Ο θησαυρός των παροχών: Πώς το 2025 γέμισε τα ταμεία νοικοκυριών και επιχειρήσεων

Το 2025 υπήρξε μια ιδιαίτερα ξεχωριστή χρονιά, προσφέροντας πληθώρα παροχών, σε αντίθεση με προηγούμενες περιόδους, ακόμη και πριν την εποχή των μνημονίων. Μόνο η αύξηση των φόρων στα τουριστικά καταλύματα, όπως το τέλος ανθεκτικότητας, το Airbnb και το τέλος κρουαζιέρας, εμπόδισε το 2025 να μείνει στην Ιστορία ως έτος χωρίς καμία νέα φορολογική επιβάρυνση.

Φέτος, ο κρατικός προϋπολογισμός διοχέτευσε πάνω από 2 δισ. ευρώ σε άμεσες ή έμμεσες αυξήσεις εισοδημάτων για εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αυτό επιτεύχθηκε μέσω 30 μόνιμων νέων παροχών και μειώσεων φόρων, οι οποίες θα έχουν συνεχή ισχύ από εδώ και στο εξής.

Για να χρηματοδοτηθούν αυτές οι ελαφρύνσεις και παροχές, το δημόσιο κατάφερε να εξοικονομήσει έσοδα, κυρίως μέσω της αποτελεσματικής καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για εξοικονόμηση 2,5-2,7 δισ. ευρώ για το τρέχον έτος. Επιπλέον, αλλαγές στη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων συνέβαλαν με περίπου 19 εκατ. ευρώ.

Οι παρεμβάσεις αυτές υλοποιήθηκαν σταδιακά από τις αρχές του έτους, εκτείνονται σε όλη τη διάρκειά του και κατανέμονται σε τρία κύρια «κύματα»:
1. **Μέτρα που ίσχυσαν από 1.1.2025:** Αυτά ενσωματώθηκαν εξαρχής στον τρέχοντα Προϋπολογισμό που ψηφίστηκε στα τέλη του 2024.
2. **Επιπλέον μέτρα στήριξης:** Εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια του έτους, παρόλο που δεν προβλέπονταν στον αρχικό Προϋπολογισμό. Ανακοινώθηκαν πριν το Πάσχα, μετά τη διαπίστωση υπερπλεονάσματος από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (με αρχική εκτίμηση οφέλους 2,1 δισ. ευρώ για το 2024).
3. **Νέες παρεμβάσεις:** Ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ 2025.

Αναλυτικότερα, οι 30 παροχές για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που υλοποιήθηκαν σταδιακά το 2025 περιλαμβάνουν:

