“Ιθάκη”: Το αποκαλυπτικό βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα για τα παρασκήνια της διακυβέρνησης

Το νέο βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα, με τίτλο «Ιθάκη», είναι πλέον διαθέσιμο στα βιβλιοπωλεία από τη Δευτέρα, 24 Νοεμβρίου. Στις πάνω από 750 σελίδες του, ο πρώην πρωθυπουργός καταγράφει γεγονότα και παρασκηνιακές εξελίξεις από την περίοδο της διαπραγμάτευσης του 2015, απαντά σε κριτικές που έχουν διατυπωθεί εις βάρος του και παρουσιάζει έναν ευρύτερο απολογισμό της θητείας του έως τη στιγμή της παραίτησής του από την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ.

Μέσα από αναφορές σε συγκεκριμένα πρόσωπα που διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο τότε, ο κ. Τσίπρας σκιαγραφεί συμπεριφορές, αδυναμίες και προσωπικές στρατηγικές εντός του πολιτικού και κομματικού του χώρου. Το περιεχόμενο του βιβλίου έχει ήδη προκαλέσει σχόλια και αντιδράσεις, δημιουργώντας πολιτική “σκόνη” και έντονες συζητήσεις.

Στον πυρήνα του βιβλίου, ο πρώην πρωθυπουργός υπερασπίζεται τη στρατηγική της σκληρής διαπραγμάτευσης και απαντά στις κατηγορίες σχετικά με το τρίτο μνημόνιο. “Το πρόγραμμα που υπέγραψα αποτέλεσε αναμφισβήτητα έναν επώδυνο συμβιβασμό”, αναφέρει, “αλλά έθεσε τα θεμέλια για την οριστική έξοδο της πατρίδας μας από τα Μνημόνια, το 2018, την πρωτοφανή ελάφρυνση του χρέους και την επιστροφή της σε τροχιά ανάκτησης της δημοσιονομικής και θεσμικής της αυτονομίας. Οι θυσίες του λαού μας δεν πήγαν χαμένες, όπως με τα προηγούμενα προγράμματα διάσωσης.”

Περιγράφοντας τις δραματικές ώρες των διαπραγματεύσεων, ο κ. Τσίπρας τονίζει ότι η προσωπική του απόφαση για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος τον Ιούλιο του 2015 προκάλεσε έντονη αντίδραση στην Άγκελα Μέρκελ. “Η Μέρκελ μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό δεν έχασε χρόνο”, γράφει, “πήγε κατευθείαν στο ψητό: «Τι θα πεις στον ελληνικό λαό, Αλέξη; Θα τους προτείνεις να ψηφίσουν ‘ΝΑΙ’;» Δεν ήταν ώρα για υπεκφυγές. Της απάντησα καθαρά: ‘Δεν έχω το δικαίωμα να ζητήσω από τον ελληνικό λαό να εγκρίνει μια πρόταση που τη θεωρώ αδιέξοδη και άδικη. Όποια κι αν είναι η απόφασή του λαού, πάντως, θα τη σεβαστώ’. Η Μέρκελ έμεινε άφωνη.”

Ο πρώην πρωθυπουργός εκφράζει την απογοήτευσή του για την επιλογή του Γιάνη Βαρουφάκη στο υπουργείο Οικονομικών και την ενόχλησή του για τις κινήσεις του. Στο βιβλίο περιγράφεται η συζήτηση που είχαν το βράδυ του δημοψηφίσματος, όπου ο κ. Τσίπρας του ανακοίνωσε την απόφασή του για ανασχηματισμό, λέγοντάς του: “Δεν είσαι το πρόσωπο πάνω στο οποίο μπορεί να στηθεί μια στρατηγική συμφωνίας και πρέπει να κάνω ανασχηματισμό. Και σου προτείνω να πάρεις άλλο Υπουργείο”. Ο κ. Βαρουφάκης, όπως αναφέρεται, δεν ήθελε να αναλάβει άλλο υπουργείο και δήλωσε ότι θα παρέμενε εκτός, στηρίζοντας την κυβέρνηση.

