Οδηγός για το Φορολογικό Μητρώο: Απλοποιημένες διαδικασίες μέσω της ΑΑΔΕ

Το φορολογικό Μητρώο αποτελεί πλέον την απαραίτητη αφετηρία για κάθε συναλλαγή με την εφορία, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα φορολογούμενων, από ιδιώτες που χρειάζονται μια απλή βεβαίωση έως επαγγελματίες και επιχειρήσεις που ξεκινούν ή τροποποιούν τη δραστηριότητά τους. Με τα επικαιροποιημένα έντυπα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η πλειονότητα των διαδικασιών διεκπεραιώνεται ψηφιακά, εξαλείφοντας την ανάγκη επίσκεψης σε ΔΟΥ, εφόσον επιλεγεί σωστά το κατάλληλο έντυπο και συμπληρωθούν μόνο οι απαιτούμενες πληροφορίες.

Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση-οδηγό της ΑΑΔΕ, το Μητρώο πλέον οργανώνεται με ενιαίο τρόπο, διαχωρίζοντας σαφώς τις διάφορες περιπτώσεις, με σκοπό την ταχεία ολοκλήρωση των υποθέσεων, την αποφυγή επανυποβολών και την εξάλειψη των περιττών αλληλογραφιών. Ο οδηγός προβλέπει επίσης, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, τη δυνατότητα απόδοσης ή επικαιροποίησης στοιχείων από τη φορολογική διοίκηση αυτεπαγγέλτως, όταν τα στοιχεία είναι ήδη διαθέσιμα και διασταυρωμένα, περιορίζοντας περαιτέρω την ανάγκη παρέμβασης του φορολογούμενου.

Το έντυπο Α110, γνωστό ως «Αίτηση Μητρώου», αποτελεί το βασικό εργαλείο για την επανεκτύπωση βεβαίωσης Μητρώου ή για άλλα απλά αιτήματα, τόσο από φυσικά όσο και από νομικά πρόσωπα. Η υποβολή του γίνεται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας «Τα Αιτήματά μου» στο myaade.gov.gr, χωρίς να απαιτείται εκτύπωση ή φυσική υπογραφή. Η κατάθεση σε έντυπη μορφή προβλέπεται μόνο ως εξαίρεση, όταν η ψηφιακή διαδικασία δεν είναι εφικτή.

Αντίστοιχα, το έντυπο Δ210 απευθύνεται σε φυσικά πρόσωπα και καλύπτει δύο κύριες ανάγκες: την απόδοση νέου ΑΦΜ και τη μεταβολή ατομικών στοιχείων για όσους ήδη διαθέτουν ΑΦΜ. Η συμπλήρωση των γενικών πληροφοριών και των βασικών προσωπικών στοιχείων είναι υποχρεωτική, ενώ στη συνέχεια δηλώνονται αποκλειστικά τα στοιχεία που έχουν υποστεί μεταβολή, αποφεύγοντας την επανάληψη πεδίων που παραμένουν αμετάβλητα. Η λογική πίσω από τον οδηγό είναι η στοχευμένη καταχώριση κάθε μεταβολής, ώστε να αποφεύγεται η υπερβολική συμπλήρωση πληροφοριών και να επιταχύνεται ο έλεγχος από τη ΔΟΥ.

Ο οδηγός ορίζει επίσης ότι τα στοιχεία ταυτοποίησης δηλώνονται υποχρεωτικά όπως ακριβώς αναγράφονται στο επίσημο έγγραφο, με δυνατότητα επιλογής του τύπου της ταυτότητας ή του διαβατηρίου από προκαθορισμένο κατάλογο, και με την καταχώριση του αριθμού, της ημερομηνίας έκδοσης και λήξης όπου απαιτείται.

Για τους υπηκόους τρίτων χωρών, η δήλωση του είδους της άδειας διαμονής, του αριθμού της και της ημερομηνίας ισχύος της είναι υποχρεωτική. Η οικογενειακή κατάσταση καταχωρίζεται με χρήση συγκεκριμένων τιμών και, όπου κρίνεται απαραίτητο, συνοδεύεται από τη δήλωση συνδεδεμένου ΑΦΜ, όπως του συζύγου ή του μέρους συμφώνου συμβίωσης. Η ιδιότητα του φορολογούμενου δηλώνεται επίσης από έναν προκαθορισμένο πίνακα, με υποχρεωτική αναφορά εκπροσώπου ή σχετιζόμενου ΑΦΜ σε περιπτώσεις ανηλίκων, φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής, δικαστικής συμπαράστασης ή κληρονομικών υποθέσεων.

Οι σχέσεις με άλλα ΑΦΜ καταχωρίζονται με σαφή προσδιορισμό του είδους της σχέσης και της ημερομηνίας έναρξης ή λήξης, εξασφαλίζοντας ότι κάθε μεταβολή αποτυπώνεται χρονικά και ότι δεν παραμένουν ενεργές σχέσεις που δεν ισχύουν πλέον.

Το έντυπο Δ211 είναι το πιο περιεκτικό και αφορά την εγγραφή, την έναρξη, τη μεταβολή ή τη διακοπή επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αυτό το έντυπο χρησιμοποιείται από ατομικές επιχειρήσεις, εταιρείες κάθε μορφής, καθώς και από επιχειρήσεις υπό ίδρυση. Σε αυτό δηλώνονται στοιχεία όπως η μορφή και η έδρα της επιχείρησης, οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας (ΚΑΔ), το καθεστώς ΦΠΑ, ο τρόπος τήρησης βιβλίων, οι εκπρόσωποι, τα μέλη και τυχόν εγκαταστάσεις στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Η δομή του εντύπου επιτρέπει σε κάθε επιχείρηση να συμπληρώνει μόνο τις ενότητες που σχετίζονται με την πραγματική της δραστηριότητα.

Επιπλέον, καθορίζεται ότι οι ΚΑΔ δηλώνονται με σαφή διάκριση κύριας και δευτερευουσών δραστηριοτήτων, με την καταχώριση της ημερομηνίας έναρξης ή μεταβολής. Σχετικά με το καθεστώς ΦΠΑ, επιλέγεται υποχρεωτικά η υπαγωγή ή η απαλλαγή με βάση το πραγματικό καθεστώς της δραστηριότητας. Ομοίως, για την έδρα και τις εγκαταστάσεις, δηλώνονται συγκεκριμένα στοιχεία ιδιοκτησίας ή μίσθωσης, καθώς και ο τρόπος άσκησης της δραστηριότητας, ώστε το Μητρώο να αντικατοπτρίζει με ακρίβεια την τρέχουσα εικόνα της επιχείρησης.

Συνοπτικά, το Α110 καλύπτει τις απλές αιτήσεις και τις βεβαιώσεις. Το Δ210 αφορά την απόδοση και την επικαιροποίηση του ΑΦΜ και των προσωπικών στοιχείων, ενώ το Δ211 επικεντρώνεται σε κάθε κίνηση που σχετίζεται με επιχειρηματική δραστηριότητα. Όταν ο φορολογούμενος επιλέγει σωστά το έντυπο και ακολουθεί τις οδηγίες της ΑΑΔΕ, οι περισσότερες υποθέσεις Μητρώου ολοκληρώνονται πλέον ψηφιακά, με μεγάλη ταχύτητα και χωρίς την ανάγκη φυσικής παρουσίας στις εφορίες.