Νέο Ψηφιακό Τέλος Αντικαθιστά το Χαρτόσημο: Αναλυτικές Οδηγίες από την ΑΑΔΕ

Από τις αρχές του 2025, ένα νέο φορολογικό καθεστώς έχει αρχίσει να εφαρμόζεται, αντικαθιστώντας πρακτικές που ίσχυαν για πάνω από έναν αιώνα. Το ιστορικό “Χαρτόσημο” έχει δώσει τη θέση του στο “Ψηφιακό Τέλος”, ένα ηλεκτρονικό σύστημα που στοχεύει στην απλούστευση των διαδικασιών για ιδιώτες και επιχειρήσεις. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) εξέδωσε πρόσφατα την εγκύκλιο Ε.2094/2025, με υπογραφή του Διοικητή Γιώργου Πιτσιλή, η οποία παρέχει λεπτομερείς διευκρινίσεις σχετικά με τις πράξεις στις οποίες επιβάλλεται το νέο τέλος, τις περιπτώσεις απαλλαγής, τα ποσοστά και τους υπόχρεους καταβολής.

Στις επαγγελματικές μισθώσεις, εφόσον το ακίνητο βρίσκεται στην ελληνική επικράτεια και δεν υπάγεται σε καθεστώς ΦΠΑ, επιβάλλεται συντελεστής 3,60% επί του μισθώματος. Η υποχρέωση απόδοσης του τέλους βαρύνει γενικά τον ιδιοκτήτη και γίνεται μέσω της ετήσιας φορολογικής δήλωσης. Ειδική μεταχείριση προβλέπεται όταν ο μισθωτής είναι δημόσιος φορέας. Οι μισθώσεις κατοικιών, ακόμη και όταν αφορούν φιλοξενία προσωπικού από εταιρείες, καθώς και οι αποθήκες και θέσεις στάθμευσης που ενοικιάζονται μαζί με κατοικία από ιδιώτες, εξαιρούνται από το τέλος. Εάν ένα μέρος της κατοικίας χρησιμοποιείται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς, το τέλος υπολογίζεται αναλογικά στο αντίστοιχο μέρος του μισθώματος. Στην περίπτωση υπεκμίσθωσης, κάθε μισθωτική σχέση εξετάζεται ανεξάρτητα, ενώ τυχόν πιστωτικό υπόλοιπο από προηγούμενες δηλώσεις μπορεί να συμψηφιστεί με το Ψηφιακό Τέλος.

Όσον αφορά τις πράξεις στα κτηματολογικά γραφεία, η μεταγραφή μίσθωσης άνω των εννέα ετών επιβαρύνεται με πάγιο τέλος 1,20% επί του συνολικού μισθώματος της συμβατικής περιόδου, το οποίο καταβάλλεται εφάπαξ μέσω του συμβολαιογράφου. Η εγγραφή υποθήκης ή η μετατροπή προσημείωσης σε υποθήκη υπόκειται σε συντελεστή 3,60%, ανεξαρτήτως του λόγου δημιουργίας της οφειλής. Το τέλος αυτό καταβάλλεται από τον αιτούντα την πράξη μέσω ηλεκτρονικού παραβόλου. Εξαιρέσεις από το Ψηφιακό Τέλος περιλαμβάνουν υποθήκες που διασφαλίζουν οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση, ασφαλιστικούς οργανισμούς, πράκτορες του Εθνικού Λαχείου, καθώς και υποθήκες για τραπεζικά δάνεια, ομολογιακές εκδόσεις ή άλλα πιστωτικά προϊόντα.

Το νέο καθεστώς περιλαμβάνει όλα τα είδη δανείων, ανεξαρτήτως τόκου, καθώς και πιστωτικές διευκολύνσεις που λειτουργούν ως δανειακές συμβάσεις, όπως πιστωτικές κάρτες, μετατροπές ληξιπρόθεσμων υπολοίπων σε νέα δάνεια και κεφαλαιοποιημένους τόκους. Το ανώτατο ποσό επί του οποίου μπορεί να επιβληθεί τέλος είναι 150.000 ευρώ ανά σύμβαση. Εκτός πεδίου εφαρμογής είναι το leasing, το factoring, οι συμβάσεις παραγώγων, τα repos, ο δανεισμός τίτλων και οι πωλήσεις με πίστωση που υπάγονται ήδη σε ΦΠΑ ή Φόρο Μεταβίβασης Ακινήτων. Πλήρης απαλλαγή παρέχεται όταν εμπλέκεται εποπτευόμενο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, σε περιπτώσεις ομολογιακών δανείων, δανείων από τράπεζες του εξωτερικού, χρηματοδοτήσεων που εκταμιεύονται σε μόνιμη εγκατάσταση στο εξωτερικό, καθώς και στα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Η τροποποίηση όρων υφιστάμενης σύμβασης χωρίς αύξηση κεφαλαίου δεν δημιουργεί νέα φορολογική υποχρέωση.

Διαφορετικοί συντελεστές εφαρμόζονται σε δάνεια: 2,40% ισχύει για δάνεια μεταξύ επιχειρηματιών φυσικών προσώπων που αφορούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, συμβάσεις με τουλάχιστον μία εταιρεία, και δάνεια του Δημοσίου προς επιχειρήσεις. Ο συντελεστής 3,60% εφαρμόζεται σε δανειακές συμβάσεις μεταξύ ιδιωτών, μεταξύ ΝΠΔΔ ή μεταξύ αυτών και του Δημοσίου, δάνεια ιδιωτών προς ΝΠΔΔ, συμβάσεις μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, και δάνεια επαγγελματιών που δεν σχετίζονται με τη δραστηριότητά τους.

Οι καταθέσεις και αναλήψεις μεταξύ μετόχων, εταίρων ή συνδεδεμένων προσώπων και νομικών προσώπων ενδέχεται να επιβαρυνθούν με Ψηφιακό Τέλος, εάν δεν βασίζονται σε συγκεκριμένη σύμβαση ή δεν αποτελούν προκαταβολές κερδών εντός του οικονομικού έτους, απαιτώντας επαρκή λογιστική τεκμηρίωση. Εάν οι συνολικές αναλήψεις υπερβαίνουν το μέρισμα, το επιπλέον ποσό υπόκειται σε τέλος. Καταθέσεις για μελλοντική αύξηση κεφαλαίου και συναλλαγές με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εξαιρούνται. Για προσωπικές και κεφαλαιουχικές εταιρείες, ο συντελεστής είναι 1,20%.

Οι δανειακοί, τρεχούμενοι και δοσοληπτικοί λογαριασμοί υπάγονται στο τέλος, εκτός εάν ένα από τα μέρη είναι πιστωτικό ίδρυμα. Η φορολογητέα βάση είναι το μεγαλύτερο χρεωστικό ή πιστωτικό υπόλοιπο του έτους. Ο συντελεστής 2,40% εφαρμόζεται όταν όλοι οι συμβαλλόμενοι είναι επιχειρηματίες και ο λογαριασμός αφορά αποκλειστικά επαγγελματικές συναλλαγές, ή όταν τουλάχιστον μία πλευρά είναι εταιρεία. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, ισχύει συντελεστής 3,60%.

Τέλος, τα πινάκια για επιταγές που παραδίδονται σε ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα για είσπραξη, ενεχυρίαση ή φύλαξη επιβαρύνονται με τέλος 3‰ επί της συνολικής αξίας. Η τράπεζα υποχρεούται να δηλώσει και να αποδώσει το ποσό, με τον κομιστή να είναι ο τελικός υπόχρεος καταβολής.