Η Ευρώπη επενδύει 6,8 τρισεκατομμύρια ευρώ στην άμυνα: Μια νέα εποχή για την οικονομία και την ασφάλεια

Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο στρατηγικής και οικονομικής μετάβασης, με την άμυνα να μεταμορφώνεται από δαπάνη σε κινητήρια δύναμη ανάπτυξης. Ο πρόσφατος οδικός χάρτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο, προβλέπει την επένδυση έως και 6,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ στον τομέα της άμυνας έως το 2035. Αυτή η πρωτοβουλία, η μεγαλύτερη που έχει αναλάβει η Ένωση σε καιρό ειρήνης, αναμένεται να διαμορφώσει τις βιομηχανικές, τεχνολογικές και οικονομικές ισορροπίες της επόμενης δεκαετίας.

Ο Επίτροπος Άμυνας, Αντριους Κουμπίλιους, τόνισε ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να βασίζεται σε αλυσίδες προμηθειών τρίτων χωρών για την ασφάλειά της. «Η επόμενη δεκαετία απαιτεί επενδύσεις τρισεκατομμυρίων ευρώ, όχι ως πολυτέλεια αλλά ως αναγκαιότητα για τη σταθερότητα της Ένωσης», δήλωσε, προσθέτοντας ότι οι αμυντικές δαπάνες των κρατών-μελών μπορούν να λειτουργήσουν ως «μοχλός οικονομικής ανάκαμψης, εφόσον κατευθυνθούν σε ευρωπαϊκές αλυσίδες παραγωγής». Η Ευρώπη, σύμφωνα με τον ίδιο, πρέπει να γίνει «παραγωγός, όχι εισαγωγέας ασφάλειας».

Στο ίδιο πνεύμα, η Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Χένα Βίρκουνεν, επισήμανε ότι η επόμενη δημοσιονομική περίοδος θα είναι η πλέον φιλόδοξη για την ΕΕ στον τομέα της άμυνας. «Πενταπλασιάζουμε τη χρηματοδότηση, απλοποιούμε τους κανόνες, επιταχύνουμε την παραγωγή», ανέφερε, υπογραμμίζοντας ότι η άμυνα αποτελεί ταυτόχρονα υπόθεση οικονομίας, βιομηχανίας και τεχνολογίας.

**Η άμυνα ως βιομηχανική και οικονομική στρατηγική**
Ο ευρωπαϊκός σχεδιασμός υπερβαίνει την απλή αύξηση δαπανών. Στοχεύει στη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς αμυντικού εξοπλισμού, στην ενίσχυση της παραγωγικής βάσης της Ευρώπης και στην αξιοποίηση αναξιοποίητων πόρων. Ενδεικτικά, περίπου 400 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης μπορούν να ανακατευθυνθούν σε αμυντικά έργα, επιταχύνοντας την υλοποίηση νέων προγραμμάτων.

Ο στόχος της Επιτροπής για αύξηση των κοινών ευρωπαϊκών προμηθειών από 20% σε 40% έως το 2027 σηματοδοτεί μια αλλαγή φιλοσοφίας, με την Ευρώπη να επιδιώκει τη μείωση του κόστους, την επίτευξη οικονομιών κλίμακας και την ενίσχυση της τεχνολογικής αυτονομίας. Επιπλέον, η μετάβαση προς το 55% των προμηθειών από ευρωπαϊκές εταιρείες αναμένεται να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής θέσεων εργασίας και βιομηχανικής παραγωγής. Ένας ευρωπαίος αξιωματούχος για την αμυντική βιομηχανία δήλωσε ότι η ΕΕ δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της με το σημερινό επίπεδο παραγωγής, και η νέα στρατηγική αποσκοπεί στην αναβίωση ενός πλήρους αμυντικού οικοσυστήματος.

**Ευκαιρία για την Ελλάδα σε μια αναδιαμορφωμένη ευρωπαϊκή αγορά**
Αυτή η στροφή της Ευρώπης δημιουργεί σημαντικές προοπτικές για την ελληνική αμυντική βιομηχανία. Σύμφωνα με ανάλυση της Alpha Bank, η αύξηση των αμυντικών επενδύσεων μπορεί να προσελκύσει νέες επενδυτικές ροές σε τεχνολογία, μηχανολογικό εξοπλισμό και ενσωμάτωση σε ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας. Αυτό αφορά τόσο μεγάλες όσο και μικρότερες ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν να ενταχθούν σε ευρωπαϊκά δίκτυα παραγωγής.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της EINS, Πάρις Κοκορότσικος, επισημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί να επωφεληθεί σημαντικά, εφόσον κινηθεί στοχευμένα. «Πολλές ελληνικές εταιρείες είναι ήδη ανταγωνιστικές και δραστηριοποιούνται εξαγωγικά. Η αύξηση των προμηθειών στην Ευρώπη μπορεί να ενισχύσει τις ελληνικές εξαγωγές και να δώσει διέξοδο στην εγχώρια βιομηχανία την επόμενη μέρα», δηλώνει. Ωστόσο, τονίζει τη σημασία της διεθνούς αξιοπιστίας που χτίζεται πρώτα εντός συνόρων: «Στο εξωτερικό όλοι ρωτούν τι έχει πουλήσει μια εταιρεία στη δική της χώρα. Το proof of sale στην Ελλάδα είναι κρίσιμο για να ανοίξουν οι πόρτες των ευρωπαϊκών αγορών και των υπουργείων Άμυνας». Ο κ. Κοκορότσικος περιγράφει επίσης τον ρόλο της EINS ως φορέα μεταφοράς τεχνολογίας, που υποστηρίζει επιχειρήσεις στην ένταξή τους σε ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας, σε διαγωνισμούς του ΝΑΤΟ και στην προμηθευτική αλυσίδα πολυεθνικών.

**Η άμυνα ως νέα μηχανή ανάπτυξης για την Ευρώπη**
Η παρούσα συζήτηση επικεντρώνεται όχι μόνο στην ασφάλεια, αλλά και στο αναπτυξιακό μέλλον της Ευρώπης. Σε μια περίοδο οικονομικής επιβράδυνσης, η διοχέτευση τρισεκατομμυρίων ευρώ σε παραγωγή, τεχνολογία και καινοτομία μπορεί να αποτελέσει τον πιο συγκροτημένο αναπτυξιακό σχεδιασμό των τελευταίων δεκαετιών. Το κρίσιμο ερώτημα είναι κατά πόσο τα κράτη μέλη θα μετατρέψουν αυτές τις φιλοδοξίες σε πράξεις – σε εργοστάσια, σε συμβόλαια και σε μια αυτάρκη, ανταγωνιστική ευρωπαϊκή βιομηχανία. Αν αυτό επιτευχθεί, η άμυνα θα πάψει να είναι απλώς ένας τομέας κρατικών δαπανών για να γίνει ο νέος κινητήρας της ευρωπαϊκής ανάπτυξης.