Νέος προϋπολογισμός: Υπεραπόδοση εσόδων προμηνύει νέες παροχές

Ο νέος κρατικός προϋπολογισμός για το 2026 δείχνει σημάδια επιτυχίας πριν καν ψηφιστεί, με την κυβέρνηση να εξετάζει τη διάθεση ενός νέου πακέτου παροχών ύψους 800 εκατομμυρίων έως 1 δισεκατομμυρίου ευρώ για την άνοιξη. Αυτή η αισιόδοξη πρόβλεψη βασίζεται στα εντυπωσιακά στοιχεία εσόδων του Οκτωβρίου, τα οποία ξεπέρασαν ακόμη και τις αρχικές προβλέψεις.

Η εισήγηση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκου Πιερρακάκη, προς τη Βουλή, ενσωμάτωσε τα έσοδα του εννεαμήνου Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, αλλά και εκτιμήσεις για τον Οκτώβριο του 2025. Ωστόσο, τα πραγματικά έσοδα του περασμένου Οκτωβρίου αποδείχθηκαν 67 εκατομμύρια ευρώ υψηλότερα από τις προβλέψεις.

Αυτή η υπεραπόδοση, αν και αρχικά φαντάζει μικρή, μπορεί να μεταφραστεί σε υπέρβαση εσόδων έως και 1 δισεκατομμυρίου ευρώ έως το τέλος του 2026, εάν διατηρηθούν οι ίδιοι ρυθμοί. Με αυτά τα δεδομένα, το ήδη ψηφισμένο πακέτο μέτρων ύψους 1,76 δισεκατομμυρίων ευρώ για το 2026, το οποίο τίθεται σε ισχύ την Πρωτοχρονιά, ενδέχεται να μην είναι το μοναδικό. Η μάχη κατά της φοροδιαφυγής και η πανευρωπαϊκή ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες δημιουργούν έναν “κουμπαρά” για νέες παροχές, που εκτιμάται ότι θα κυμανθούν μεταξύ 800 εκατομμυρίων και 1 δισεκατομμυρίου ευρώ.

Η διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνει υπόψη και τον ετήσιο “κόφτη” αύξησης κρατικών δαπανών και παροχών, όπως ορίζει το νέο Δημοσιονομικό Σύμφωνο. Το οικονομικό επιτελείο έχει τονίσει ότι όλα τα έσοδα μέχρι τον Σεπτέμβριο έχουν ποσοτικοποιηθεί και συμφωνηθεί με την Κομισιόν, και ότι ο δημοσιονομικός χώρος του 2026 έχει εξαντληθεί με βάση τις τρέχουσες εξαγγελίες.

Ωστόσο, υπάρχει “παράθυρο” για νέες παροχές. Όπως και πέρυσι το Πάσχα, μια νέα συνάντηση με τους τεχνοκράτες της Κομισιόν αναμένεται πριν από την ετήσια Έκθεση Αξιολόγησης του Μεσοπρόθεσμου, τον Απρίλιο. Σε αυτή την περίσταση, η ελληνική πλευρά θα παρουσιάσει δύο ισχυρά επιχειρήματα:

* **Αποτελέσματα στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής:** Η διασύνδεση POS-ταμειακών μηχανών και τα ηλεκτρονικά δελτία αποστολής αποδίδουν καρπούς, με την υπεραπόδοση να εκτιμάται ότι θα οδηγήσει το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος να ξεπεράσει το 4% του ΑΕΠ.
* **Πανευρωπαϊκή αμυντική ρήτρα:** Η δυνατότητα εξαίρεσης αμυντικών δαπανών από την οροφή δαπανών απελευθερώνει πόρους για άλλες κοινωνικές ανάγκες.

Επιπλέον, τους πρώτους τρεις μήνες του 2026, το οικονομικό επιτελείο θα έχει σαφέστερη εικόνα για την απόδοση των ψηφιακών μέτρων κατά της φοροδιαφυγής, καθώς και για τα πρώτα αποτελέσματα από την εφαρμογή νέων μέτρων, όπως το ψηφιακό τιμολόγιο.

Η αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών κατά 0,5 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2026, η οποία αναμένεται να εξαιρεθεί από τους δημοσιονομικούς στόχους, σε συνδυασμό με τα έσοδα από τη φοροδιαφυγή, αυξάνει την πιθανότητα τα ήδη δρομολογημένα μέτρα να φτάσουν ή να ξεπεράσουν τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2026.

Η υπεραπόδοση των εσόδων δεν προέρχεται από υπερφορολόγηση, αλλά από τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, δημιουργώντας προϋποθέσεις για δίκαιη αναδιανομή. Εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαιώσει ότι αυτή η υπεραπόδοση, όπως τα 67 εκατομμύρια του Οκτωβρίου, προέρχεται από διαρθρωτικά μέτρα κατά της φοροδιαφυγής και όχι από συγκυριακούς παράγοντες, ο “κουμπαράς” θα γεμίσει με 800 εκατομμύρια έως 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Αυτός ο δημοσιονομικός χώρος θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να σχεδιάσει νέες παρεμβάσεις χωρίς να διακινδυνεύσει τη δημοσιονομική ισορροπία.

Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης επεκτείνεται και πέρα από το 2026, με το Πολυετές Δημοσιονομικό Σχέδιο να φτάνει έως το 2029. Μια “προίκα” περίπου 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ κλειδώνει ήδη για τη διετία 2027-2028, κυρίως από την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών. Αυτά τα ποσά αρκούν για να προχωρήσουν μέτρα όπως η περαιτέρω μείωση ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση του Τέλους Επιτηδεύματος, μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ, ελαφρύνσεις στη φορολογία εισοδήματος από ακίνητα, ή μειώσεις στα τεκμήρια διαβίωσης.