Γιατί ο καφές έγινε τόσο ακριβός; Η αλήθεια πίσω από τις τιμές ρεκόρ
Από τις κακές σοδειές και τους δασμούς έως τις διακυμάνσεις των futures, εξετάζουμε όλους τους παράγοντες που οδηγούν σε αστρονομικές αυξήσεις στις τιμές του αγαπημένου ροφήματος.
Οι τιμές του καφέ έχουν πάρει την ανηφόρα ήδη από πέρυσι, μια τάση που επιδεινώθηκε από τις άσχημες σοδειές και, πιο πρόσφατα, από τους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ στις εισαγωγές τον περασμένο Απρίλιο. Παρόλο που οι δασμοί έχουν πλέον αρθεί, οι τιμές στα σούπερ μάρκετ και στα καφέ παραμένουν σε δυσθεώρητα ύψη, αφήνοντας τους καταναλωτές να αναρωτιούνται πώς ένας απλός καφές κατέληξε να κοστίζει τόσο πολύ.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο, ο καβουρδισμένος καφές που πωλείται στα καταστήματα είχε αυξηθεί κατά περίπου 41% σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Bureau of Labor Statistics (BLS), η τιμή του ανέβηκε από 6,47 δολάρια στα 9,14 δολάρια ανά λίβρα. Η αύξηση των σχεδόν 3 δολαρίων θεωρείται ασυνήθιστα έντονη, καθώς οι τιμές του καφέ συνήθως μεταβάλλονται κατά περίπου ένα δολάριο σε περιόδους αστάθειας, όπως επισημαίνει το CNBC.
Οι αυξήσεις αυτές δεν περιορίζονται μόνο στα καταστήματα. Στοιχεία από την Toast δείχνουν ότι η μέση τιμή ενός απλού καφέ σε εστιατόρια και καφέ αυξήθηκε από 3,46 σε 3,57 δολάρια μέσα σε ένα έτος, έως τον Οκτώβριο του 2025.
Η εκτόξευση των τιμών λιανικής αποτελεί τη μεγαλύτερη και πιο παρατεταμένη αύξηση που έχει καταγραφεί από το 1980, όταν η BLS άρχισε να παρακολουθεί αυτά τα δεδομένα.
Η αλυσίδα των προβλημάτων ξεκίνησε με τις αντίξοες καιρικές συνθήκες. Ξηρασίες και έντονες βροχοπτώσεις στη Βραζιλία και στο Βιετνάμ το 2024 περιόρισαν σημαντικά την παραγωγή, ασκώντας πίεση στην προσφορά προτού καν επιβληθούν οι δασμοί.
Ακολούθως, οι τιμές των futures εκτοξεύτηκαν. Από περίπου 2 δολάρια ανά λίβρα τον Μάιο του 2024, έφτασαν τα 4 δολάρια τον Απρίλιο του 2025, καταγράφοντας μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις των τελευταίων δεκαετιών. Καθώς οι τιμές των futures λειτουργούν ως σημείο αναφοράς για το κόστος εισαγωγής και καβουρδίσματος των κόκκων, μια τέτοια άνοδος μετακυλίεται αναπόφευκτα στον τελικό καταναλωτή.
Οι δασμοί έπαιξαν επίσης καθοριστικό ρόλο. Τον Απρίλιο, οι ΗΠΑ επέβαλαν επιπλέον 10% δασμούς σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και περίπου 20% σε ασιατικές χώρες, με τη Βραζιλία να πλήττεται ιδιαίτερα με δασμό 50%. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές του καφέ στα σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν κατά περίπου 21%.
Τον Νοέμβριο, ο Λευκός Οίκος ανακάλεσε σχεδόν όλους τους δασμούς, διατηρώντας μόνο το 40% για τη Βραζιλία. Πριν από λίγες ημέρες, ακόμη και αυτός ο δασμός καταργήθηκε, τερματίζοντας ουσιαστικά τις επιβαρύνσεις για τους περισσότερους εξαγωγείς καφέ.
Ωστόσο, οι τιμές στα ράφια τείνουν να ακολουθούν με καθυστέρηση τις διακυμάνσεις στο χονδρικό κόστος. Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να χρειαστεί χρόνος για να φανεί η επίδραση των μειώσεων. Ο Εθνικός Σύνδεσμος Καφέ των ΗΠΑ εκτιμά ότι η άρση των δασμών θα ανακουφίσει την αγορά, δηλώνοντας ότι «η σημαντική άνοδος στις τιμές συνέβη όσο ίσχυαν οι δασμοί» και ότι «η κατάργησή τους αναμένεται να μειώσει αισθητά το κόστος».