**Α. 15 παρεμβάσεις ενσωματωμένες στον προϋπολογισμό 2025:**
Αυτές περιλαμβάνουν μέτρα που εξαγγέλθηκαν νωρίτερα εντός του 2024, αλλά η επίδρασή τους έγινε εμφανής από το 2025:
* **Οριζόντια αύξηση μισθών στο δημόσιο:** Στόχος η μη υστέρηση του εισαγωγικού μισθού έναντι του κατώτατου του ιδιωτικού τομέα, με κλιμακωτές αυξήσεις και νέες μισθολογικές κλίμακες. Το όφελος για το 2025 ανέρχεται σε 215 εκατ. ευρώ για όλους τους δημοσίους υπαλλήλους. Το μέτρο, που εφαρμόζεται μόνιμα, θα οδηγήσει σε επιπλέον 357 εκατ. ευρώ το 2026 και 310 εκατ. ευρώ το 2027. Συνολικά, οι μισθοί στο δημόσιο θα έχουν αυξηθεί κατά 882 εκατ. ευρώ έως το 2027 σε σχέση με το 2024, φτάνοντας τα 1,67 δισ. ευρώ επιπλέον για τους εργαζόμενους στο δημόσιο κατά την τριετία 2025-2027.
* **Μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 μονάδα το 2025:** Προσφέρει ετήσιο όφελος 448 εκατ. ευρώ, μοιρασμένο σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις.
* **Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος:** Από το 2025 για συγκεκριμένες κατηγορίες, με συνέχιση της μείωσης κατά 50% για το 2024. Το όφελος για το 2025 είναι 125 εκατ. ευρώ, με αύξηση σε 144-150 εκατ. ευρώ από το 2026-2027.
* **Μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 20%:** Για κατοικίες που ασφαλίζονται έναντι φυσικών καταστροφών, με φορολογητέα αξία έως 500.000 ευρώ. Το όφελος για τους ιδιοκτήτες το 2025 είναι 21 εκατ. ευρώ, με πρόβλεψη αύξησης σε 41-45 εκατ. το 2026-2027.
* **Αναμόρφωση του κινήτρου επίτευξης στόχων στο Δημόσιο:** Προσφέρει όφελος 20 εκατ. ευρώ το 2025 και 40 εκατ. ετησίως από το 2026.
* **Αναμόρφωση του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας των ΟΤΑ:** 37 εκατ. ευρώ.
* **Απαλλαγή από φόρο εισοδήματος:** Για κενά ακίνητα ή σε βραχυχρόνια μίσθωση, με δυνατότητα μετατροπής σε μακροχρόνια. Το όφελος για το 2025 είναι 10 εκατ. ευρώ, με επέκταση το 2026 σε 19 εκατ. ευρώ.
* **Αύξηση κατά 20% της αποζημίωσης νυχτερινής απασχόλησης των ενστόλων:** Από τον Ιανουάριο 2025, με όφελος 25 εκατ. ευρώ.
* **Αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος:** Για περιφερειακά Πανεπιστήμια (από 1.500 σε 2.000 ευρώ ετησίως, και 2.500 ευρώ σε περίπτωση συγκατοίκησης), με όφελος 15 εκατ. ευρώ το 2025.
* **Αύξηση των αποδοχών των σπουδαστών στρατιωτικών σχολών:** Ετήσιο όφελος 14 εκατ. ευρώ.
* **Κατάργηση τέλους σταθερής τηλεφωνίας (5%):** Για συνδέσεις οπτικής ίνας (≥100 mbps), με ετήσιο όφελος 24 εκατ. ευρώ από το 2025.
* **Απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρου (15%):** Για συμβόλαια υγείας παιδιών έως 18 ετών, με ετήσιο όφελος 17 εκατ. ευρώ.
* **Κίνητρο (φοροαπαλλαγή) για οικειοθελείς παροχές επιχειρήσεων σε νέους γονείς υπαλλήλους:** 6 εκατ. ευρώ.
* **Κατάργηση χαρτοσήμου και μείωση ψηφιακού τέλους:** Σε διάφορες συναλλαγές (οικοδομικές άδειες, χρησιδάνεια, γάμους, ασφαλιστήρια συμβόλαια κ.λπ.), με όφελος 32 εκατ. ευρώ.
* **Κίνητρα σε επιχειρήσεις για καινοτομία, συγχωνεύσεις και εξαγορές:** 41 εκατ. ετησίως.

**Β. 2 παρεμβάσεις «εκτός Προϋπολογισμού» θεσμοθετημένες στα μέσα της χρονιάς:**
* **Επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως:** Ετήσιο όφελος 230 εκατ. ευρώ για σχεδόν 1 εκατομμύριο ενοικιαστές, από τον Νοέμβριο του 2025 και εφεξής.
* **Κοινωνική ενίσχυση 250 ευρώ:** Από τον Νοέμβριο του 2025 και κάθε Νοέμβριο, σε συνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία, με ετήσιο όφελος 360 εκατ. ευρώ.

