Ευρωπαϊκή Στεγαστική Κρίση: Η ΕΕ Ετοιμάζει Πακέτο Μέτρων για Προσιτή Στέγη

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή στεγαστική κρίση, με τις τιμές των κατοικιών να εκτοξεύονται από τη Λισαβόνα έως το Ταλίν και την Αθήνα. Αντιμέτωπη με αυτή την πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να εγκρίνει το πρώτο της σχέδιο για οικονομικά προσιτή στέγη, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα που πλήττει εκατομμύρια πολίτες. Ο Ευρωπαίος επίτροπος Στέγασης, Νταν Γιόργκενσεν, δήλωσε στο Politico: «Πρόκειται για μια πραγματική κρίση και δεν αρκεί απλώς να μιλάμε για αυτήν».

Στο ίδιο μήκος κύματος, η Ελλάδα επιχειρεί να θωρακιστεί απέναντι στην αυξανόμενη πίεση στην αγορά ακινήτων. Το κυβερνητικό επιτελείο, υπό την καθοδήγηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, μελετά ένα πακέτο μέτρων που αναμένεται να ανακοινωθεί κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού. Στόχος είναι η απελευθέρωση δημόσιων πόρων για την κατασκευή νέων κατοικιών, η παρακολούθηση της αισχροκέρδειας στην αγορά ακινήτων, καθώς και η παροχή εργαλείων στις περιφερειακές και τοπικές αρχές για τον περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων, οι οποίες επιδεινώνουν την έλλειψη κατοικιών.

Το ευρωπαϊκό σχέδιο θα συνδυάζει δράσεις σε κοινοτικό επίπεδο με συστάσεις προς τα κράτη-μέλη, με σκοπό την ενδυνάμωση των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών για την επίτευξη ουσιαστικών αλλαγών, χωρίς να παραβιάζεται ο ρόλος της ΕΕ σε έναν τομέα όπου δεν έχει επίσημη αρμοδιότητα. Ο κ. Γιόργκενσεν επισήμανε ότι η αδράνεια τροφοδοτεί τη ρητορική των δεξιών λαϊκιστών, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τη δυσαρέσκεια για τις υψηλές τιμές κατοικίας, σημειώνοντας επιτυχίες σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Πορτογαλία.

Μία από τις βασικές πρωτοβουλίες αφορά την αναθεώρηση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση της κατασκευής προσιτών κατοικιών. Οι νέοι κανόνες θα επιτρέπουν τη διάθεση κονδυλίων όχι μόνο για χαμηλόμισθες οικογένειες, αλλά και για μεσαία εισοδήματα που δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στο κόστος στέγασης. Επιπλέον, θα παρέχονται εργαλεία για την αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που επιδεινώνουν την κρίση σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη, η Φλωρεντία και η Πράγα. Ο κ. Γιόργκενσεν διευκρίνισε ότι δεν τάσσεται υπέρ της πλήρους απαγόρευσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων, αλλά αναγνώρισε ότι ορισμένες περιοχές έχουν δει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις να φτάνουν το 20% των κατοικιών, μετατρέποντας το μοντέλο από πηγή εισοδήματος σε «μηχανή παραγωγής χρήματος».

Η τελική απόφαση για τη λήψη μέτρων περιορισμού των βραχυχρόνιων μισθώσεων θα παραμείνει στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές. Ένα άλλο σκέλος του πακέτου στοχεύει στην αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας, με την ΕΕ να θεωρεί ότι το στεγαστικό απόθεμα αντιμετωπίζεται ως επένδυση για κέρδος, παραβλέποντας τον ζωτικό ρόλο της στέγης ως ανθρώπινου δικαιώματος. Παρόλο που η παρακολούθηση της κερδοσκοπίας και η αποτύπωση του προβλήματος αποτελούν το πρώτο βήμα, ο κ. Γιόργκενσεν αναγνώρισε τις δυσκολίες στην εφαρμογή συγκεκριμένων παρεμβάσεων λόγω πολιτικών διαφωνιών.

Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης μια νέα στρατηγική για τις κατασκευές, με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη θέσπιση κοινών προτύπων. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην αντιμετώπιση των αναγκών των αστέγων στην Ευρώπη. Ο κ. Γιόργκενσεν τόνισε ότι το πακέτο δεν αποτελεί προσπάθεια αρπαγής εξουσιών, αλλά αναγνώριση ότι υπάρχουν τομείς όπου η ΕΕ μπορεί να συνεισφέρει. Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι οι συστάσεις δεν πρέπει να αγνοηθούν, καθώς οι πολιτικοί ηγέτες θα λογοδοτήσουν στους πολίτες τους εάν δεν δράσουν, απειλώντας την παράδοση της εξουσίας στους λαϊκιστές.