε αυγά με ακατάλληλο κέλυφος ή εμφανή αλλοίωση.
* **Γαλακτοκομικά προϊόντα:** Τα τυριά πρέπει να συντηρούνται σε ψυγείο ή ψυχόμενη προθήκη και τα συσκευασμένα να φέρουν σήμανση αναγνώρισης και ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας. Προϊόντα με φυτικά λιπαρά πρέπει να διατίθενται σε ξεχωριστούς χώρους.

**Αποθήκευση τροφίμων:**
Τοποθετήστε τα ωμά τρόφιμα στα κάτω ράφια του ψυγείου, μέσα σε κατάλληλες θήκες, και τα έτοιμα προς κατανάλωση στα πάνω ράφια, για να αποφευχθεί η επιμόλυνση από υγρά απόψυξης. Η θερμοκρασία του ψυγείου δεν πρέπει να ξεπερνά τους 5°C.

**Χειρισμός τροφίμων:**
Πραγματοποιήστε πλήρη απόψυξη κατεψυγμένων κρεάτων στο ψυγείο, καλυμμένα και σε κατάλληλο δοχείο. Προσοχή στον χρόνο απόψυξης ανάλογα με το βάρος. Μην πλένετε τη γαλοπούλα ή άλλα κρέατα, καθώς αυτό μπορεί να διασκορπίσει βακτήρια. Τηρείτε τους χρόνους και τις θερμοκρασίες ψησίματος, προσαρμόζοντας τους ανάλογα με το βάρος (συστήνονται 45 λεπτά ανά κιλό για γαλοπούλες κάτω των 4,5 κιλών και 35-40 λεπτά για μεγαλύτερες).

**Μετά το μαγείρεμα:**
Επαναχρησιμοποιήστε τα περισσεύματα, σκεπάζοντάς τα και τοποθετώντας τα στο ψυγείο ή στην κατάψυξη εντός δύο ωρών. Χωρίστε τα σε μικρότερες μερίδες πριν την κατάψυξη. Αποφύγετε την παρατεταμένη έκθεση κρύων ψητών κρεάτων ή αλλαντικών σε θερμοκρασία δωματίου, επιστρέφοντάς τα στο ψυγείο άμεσα, ιδανικά εντός μίας ώρας. Υπάρχουν πολλές ιδέες στο διαδίκτυο για τη δημιουργία νέων γευμάτων από τα περισσεύματα.

**Τροφικές αλλεργίες:**
Πριν από κάθε γεύμα, ρωτήστε τους καλεσμένους σας για πιθανές τροφικές αλλεργίες. Σε περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης, αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναγνωρίσει 14 βασικές ουσίες που προκαλούν αλλεργίες, οι οποίες πρέπει να αναγράφονται ευκρινώς στα τρόφιμα.