Η Ευρώπη ετοιμάζει το νέο της σχέδιο για τη στέγη: Τι αλλάζει για Airbnb, ενοίκια και κενά ακίνητα
Νέοι κανόνες για βραχυχρόνιες μισθώσεις, επιβαρύνσεις σε αχρησιμοποίητα ακίνητα και ρύθμιση ενοικίων στο προσκήνιο της ευρωπαϊκής στεγαστικής πολιτικής.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε φάση διαμόρφωσης μιας νέας, ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής, η οποία στοχεύει να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες πιέσεις στην αγορά κατοικίας. Με βάση την έκθεση του «Housing Advisory Board», η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική θα καλύπτει ολόκληρο τον κύκλο της κατοικίας, από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και τη χρηματοδότηση νέων έργων, μέχρι τον έλεγχο των αυξήσεων στα ενοίκια. Η πολιτική αυτή αναμένεται να μετατραπεί σε κοινή ευρωπαϊκή γραμμή προς τις κυβερνήσεις, επηρεάζοντας άμεσα και την Ελλάδα, η οποία αντιμετωπίζει έντονη στεγαστική κρίση.
Η νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση αποσκοπεί στον περιορισμό της κερδοσκοπίας με την κατοικία, την αύξηση της προσφοράς μόνιμων κατοικιών, τη μείωση των στρεβλώσεων στην αγορά και την επαναφορά της κατοικίας ως κοινωνικού αγαθού. Ειδικά για την Ελλάδα, όπου το πρόβλημα εκδηλώνεται με την έκρηξη του Airbnb και τις ραγδαίες αυξήσεις ενοικίων, η εφαρμογή των ευρωπαϊκών μέτρων θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ενός ενιαίου πανευρωπαϊκού μητρώου για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, επιτρέποντας στις πόλεις να θέτουν όρια στις ημέρες μίσθωσης ή να καθορίζουν ζώνες περιορισμού. Αυτό αναμένεται να επηρεάσει περιοχές όπως το Κουκάκι, το Παγκράτι, η Πλάκα, το Γκάζι και η Ανω Πόλη Θεσσαλονίκης.
Επιπλέον, προτείνεται η θέσπιση οικονομικών αντικινήτρων για τη διατήρηση κενών ακινήτων και η ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων για την ανακαίνιση και επανένταξη στην αγορά αχρησιμοποίητων κατοικιών. Η Ελλάδα, με πάνω από 700.000 κλειστές κατοικίες, εξετάζει την επέκταση της τριετούς φοροαπαλλαγής για ακίνητα που μισθώνονται μακροχρόνια.
Η έκθεση θίγει επίσης την ανάγκη παρακολούθησης και περιορισμού των μαζικών εξαγορών ακινήτων από επενδυτικά κεφάλαια (funds), τα οποία πιέζουν τις τιμές προς τα πάνω. Στην Ελλάδα, funds έχουν ήδη αποκτήσει σημαντικό αριθμό ακινήτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Όσον αφορά τα ενοίκια, προτείνεται η δυνατότητα θέσπισης ανώτατου ορίου αυξήσεων σε περιοχές υψηλής στεγαστικής πίεσης, ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία κοινωνικής ανισορροπίας και να προστατευτούν τα νοικοκυριά από υπερβολικές αυξήσεις, παρόμοιες με αυτές που εφαρμόζονται ήδη σε πόλεις όπως το Βερολίνο και το Παρίσι.
Τέλος, ζητείται από τα κράτη-μέλη να παρακολουθούν υποχρεωτικά τον δείκτη «housing cost overburden», δηλαδή το ποσοστό νοικοκυριών που δαπανούν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση, καθώς και η δημιουργία μιας ενιαίας βάσης δεδομένων για την παρακολούθηση της αγοράς ακινήτων. Η Ελλάδα ήδη προετοιμάζει το Μητρώο Αξιών Ακινήτων «ΜΙΔΑΣ», το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία σταδιακά από το 2026.