**Γ. 13 νέες παρεμβάσεις της ΔΕΘ 2025:**
Μέτρα που εξαγγέλθηκαν τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ, με κύριο δημοσιονομικό αποτύπωμα από το 2026, αλλά με ορατότητα και πριν το τέλος του 2025:
* **Νέες κλίμακες φορολογίας εισοδήματος:** Εστίαση σε οικογένειες με παιδιά, νέους και τη μεσαία τάξη. Αν και τυπικά ισχύουν από 1.1.2026, μισθωτοί στο Δημόσιο έλαβαν προπληρωμή του μισθού Ιανουαρίου με αύξηση έως 80 ή 150 ευρώ καθαρά, λόγω μείωσης κρατήσεων, ανάλογα με την ηλικία ή τον αριθμό των τέκνων.
* **Συντάξεις:**
* Μη συμψηφισμός του 50% της ετήσιας αύξησης των συντάξεων με την προσωπική διαφορά συνταξιούχων το 2026 (με προοπτική κατάργησης του συμψηφισμού από το 2027).
* Αναπροσαρμογή κρατήσεων Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Πάνω από μισό εκατομμύριο συνταξιούχοι, που δεν έλαβαν ετήσια αύξηση για 15 χρόνια λόγω προσωπικής διαφοράς, την έλαβαν για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο. Το άμεσο όφελος εντός του 2025 ήταν 7 εκατ. ευρώ, με πολλαπλάσιο όφελος για το 2026 και επόμενα, πέραν της μείωσης κρατήσεων στις προπληρωμές των συντάξεων Ιανουαρίου λόγω μείωσης φορολογικών συντελεστών από 1.1.2026.
* **Αλλαγές στο μισθολόγιο των Ενόπλων Δυνάμεων:** Ισχύουν αναδρομικά από τον Οκτώβριο του 2025, με όφελος 55 εκατ. ευρώ για το 2025 (θα δοθεί αναδρομικά μετά την ψήφιση του νέου μισθολογίου) και επιπλέον 162 εκατ. ευρώ για το 2026.
* **Αναμόρφωση μισθολογίου Σωμάτων Ασφαλείας:** 35 εκατ. ευρώ εντός του 2025 και 127 εκατ. ευρώ ετησίως από το 2026.
* **Επίδομα επικινδυνότητας ενστόλων:** 100 ευρώ μηνιαίως από τον Ιούνιο 2025, με κόστος 111 εκατ. ευρώ το 2025 και 222 εκατ. ευρώ από το 2026.
* **Επίδομα σωφρονιστικών υπαλλήλων:** 3 εκατ. ευρώ το 2026 και 6 εκατ. ευρώ ετησίως από το 2026.
* **Ειδικές αυξήσεις στο δημόσιο:** Μη συμψηφισμός προσωπικής διαφοράς δημοσίων υπαλλήλων (12 εκατ. ευρώ το 2025, αύξηση σε 17 εκατ. το 2026 και 22 εκατ. το 2027), επίδομα βιβλιοθήκης για μέλη ΔΕΠ και ερευνητικό προσωπικό (3 εκατ. το 2025, 6 εκατ. ετησίως από το 2026), αύξηση σε πτυχιούχους πενταετούς κύκλου σπουδών κ.ά.
* **Επέκταση του μέτρου της αύξησης του ορίου φαρμακευτικής δαπάνης:** 100 εκατ. ετησίως για φάρμακα από το 2025.
* **Αύξηση του ορίου υγειονομικής δαπάνης:** Διαγνωστικών και ιδιωτικών κλινικών, 35 εκατ. ευρώ για εξετάσεις από το 2025.
* **Χορήγηση φαρμάκων υψηλού κόστους από τον ΕΟΠΥΥ μέσω ιδιωτικών φαρμακείων:** 12 εκατ. ευρώ ετησίως.
* **Επέκταση απαλλαγής από τη φαρμακευτική δαπάνη:** Στους χαμηλοσυνταξιούχους, 23 εκατ. ευρώ από το 2025.
* **Κατάργηση ηλικιακών περιορισμών για τη χορήγηση του επιδόματος κώφωσης – βαρηκοΐας:** Όφελος 4 εκατ. ευρώ ετησίως.
* **Παράταση ισχύος μείωσης φόρου εισοδήματος:** Για δαπάνες αναβάθμισης κτηρίων (2025-2026, όφελος 5 εκατ. ετησίως) και επέκταση απαλλαγής ΦΠΑ σε νέα κτήρια (18 εκατ. ετησίως για το 2026).

Με αυτά τα τριάντα μέτρα του 2025, καθώς και την αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 500 εκατ. ευρώ από το πλεόνασμα του 2024, συνολικά πάνω από 2,5 δισ. ευρώ επέστρεψαν στην αγορά και την κοινωνία. Αυτά περιλαμβάνουν αυξήσεις μισθών, μειώσεις φόρων, στοχευμένες παροχές, καθώς και έργα ανθεκτικότητας, υποδομών και πολιτικής προστασίας. Αποτελούν την αφετηρία για νέα μέτρα και παροχές ύψους 1,7 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν ήδη ενσωματωθεί στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2026.