Ο κ. Τσίπρας εξομολογείται επίσης τη μετάνοιά του για την πρόταση να αναλάβει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη θέση της Προέδρου της Βουλής. “Μια χαρακτηριστική περίπτωση τέτοιας αυτοκαταστροφικής αδιαλλαξίας ήταν εκείνη της Ζωής Κωνσταντοπούλου”, γράφει, “Η διαχείριση της υπήρξε μία από τις πλέον επώδυνες εμπειρίες εκείνης της περιόδου.”

Ειδικά για την καταδικαστική απόφαση 13-0 σε βάρος του Νίκου Παππά για την υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών, ο Αλέξης Τσίπρας εκτιμά εκ των υστέρων ότι “θα έπρεπε τότε να του ζητήσω να διευκολύνει, κυρίως το κόμμα αλλά και τον εαυτό του, αποσύροντας ο ίδιος την υποψηφιότητά του. Κι αυτό, γιατί είχε επιδείξει σε όλη αυτή τη διαδικασία απαράδεκτη επιπολαιότητα.” Σχετικά με το θέμα των τηλεοπτικών αδειών, σημειώνει ότι ήταν μια δύσκολη απόφαση και παραδέχεται: “το λάθος μας ήταν ότι παρασυρθήκαμε σε μια λογική μετωπικής σύγκρουσης με τους επιχειρηματίες των ΜΜΕ, από ένα αίσθημα δικαιοσύνης αλλά και οργής, για την κακοποίηση από την πλευρά κάποιων από αυτούς της ενημέρωσης και της αλήθειας.”

Σχετικά με την τραγωδία στο Μάτι, ο πρώην πρωθυπουργός μιλά για μια “προσωπική συντριβή”, επισημαίνοντας ότι “στο Κέντρο Επιχειρήσεων κανείς δεν φαινόταν να έχει ολοκληρωμένη και ξεκάθαρη εικόνα”. Αποτιμά επίσης ως έντιμη τη στάση του Πάνου Καμμένου, αναφέροντας ότι “στάθηκε με θεσμική συνέπεια απέναντί μου και στήριξε τη λειτουργία της κυβέρνησης μας χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινή συνοχή της”.

Ο Αλέξης Τσίπρας αναγνωρίζει την ύπαρξη εσωκομματικής αντιπολίτευσης, με εκπροσώπηση από το ρεύμα της “Ομπρέλας”, μετά την ήττα του 2019. “Δεν έδειξα τότε μέσα στο κόμμα την ίδια αποφασιστικότητα που έδειξα στην αναμέτρηση με τους δανειστές”, παραδέχεται, “Αν είχα επιμείνει έστω στην απόφαση για τη διεξαγωγή του Συνεδρίου το φθινόπωρο του 2019, πολλά πράγματα μπορεί να ήταν αλλιώς”. Επισημαίνει επίσης τη σταθερή αμφισβήτηση προς τις επιλογές και το πρόσωπό του μέχρι τις εκλογές του 2023, επικρίνοντας τη στάση του Παύλου Πολάκη που απαίτησε να στελεχωθεί το ψηφοδέλτιο Χανίων από φιλικά του πρόσωπα.

Αποκαλύπτει πως μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου πρότεινε στην Έφη Αχτσιόγλου να αναλάβει την ηγεσία του προεκλογικού αγώνα για τις εκλογές του Ιουνίου, πρόταση που εκείνη απέρριψε. “Απογοητεύτηκα”, γράφει, “Ήταν μια μεγάλη ευκαιρία για το κόμμα, αλλά και για την ίδια”. Στη συνέχεια, μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, πρότεινε στον Αλέξη Χαρίτση να αναλάβει την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, πρόταση που ο κ. Χαρίτσης απέρριψε, δηλώνοντας ότι δεν αισθάνεται έτοιμος και ζητώντας από τον κ. Τσίπρα να μην παραιτηθεί.

Λίγες μέρες μετά, αφού ενημέρωσε την Πολιτική Γραμματεία, ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε στο Ζάππειο την παραίτησή του από πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, δηλώνοντας: “Το κόμμα που τόσο είχαν αγαπήσει, θα έπρεπε να βρει μόνο του τον βηματισμό του, στο νέο του κύκλο”.

Στον επίλογο της «Ιθάκης», ο Αλέξης Τσίπρας παρουσιάζει την πρότασή του για την Ελλάδα του αύριο, κάνοντας λόγο για ένα ολιστικό σχέδιο αναγέννησης με ορίζοντα το 2030.