Προειδοποίηση ΟΟΣΑ: Δραματική πτώση εισοδήματος έως 15% για την Ελλάδα αν δεν αντιστραφεί η συρρίκνωση παραγωγικού δυναμικού
Η αξιοποίηση των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων και η διαγενεακή συνεργασία κρίνονται απαραίτητες για την αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης και την ενίσχυση της παραγωγικότητας.
Δραματική προειδοποίηση εκπέμπει ο ΟΟΣΑ για τις οικονομικές προοπτικές των χωρών του, και ιδιαίτερα της Ελλάδας, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιστροφή της συρρίκνωσης του παραγωγικού δυναμικού. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, έως το 2050, το κατά κεφαλήν εισόδημα στις χώρες του ΟΟΣΑ αναμένεται να μειωθεί κατά 8% σε σχέση με το 2021. Για την Ελλάδα, η αντίστοιχη μείωση προβλέπεται να φτάσει το δυσθεώρητο 15%, με σοβαρές επιπτώσεις στο μελλοντικό βιοτικό επίπεδο των πολιτών.
Τα παραπάνω τόνισε ο Άρης Αλεξόπουλος, επικεφαλής του Κέντρου Κρήτης του ΟΟΣΑ για τη Δυναμική του Πληθυσμού και καθηγητής Ανάλυσης Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου “Multigenerational Management conference” που διοργάνωσε η Boussias events. Ο κ. Αλεξόπουλος χαρακτήρισε την αναμενόμενη πτώση ως συγκρίσιμη σε ένταση μόνο με επιπτώσεις που παρατηρούνται σε ακραίες συνθήκες, όπως πολεμικές κρίσεις.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας, ο οποίος μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000 κινούνταν πάνω από το 2%, έχει πλέον καταρρεύσει σε πολλές προηγμένες οικονομίες, πέφτοντας κάτω από το 1% σε αρκετές χώρες, ενώ σε ορισμένες έχει μηδενιστεί. Αυτή η εξέλιξη, σε συνδυασμό με τη γήρανση του εργατικού δυναμικού, ενισχύει την ανησυχία για την ικανότητα των οικονομιών να διατηρήσουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο κ. Αλεξόπουλος υπογράμμισε ότι η αξιοποίηση των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας αποτελεί μονόδρομο. Το Κέντρο του ΟΟΣΑ στην Κρήτη διεξάγει εκτεταμένη έρευνα για τη σχέση ηλικίας και παραγωγικότητας, χρησιμοποιώντας αναλυτικά δεδομένα σε επίπεδο παραγωγικών τομέων. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, αναδεικνύοντας ότι η κατάλληλη αξιοποίηση των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων μπορεί να έχει σημαντικά θετικά αποτελέσματα.
Ένας από τους βασικούς μηχανισμούς που εντοπίστηκαν είναι η σημασία της ηλικιακής διαφοροποίησης εντός των ομάδων εργασίας. Η διαγενεακή συνεργασία αποδεικνύεται καθοριστική, καθώς προάγει την ανταλλαγή γνώσεων, τη συμπληρωματικότητα δεξιοτήτων και τη δημιουργία δυναμικών και αποτελεσματικών εργασιακών περιβαλλόντων.
Στην Ελλάδα, η ανάγκη για τέτοιες πολιτικές είναι ιδιαίτερα επιτακτική. Μόλις το 56% των ατόμων ηλικίας 55–64 ετών συμμετέχει ενεργά στην αγορά εργασίας, αφήνοντας περίπου 700.000 πολίτες αυτής της ηλικιακής ομάδας εκτός. Για τη διατήρηση και ενίσχυση του παραγωγικού δυναμικού, είναι απαραίτητη η υιοθέτηση πολιτικών που θα εντάξουν περισσότερους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας σε θέσεις υψηλής παραγωγικότητας και σε διαγενεακές ομάδες.
Παρά τις προκλήσεις, ο κ. Αλεξόπουλος εξέφρασε την αισιοδοξία του, τονίζοντας ότι με στοχευμένες πολιτικές και ορθολογική αξιοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου, η Ελλάδα και οι άλλες χώρες μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις επιπτώσεις της δημογραφικής γήρανσης και να ενισχύσουν την παραγωγικότητα των οικονομιών τους.