Ελλάδα: Η δημογραφική κρίση απειλεί το ΑΕΠ και την αγορά εργασίας
Ο ΟΟΣΑ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη μείωση του παραγωγικού πληθυσμού και την έλλειψη προσωπικού, προτείνοντας στοχευμένες λύσεις.
Ο επικεφαλής του Κέντρου Κρήτης του ΟΟΣΑ για τη Δυναμική των Πληθυσμών, Άρης Αλεξόπουλος, εξέπεμψε σαφείς προειδοποιήσεις σχετικά με τις σοβαρές δημογραφικές και εργασιακές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, η χώρα βιώνει ένα σύνθετο δημογραφικό φαινόμενο: “γεννάμε λιγότερο, ζούμε περισσότερο και μετακινούμαστε περισσότερο”, μια πραγματικότητα που ήδη επιδρά καταλυτικά στην αγορά εργασίας.
Η πρόβλεψη για μείωση του παραγωγικού πληθυσμού είναι ανησυχητική. Ο κ. Αλεξόπουλος υπογράμμισε ότι ο πληθυσμός ηλικίας 15 έως 64 ετών αναμένεται να μειωθεί κατά περίπου 2 εκατομμύρια άτομα έως το 2050. “Σήμερα είμαστε στα 6,6 εκατομμύρια. Το 2050 θα είμαστε 30% λιγότεροι”, δήλωσε, τονίζοντας τις αναπόφευκτες οικονομικές επιπτώσεις. Χωρίς την ενίσχυση της παραγωγικότητας και του εργατικού δυναμικού, η χώρα κινδυνεύει να δει το ΑΕΠ της να μειώνεται κατά 15%.
Η έλλειψη προσωπικού αποτελεί ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα. Όπως ανέφερε ο κ. Αλεξόπουλος, το 75% των επιχειρήσεων δυσκολεύεται να βρει εργαζομένους. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά, καθώς “ενώ πριν την πανδημία είχαμε έναν άνεργο για μια κενή θέση, σήμερα έχουμε έναν άνεργο για δέκα κενές θέσεις”. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η έλλειψη ελκυστικότητας των διαθέσιμων θέσεων ή η αντιστοιχία των προσόντων και δεξιοτήτων των ανέργων με τις απαιτήσεις της αγοράς. Ειδικότητες όπως υδραυλικοί, μηχανικοί αυτοκινήτων και χειριστές κλαρκ παρουσιάζουν σοβαρό έλλειμμα.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στα φαινόμενα “έμφυλου και ηλικιακού ρατσισμού” στις προσλήψεις. Η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας παραμένει χαμηλή, με ποσοστό ανεργίας 12% έναντι 6% στους άνδρες, και μόλις 1,8 εκατομμύριο γυναίκες εργάζονται από τα συνολικά 3 εκατομμύρια. Παράλληλα, ένας μεγάλος αριθμός πολιτών ηλικίας 55–64 ετών, συγκεκριμένα 700.000 από τους 1,5 εκατομμύρια, παραμένει εκτός αγοράς εργασίας, υποδεικνύοντας ηλικιακό ρατσισμό.
Ως άμεση απάντηση στις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, ο κ. Αλεξόπουλος πρότεινε τη στοχευμένη προσέλκυση εργαζομένων από το εξωτερικό, με σωστή οργάνωση. Οι προτάσεις του περιλαμβάνουν αναζήτηση εργαζομένων στις χώρες προέλευσης, παροχή μαθημάτων γλώσσας και επαγγελματικής εκπαίδευσης πριν την άφιξη, καθώς και προγράμματα μακρόχρονης παραμονής. Ως παράδειγμα, ανέφερε τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για 5.000 εργαζόμενους, τονίζοντας την ανάγκη για περισσότερες και πιο σταθερές συμφωνίες.
Κλείνοντας, ο κ. Αλεξόπουλος προειδοποίησε ότι ο διεθνής ανταγωνισμός στο μέλλον θα επικεντρώνεται στο ανθρώπινο δυναμικό, καθώς οι χώρες θα μάχονται για την προσέλκυση εργαζομένων.