Επίκαιρη ρύθμιση για δάνεια σε ελβετικό φράγκο κατατίθεται στη Βουλή

Πιθανότατα την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή η νομοθετική ρύθμιση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, όπως αποκάλυψε η στήλη Dark room και το newmoney.gr. Η ρύθμιση, την οποία προανήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ψήφιση του Προϋπολογισμού του 2026, στοχεύει στην αντιμετώπιση ενός χρόνιου προβλήματος που απασχολεί χιλιάδες ελληνικές οικογένειες για δύο δεκαετίες.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η ρύθμιση δεν επιβάλλει λύσεις, αλλά προσφέρει επιλογές στους δανειολήπτες, σεβόμενη πλήρως την ελευθερία τους και διασφαλίζοντας τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος χωρίς επιβάρυνση του Δημοσίου. Οι κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι κανείς δεν υποχρεούται να αλλάξει το δάνειό του. Εάν κάποιος πιστεύει ότι η ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου θα ανατραπεί στο μέλλον εις βάρος του φράγκου, μπορεί να διατηρήσει το δάνειό του σε ελβετικό φράγκο, επωφελούμενος από τα χαμηλά επιτόκια, αναλαμβάνοντας όμως τον συναλλαγματικό κίνδυνο.

Για όλους τους υπόλοιπους, ο νόμος παρέχει δύο εναλλακτικές και δεσμευτικές επιλογές, τις οποίες οι τράπεζες υποχρεούνται να αποδεχθούν:

1. **Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης:** Η πρώτη επιλογή απευθύνεται σε μη ενήμερους οφειλέτες και βασίζεται στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών (ν. 4738/2020). Η λύση που θα προκύπτει από τον αλγόριθμο του μηχανισμού θα δεσμεύει υποχρεωτικά τους πιστωτές. Πρόκειται για μια ειδική ευνοϊκή πρόβλεψη για δάνεια σε ελβετικό φράγκο, σε αντίθεση με τα δάνεια σε ευρώ, όπου οι πιστωτές συχνά απορρίπτουν ρυθμίσεις με «κούρεμα» και δόσεις. Με την έγκριση της αίτησης, η συνολική οφειλή θα μετατρέπεται σε ευρώ με την τρέχουσα ισοτιμία αναφοράς της ΕΚΤ, ακολουθώντας τους επιτοκιακούς και λοιπούς όρους του εξωδικαστικού. Η διαδικασία θα είναι ηλεκτρονική.

2. **Άμεση μετατροπή με προνομιακούς όρους:** Για τους ενήμερους δανειολήπτες ή όσους εξυπηρετούν ήδη μια ρύθμιση, προβλέπεται η δυνατότητα μετατροπής του δανείου σε ευρώ με σημαντική βελτίωση στην τρέχουσα ισοτιμία. Αυτό σημαίνει άμεση μείωση του οφειλόμενου κεφαλαίου. Η ελάφρυνση θα είναι κλιμακωτή, από 15% έως 50%, ανάλογα με την οικονομική και κοινωνική κατάσταση του οφειλέτη, δίνοντας έμφαση στους οικονομικά ασθενέστερους. Θα ισχύουν τέσσερις κλίμακες για διαφορετικές κατηγορίες δανειοληπτών, με τη μέγιστη ελάφρυνση (50%) να αφορά νοικοκυριά με συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, και σταθερό επιτόκιο 2,30%. Άλλες κλίμακες προβλέπουν ελάφρυνση 30%, 20% και 15% με αντίστοιχα σταθερά επιτόκια. Επιπλέον, θα υπάρχει δυνατότητα επιμήκυνσης της διάρκειας αποπληρωμής έως πέντε έτη για περαιτέρω μείωση της μηνιαίας δόσης.

Σημειώνεται ότι για δανειολήπτες που έχουν ήδη λάβει ρύθμιση με «κούρεμα», η νέα ρύθμιση δεν θα λειτουργεί αθροιστικά. Η προϋπόθεση εφαρμογής της ρύθμισης είναι η τήρησή της για όλη τη διάρκεια της αποπληρωμής, καθώς σε περίπτωση αθέτησης, η ρύθμιση παύει να ισχύει και η οφειλή γίνεται άμεσα απαιτητή.

Στην Ελλάδα, είχαν χορηγηθεί περίπου 57.000 δάνεια σε ελβετικό φράγκο, συνολικής αξίας 14,1 δισ. CHF. Σήμερα, στο τραπεζικό σύστημα παραμένουν 20.625 δάνεια με υπόλοιπο 2,5 δισ. CHF, ενώ 17.442 δάνεια ύψους 3 δισ. CHF διαχειρίζονται servicers, κυρίως μετά από τιτλοποιήσεις του προγράμματος «Ηρακλής». Η ρύθμιση αφορά πρακτικά περίπου 40.000 δάνεια.

Με τη μετατροπή σε ευρώ, μειώνεται το κεφάλαιο και η δόση, ενώ εξασφαλίζεται χαμηλό σταθερό επιτόκιο. Η ρύθμιση ευνοεί κυρίως όσους έχουν αποπληρώσει μικρό μέρος του δανείου τους.

Το κόστος της ρύθμισης υπολογίζεται σε περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ και αναλαμβάνεται αποκλειστικά από τις τράπεζες, χωρίς επιβάρυνση για το Δημόσιο. Η παρέμβαση είναι δημοσιονομικά ασφαλής, καθώς η μετατροπή σε ευρώ εξαλείφει τον συναλλαγματικό κίνδυνο και σταθεροποιεί τις ταμειακές ροές.

Οι ρυθμίσεις έρχονται να δώσουν λύση σε ένα ζήτημα που, ενώ είναι νομικά λυμένο από τα δικαστήρια, παραμένει κοινωνικά «ανοιχτό». Η εγκυρότητα των δανείων έχει κριθεί επανειλημμένα από τον Άρειο Πάγο, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Το πρόβλημα των δανείων σε ελβετικό φράγκο, που χορηγήθηκαν κυρίως την περίοδο 2005-2009, οξύνθηκε με τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση και την ανατίμηση του ελβετικού φράγκου, με αποτέλεσμα χιλιάδες δανειολήπτες να βρεθούν να οφείλουν περισσότερα σε ευρώ από όσα αρχικά δανείστηκαν.

Η ελληνική ρύθμιση διαφοροποιείται από παρεμβάσεις άλλων χωρών, όπως η Ουγγαρία, η Κροατία, η Ρουμανία, η Σλοβενία και η Πολωνία, επιλέγοντας μια ισορροπημένη προσέγγιση με κοινωνικά κριτήρια, σεβόμενη τη νομολογία και διασφαλίζοντας τη δημοσιονομική σταθερότητα.